Nghệ An luôn được Trung ương xác định là một địa bàn chiến lược trọng yếu về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, nhất là địa bàn khu vực biên giới phía Tây của tỉnh; Đây cùng là địa bàn khó khăn về nhiều mặt, vì vậy, nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh; toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trên địa bàn tỉnh hết sức nặng nề.

Ý thức được trọng trách cao cả đó, 65 năm qua kể từ ngày thành lập lực lượng Công an nhân dân vũ trang (03/03/1959 – 03/03/2024) nay là Bộ đội Biên phòng (BĐBP) các thế hệ cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Nghệ An đã không ngừng khắc phục khó khăn, bám trụ nơi tuyến đầu của Tổ quốc; đồng cam cộng khổ, đoàn kết một lòng, gắn bó máu thịt với nhân dân, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó; quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.

Những ngày đầu thành lập, trong hoàn cảnh hết sức khó khăn, vừa khẩn trương tổ chức xây dựng lực lượng, vừa nhanh chóng triển khai thực hiện nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới, bờ biển, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu về kinh tế, chính trị, văn hóa của tỉnh, đấu tranh chống các toán biệt kích, gián điệp Mỹ, ngụy; trấn áp các vụ gây rối chính trị của bọn phản cách mạng; đập tan âm mưu gây phỉ, gây bạo loạn ở biên giới phía Tây của tỉnh. Cùng với các lực lượng vũ trang và Nhân dân kiên cường bám trụ, chiến đấu ngoan cường đánh trả máy bay và tàu chiến của đế quốc Mỹ, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, giữ vững chủ quyền an ninh biên giới, vùng biển của tỉnh.

Trong thời kỳ đổi mới, BĐBP tỉnh đã luôn chủ động làm tốt công tác nắm, phân tích, đánh giá tình hình, tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ An có nhiều chủ trương sát đúng trong nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới; phối hợp chặt chẽ với các ngành, các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.

Trong những năm đầu của thế kỷ 21, trước tình hình hoạt động phức tạp của Cụm phỉ f206 ở phía ngoại biên đối diện với tuyến biên giới phía Tây của tỉnh, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch về đảm bảo ANTT ở địa bàn Nam đường 7, phối hợp với Bạn Lào tác động đối tượng phản động, phỉ ra hàng, vận động quần chúng nhân dân trong vùng phỉ trở về với chính quyền Bạn. Trong đợt cao điểm thực hiện kế hoạch, đã tăng cường 1.185 lượt cán bộ, chiến sỹ cùng với các đơn vị trên tuyến Nam đường 7 tổ chức các hoạt động tuần tra, mật phục chốt chặn trên biên giới, kết hợp với các biện pháp nghiệp vụ đã phát hiện, tổ chức phục kích và đón lõng bắt 16 vụ/71 đối tượng phỉ xâm nhập qua biên giới; tiêu diệt 3 tên, thu 7 súng quân dụng, 2 máy thông tin; lập hồ sơ 185 đối tượng, trong đó tổ chức kiểm điểm trước dân 103 đối tượng có hành vi vượt biên giới trái phép, quan hệ, tiếp tay cho phỉ; bằng các biện pháp nghiệp vụ chuyển vào vùng phỉ 258 băng catsset, 2.100 tờ rơi bằng tiếng và chữ của người Mông vận động tuyên truyền phỉ và nhân dân trong vùng phỉ về với chính quyền bạn, giữ vững ổn định ANTT trên khu vực biên giới phía Tây của tỉnh. Tiêu biểu trong mặt trận đấu tranh này là tấm gương anh dũng hy sinh của các Anh hùng liệt sỹ Nguyễn Cảnh Dần - Đại úy, Trinh sát viên Đồn BP Nậm Càn; Anh hùng Liệt sỹ Và Bá Giải - Trung úy, Trinh sát viên Đồn BP Tam Hợp. 

Để đấu tranh phòng chống các loại tội phạm, giữ gìn ANTT địa bàn khu vực biên giới; BĐBP Nghệ An đã thường xuyên nắm chắc tình hình, tăng cường lực lượng, triển khai các biện pháp nghiệp vụ, xác lập các chuyên án, kế hoạch nghiệp vụ đấu tranh với các loại tội phạm. Kết quả đã đấu tranh thắng lợi nhiều chuyên án lớn, góp phần đảm bảo an ninh trật tự địa bàn. Đã có những gương chiến đấu dũng cảm trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm như Anh hùng Liệt sỹ Thượng úy Phạm Xuân Phong – Nhân viên Trạm kiểm soát BP Tha Đo, Đồn BP Mường Típ (nay là đồn BP Mường Ải); Thương binh Nguyễn Đình Tài - Đại úy, Trinh sát viên Phòng PCMT&TP.

Cùng với công tác quản lý, bảo vệ biên giới và đấu tranh phòng chống tội phạm, BĐBP tỉnh còn thực hiện tốt công tác quản lý cửa khẩu, duy trì tốt công tác kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh qua lại biên giới, góp phần cho sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh nhà.

Khi dịch Covid - 19 bùng phát và diễn biến phức tạp, BĐBP Nghệ An đã thành lập 34 chốt PCD cố định, 18 tổ kiểm soát lưu động/400 đồng chí kiểm tra, kiểm soát phòng chống dịch Covid - 19 lây lan qua biên giới vào địa bàn của tỉnh. Đã phát hiện 34 vụ/71 đối trường hợp xuất, nhập cảnh trái phép, kịp thời ngăn chặn 29 trường hợp có ý định xuất cảnh trái phép sang Lào.

Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở giúp dân phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo khu vực biên giới. Đảng uỷ BĐBP tỉnh đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho chủ trương triển khai 27 cán bộ biên phòng tăng cường giữ chức danh Phó Bí thư Đảng uỷ xã biên giới và chuyển đảng viên đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản yếu kém, địa bàn phức tạp, xung yếu và vùng giáo. Năm 2020, thực thực hiện Kết luận số 68-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương; Hướng dẫn số 31-HD/BTCTW, Đảng uỷ BĐBP tỉnh đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An ban hành thông báo số 80 về tăng thêm cấp ủy viên là cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, thị xã biên giới. Triển khai 522 đảng viên phụ trách 2.387 hộ gia đình ở KVBG giúp dân phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo, chú trọng xây dựng các mô hình bản điểm, xã điểm và mô hình kinh tế hộ gia đình. Thực hiện hiệu quả Kế hoạch giúp đỡ 3 xã nghèo Keng Đu (huyện Kỳ Sơn), xã Nhôn Mai (huyện Tương Dương), xã Thông Thụ (huyện Quế Phong) gắn với phong trào BĐBP chung sức xây dựng nông thôn mới, qua đó góp phần làm chuyển biến đáng kể về bộ mặt nông thôn ở nhiều xã (phường) biên giới.  Phối hợp với các ngành, địa phương triển khai nhiều mô hình, chương trình như “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”, “Chương trình xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học, phổ biến giáo dục pháp luật về biên giới cho học sinh các trường THCS”, “chương trình Quân dân y kết hợp”, “ Nâng bước em đến trường – Con nuôi đồn Biên phòng”, “ Ngôi nhà thiện nguyện”, “Tủ thuốc biên cương”, “Đồng hành cùng ký túc xá vùng biên”, “ Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”… Hình ảnh “Người thầy giáo quân hàm xanh, Người thầy thuốc quân hàm xanh; Chiến sĩ tuyên truyền văn hóa quân hàm xanh”  đã để lại tình cảm, sự tin yêu trong đồng bào các dân tộc, xứng đáng với danh hiệu “Bộ đội Cụ Hồ”.

Trong công tác đối ngoại biên phòng, BĐBP Nghệ An luôn quán triệt sâu sắc tinh thần, quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của cấp trên trong các hoạt động đối ngoại nói chung và với 3 tỉnh của nước bạn Lào nói riêng. Hiện đang triển khai cho 8 đồn BP ký kết nghĩa với 8 đơn vị bảo vệ biên giới của 3 tỉnh nước Bạn Lào và tham mưu địa phương tổ chức kết nghĩa giữa 21 cặp (bản - bản) hai bên biên giới. Hoạt động ký kết nghĩa đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc trao đổi thông tin hai bên biên giới Việt Nam - Lào, cùng giúp nhau phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.

Với những thành tích và chiến công đặc biệt xuất sắc đó, BĐBP tỉnh Nghệ An đã được Đảng, Nhà nước 2 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, nhiều huân chương, huy chương và nhiều phần thưởng cao quý khác. 

Trong thời gian tới, bên cạnh những thuận lợi là cơ bản; tuy nhiên, tình hình thế giới, khu vực, trong nước vẫn có nhiều diễn biến phức tạp khó lường đặt ra yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trên địa bàn tỉnh cao hơn, nặng nề hơn. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, lực lượng BĐBP tỉnh sẽ tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Một là, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý Nhà nước; kịp thời tham mưu cho Đảng ủy - Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh ủy, UBND tỉnh có các chủ trương, đối sách phù hợp, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới.

Hai là, Phát huy truyền thống đơn vị 2 lần Anh hùng LLVTND; xây dựng nền biên phòng toàn dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân. Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; nhất là các chủ trương, quan điểm về quốc phòng, an ninh, đối ngoại về biên giới quốc gia theo Nghị quyết Đại hội XIII, Chỉ thị 01 của Thủ tướng Chính phủ về phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới, Nghị quyết 33 của Bộ Chính trị về “Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia”, Luật Biên phòng Việt Nam, các Hiệp định, Nghị định, Quy chế biên giới...

Ba là, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng đấu tranh phòng, chống có hiệu quả các loại tội phạm; tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, dịch bệnh; tích cực tham mưu, tham gia củng cố chính trị cơ sở, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng nông thôn mới, xây dựng địa bàn khu vực biên giới, ven biển ngày càng vững mạnh.

Bốn là, thực hiện có hiệu quả chủ trương về tổ chức xây dựng Quân đội theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, phát huy sức mạnh tổng hợp, không ngừng nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu. Trước mắt, tập trung xây dựng lực lượng BĐBP tỉnh vững mạnh về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân. Xây dựng đơn vị có môi trường văn hoá lành mạnh, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật; tiếp tục giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người lính quân hàm xanh”. Coi đây là giải pháp nền tảng để thực hiện tốt mục tiêu xây dựng lực lượng BĐBP cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Năm là, tiếp tục quán triệt sâu sắc đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ của Đảng, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả đối ngoại biên phòng, tăng cường công tác đối ngoại quốc phòng, chú trọng mối quan hệ với các lực lượng bảo vệ biên giới, nhân dân khu vực biên giới 3 tỉnh của bạn Lào có chung đường biên giới với tỉnh Nghệ An.

Sáu là, xây dựng Đảng bộ BĐBP tỉnh trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng. Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, tiếp tục đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh./.

                                                 Công Mạnh 

Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy