Bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đối ngoại phải đóng vai trò tiên phong, thực hiện tốt nhiệm vụ “trọng yếu, thường xuyên”, cùng quốc phòng và an ninh để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, xây dựng và phát triển đất nước nhanh, bền vững. Đối ngoại đa phương không còn là hoạt động riêng của mỗi quốc gia, mà còn khẳng định vai trò đóng góp ngày càng quan trọng, mật thiết của mỗi địa phương, đơn vị.

Lãnh đạo tỉnh gặp gỡ kiểu bào Xuân Ất Tỵ 2025

Chuyển đổi từ “tư duy” sang “hành động”

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 24/01/2025  của Bộ Chính trị về “Hội nhập quốc tế trong tình hình mới” và Kết luận số 125-KL/TW, ngày 14/02/2025 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030, đang trở thành động lực và là “cú hích” cho các địa phương thay đổi tư duy từ “tham dự” sang “chủ động tham gia” các hoạt động đối ngoại đa phương, hội nhập quốc tế trên nhiều lĩnh vực. Đây được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cấp uỷ đảng, chính quyền các cấp.

Theo đó, kết quả tích cực trong công tác đối ngoại là động lực tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của Nghệ An trên nhiều phương diện. Năm 2024, tỉnh đã thu hút gần 1,75 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), xếp trong tốp 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về thu hút FDI. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 3,7 tỷ USD, nhập khẩu đạt 2,2 tỷ USD. Bên cạnh việc duy trì kết nối thường xuyên, khăng khít với các nước, đối tác truyền thống như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore…, tỉnh đã tăng cường mở rộng giao lưu, hợp tác với các nước trên thế giới như: Trung Quốc, Úc, Anh, Đức, Hà Lan, Liên bang Nga, Pháp, Ý, Philippines… Đặc biệt là sự chủ động, kết nối tham gia các hoạt động tháp tùng lãnh đạo cấp cao Việt Nam trong các chuyến thăm quốc tế, nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế và thu hút đầu tư*…

Ngoại giao văn hóa và nhân dân trở thành cầu nối với bạn bè trong và ngoài nước. Ngoài việc chủ động tổ chức, duy trì đều các cuộc gặp gỡ giao lưu với kiều bào, quảng bá giá trị văn hoá truyền thống của các địa phương, mở rộng phát huy giá trị di sản văn hóa, đặc biệt là Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đang trở thành “chất xúc tác” kết nối văn hoá đến với bạn bè quốc tế. Công tác người Việt Nam ở nước ngoài được chú trọng, với lượng kiều hối hàng năm đạt khoảng 500 triệu USD, góp phần hỗ trợ phát triển kinh tế các địa phương trong toàn tỉnh.

Đối ngoại quốc phòng, an ninh được quan tâm thông qua các cơ chế hợp với các ngành, địa phương, các nước, nhất là với nước CHDCND Lào trong công tác bảo vệ biên giới lãnh thổ, góp phần duy trì ổn định và phát triển bền vững khu vực biên giới Việt Nam - Lào.

Cùng với nhiều tỉnh, thành trong cả nước, thời gian qua, Nghệ An đã chủ động tham gia các hoạt động đa phương như: Tham gia mạng lưới các thành phố ASEAN, UNESCO, hợp tác tiểu vùng Mê Kông; Chủ động tổ chức các diễn đàn, hội chợ quốc tế, hội nghị xúc tiến đầu tư quy mô khu vực; Ký kết hợp tác với các tỉnh, thành phố nước ngoài (Nghệ An có thỏa thuận hợp tác với Thủ đô Viêng Chăn, 3 tỉnh Xiêng Khoảng, Hủa Phăn, Bô Ly Khăm Xay, Lào; tỉnh Gyeonggi, Hàn Quốc; tỉnh U-li-a-nốp, Liên bang Nga; tỉnh Gifu, Nhật Bản…)

Hướng đến giải pháp “nâng tầm” trong kỷ nguyên mới

Để khắc phục những “khoảng trống” trong công tác đối ngoại đa phương, hội nhập quốc tế, Nghệ An cần đặt ra chiến lược đối ngoại đa phương rõ ràng; nhất thiết phải đổi mới tư duy hoạt động đối ngoại đa phương, bằng các hành động quyết tâm hơn: Không chỉ “đợi” lời mời, mỗi địa phương cần chủ động tổ chức hoặc đồng tổ chức các diễn đàn quốc tế, các sáng kiến xuyên biên giới (liên kết vùng, hợp tác du lịch sông Mê Kông, diễn đàn startup ASEAN…). Khai thác lợi thế đặc thù như di sản văn hoá, công nghệ xanh, ẩm thực, giáo dục, nông sản… để hòa nhập vào các chủ đề toàn cầu như phát triển bền vững, biến đổi khí hậu, du lịch thông minh, chuyển đổi số… Xây dựng nguồn nhân lực tham gia trực tiếp vào các lĩnh vực ngoại giao, văn hóa, truyền thông đối ngoại có tư duy đa ngành, khả năng ngoại ngữ, hiểu biết quốc tế và kỹ năng kết nối liên văn hóa và ứng dụng truyền thông số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo để quảng bá hình ảnh địa phương, kết nối đối tác quốc tế nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Với hướng đi mới phù hợp, thực hiện hiệu quả công tác đối ngoại đa phương, hội nhập quốc tế trên địa bàn tỉnh, triển khai Kết luận số 125-KL/TW, ngày 14/02/2025 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ yêu cầu các cấp, các ngành tập trung đẩy mạnh hoạt động đối ngoại đa phương, tạo môi trường hợp tác quốc tế đa dạng và bền vững, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội và bảo vệ lợi ích quốc gia; củng cố và mở rộng các mối quan hệ đối tác đa phương trong khu vực và quốc tế, đẩy mạnh việc thu hút đầu tư nước ngoài, hợp tác trong các lĩnh vực y tế, văn hoá, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trao đổi thương mại, ứng phó với biến đổi khí hậu…, trong đó tập trung các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Tăng cường sự lãnh đạo chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền; cơ chế phối hợp với các bộ, ban, ngành ở Trung ương và sở, ngành địa phương; chủ động tham gia, tích cực đóng góp ý kiến và đề xuất các sáng kiến thúc đẩy hợp tác hiệu quả hoạt động hợp tác đa phương tại các diễn đàn; tăng cường mối quan hệ với các tổ chức đối tác, đặc biệt là các doanh nghiệp, quỹ đầu tư và các tổ chức quốc tế có tầm ảnh hưởng lớn.

Xây dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ Hiệp hội 9 tỉnh, 3 nước Việt Nam - Lào - Thái Lan; các cơ chế hợp tác khu vực ASEAN; diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và các cơ chế hợp tác mới (RCEP, IPCF, UN…); tận dụng lợi thế, tăng cường trao đổi, tổ chức hoạt động xúc tiến đầu tư, quảng bá tại các thị trường trọng điểm châu Âu, triển khai hiệu quả các hiệp định thương mại tự do đa phương thế hệ mới (Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh kinh tế Á- Âu, Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương…).

Đẩy mạnh các hoạt động ngoại giao kinh tế, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp của tỉnh mở rộng mạng lưới đối tác quốc tế, hướng đến nền kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; nâng cao hiệu quả và giá trị thu hút ODA, FDI, giao lưu văn hóa, kết nối khoa học- công nghệ, đối ngoại nhân dân và công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài.

Tăng cường các giải pháp thông tin, tuyên truyền hoạt động đối ngoại. Tập trung đa dạng hoá loại hình truyền thông: Xây dựng và vận hành hiệu quả các trang thông tin điện tử đa ngôn ngữ; phát triển các sản phẩm truyền thông đa phương tiện, sử dụng nền tảng mạng xã hội (Facebook, YouTube, TikTok, Zalo...) để lan tỏa thông tin tích cực về các chủ trương, chính sách của tỉnh. Thông qua việc tổ chức các sự kiện, hoạt động, lồng ghép kết nối hoạt động đối ngoại đa phương, đồng thời phát huy sức mạnh của cộng đồng người Nghệ An ở nước ngoài lan toả thông tin, kết nối giao lưu, hợp tác với bạn bè quốc tế…

Chủ động bám sát tình hình, sự vận động của xu thế quốc tế, khu vực trong hợp tác đa phương để nhận định, dự báo, ứng phó kịp thời, phù hợp với các diễn biến tình hình mới về đối ngoại đa phương. Tăng cường phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương để kết nối hợp tác, đầu tư, nhất là các nhà đầu tư trực tiếp đến từ các thị trường quốc tế. Đồng thời thường xuyên rà soát, tháo gỡ các “nút thắt”, “điểm nghẽn” bằng cơ chế, chính sách linh hoạt, phù hợp với quy định của pháp luật để thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài vào địa phương.

Đổi mới tư duy và nâng tầm đối ngoại đa phương, hội nhập quốc tế là một bước đi chiến lược giúp các địa phương vươn ra thế giới một cách bài bản, hiện đại và chủ động. Đó không chỉ là cánh cửa hợp tác, mà còn là động lực lan tỏa giá trị văn hóa, con người Việt Nam nói chung, Nghệ An nói riêng trên trường quốc tế, thúc đẩy hợp tác trên nhiều phương diện như kinh tế, văn hóa, môi trường, giáo dục… Chỉ khi địa phương làm chủ “diễn đàn”, năng động trong các sân chơi toàn cầu, thì tầm vóc địa phương, vị trí quốc gia mới thực sự được khẳng định.

                                                                                      Trần Thị Mai 

Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ