Ngay từ những ngày đầu, C.Mác, Ph.Ăngghen đã đề ra tiêu chuẩn đối với đảng viên Đảng cộng sản, đó là “... về mặt thực tiễn, những người cộng sản là bộ phận kiên quyết nhất trong các đảng công nhân ở tất cả các nước, là bộ phận cổ vũ tất cả những bộ phận khác; về mặt lý luận, họ hơn bộ phận còn lại của giai cấp vô sản ở chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện, tiến trình và kết quả chung của phong trào vô sản”². Sau này, V.I.Lênin đã chỉ rõ: “Tính Đảng là tư tưởng xã hội chủ nghĩa”³. V.I.Lênin yêu cầu người đảng viên cộng sản phải là người vững vàng, không do dự trong các vấn đề mà lý luận cũng như thực tiễn đặt ra. Nhiệm vụ trước mắt và cấp thiết của những người cách mạng lúc này là: “lập ra một tổ chức những người cách mạng có khả năng bảo đảm cho cuộc đấu tranh chính trị có được nghị lực, tính triệt để và tính liên tục”. Đồng thời, V.I.Lênin cũng đã chỉ rõ yêu cầu đối với người đảng viên cộng sản là tính tiên phong về lý luận và hoạt động thực tiễn, biết tổ chức, vận động quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù, thực hiện mục đích, lý tưởng của Đảng và giai cấp công nhân.        

Kế thừa và vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến công tác bồi dưỡng và phát huy tính Đảng của đảng viên. Theo Người, Đảng cần phải có những đảng viên kiên trung với lý tưởng, đường lối của Đảng: “Mỗi cán bộ, mỗi đảng viên, cần phải có tính Đảng mới làm được việc”, nếu “kém tính Đảng, thì việc gì cũng không làm nên”⁴. Tính Đảng của cán bộ, đảng viên là sự biểu hiện tập trung nhất lập trường chính trị: “Trong tư tưởng của mình, chỉ có Đảng và lợi ích của Đảng”⁵, Người đã chỉ rõ nội hàm tính Đảng của cán bộ, đảng viên gồm: “Một là, phải đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết; Hai là, việc gì cũng phải điều tra rõ ràng, cẩn thận và phải làm đến nơi đến chốn…; Ba là, lý luận và thực hành phải luôn đi đôi với nhau”⁶. Gần 94 năm qua, dựa trên nền tảng lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quán triệt nguyên tắc tính Đảng trong toàn bộ hoạt động của mình. Bắt đầu bằng việc xây dựng đội ngũ đảng viên. Điều lệ Đảng xác định: “Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và dân tộc Việt Nam, suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng của Đảng, đặt lợi ích của Tổ quốc, của giai cấp công nhân và nhân dân lao động lên trên lợi ích cá nhân; chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước...”⁷; “Tổ chức đảng và đảng viên phải chấp hành nghị quyết của Đảng. Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tổ chức, các tổ chức trong toàn Đảng phục tùng Đại hội đại biểu toàn quốc và Ban Chấp hành Trung ương”⁸.

Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt, thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, việc bồi dưỡng, nâng cao tính Đảng của đảng viên được thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII khẳng định: “Bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngày càng được nâng lên, luôn vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức... Bản chất, lập trường giai cấp công nhân được giữ vững; đa số cán bộ, đảng viên tin tưởng, quyết tâm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng. Việc tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đã góp phần tích cực nâng cao nhận thức, thống nhất ý chí và hành động trong cán bộ, đảng viên... Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đạt kết quả rõ rệt. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ, đảng viên đã đề cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống; gương mẫu đi đầu, tận tụy với công việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”. Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của BCHTW tại Hội nghị lần thứ 4 khóa XIII cũng khẳng định: “Nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được nâng lên...; đẩy mạnh tự phê bình và phê bình; kết hợp hài hoà giữa "xây" và "chống". Nhiều tấm gương điển hình, tiên tiến được nhân rộng, lan toả trong đời sống xã hội, đồng thời xử lý kịp thời, nghiêm minh, khách quan những cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và xã hội, có tác dụng cảnh báo, răn đe, phòng ngừa chung”.

Tuy nhiên, “Một bộ phận cán bộ, đảng viên bản lĩnh chính trị không vững vàng, suy thoái về tư tưởng chính trị, còn hoài nghi, mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; một số ít hoang mang, dao động, mất lòng tin; cá biệt còn phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng”⁹. Bên cạnh đó, “Một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng còn hạn chế”¹⁰.

Nguyên nhân chủ yếu của hạn chế, khuyết điểm trên là do một số cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về nội dung và vai trò của tính Đảng trong mỗi người đảng viên, từ đó chưa có nhiều phương pháp, giải pháp để quyết tâm bồi dưỡng, nâng cao tính đảng cho đảng viên. Một số cấp ủy, tổ chức đảng “không thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, chưa gương mẫu, mất đoàn kết nội bộ, chưa thẳng thắn đấu tranh với những biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá", thậm chí còn cục bộ, lợi ích nhóm, bị cám dỗ bởi lợi ích vật chất, thờ ơ, vô cảm trước khó khăn, bức xúc của nhân dân”¹¹.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, đất nước ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, vì vậy, đòi hỏi phải đặc biệt coi trọng và đưa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng lên tầm cao mới, gắn liền với đó là phát huy tính Đảng của mỗi đảng viên. Để phát huy tính Đảng của đảng viên trong tình hình mới theo chúng tôi cần thực hiện tốt các giải pháp sau:

Thứ nhất, mỗi cán bộ, đảng viên cần không ngừng tự học tập, tự nghiên cứu để nâng cao trình độ lý luận chính trị; có ý thức khắc phục triệt để bệnh “lười” học tập lý luận chính trị. Ngoài ra, cần quán triệt quan điểm biện chứng và nguyên lý phát triển khi học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là, vừa không ngừng củng cố, nâng cao kiến thức để tăng “sức đề kháng”, khả năng “miễn dịch” trước những âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch song cũng vận dụng sáng tạo, không ngừng bổ sung, phát triển những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh lịch sử - cụ thể; tránh tư duy rập khuôn, máy móc, giáo điều làm xơ cứng, nghèo nàn những quan điểm, tư tưởng của các bậc tiền bối.

Thứ hai, tiếp tục đấu tranh chống lại những âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch. Trước hết, cần hệ thống hóa các nội dung đang bị các thế lực chống phá, từ đó xây dựng luận cứ đấu tranh phản bác trên từng vấn đề cụ thể. Chuyển trọng tâm của việc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trên mặt trận tư tưởng, lý luận truyền thống sang đấu tranh trên internet và mạng xã hội. Điều này được chỉ rõ ở Đại hội XIII: “Chủ động cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, khách quan, đúng định hướng để phòng, chống “diễn biến hòa bình”, thông tin xấu độc trên internet và mạng xã hội”¹². Ngoài ra, cần áp dụng những quy định của pháp luật để xử lý nghiêm minh những đối tượng có hành vi xuyên tạc, chống phá chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh dưới bất kỳ hình thức nào.

Thứ ba, cán bộ, đảng viên cần nêu cao tính tích cực tự tu dưỡng, tự rèn luyện, phấn đấu về mọi mặt. Mỗi cán bộ, đảng viên phải xác định rõ động cơ tự học tập, tự rèn luyện là để phục vụ cho công tác cách mạng, biết khắc phục mọi khó khăn để phấn đấu vươn lên. Phát huy tinh thần tự chủ trong mọi hoạt động, trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ; tự tu dưỡng, rèn luyện, tự chủ trong tự phê bình và phê bình; vừa nghiêm khắc tự rút kinh nghiệm trong công tác, vừa có thái độ cầu thị, nghiêm túc và khiêm tốn trong việc tiếp thu, sửa chữa theo ý kiến phê bình của đồng chí và quần chúng. Muốn vậy, cán bộ, đảng viên trước hết phải trung thành và thẳng thắn. Bởi vì, “trung thành thẳng thắn là đạo đức cách mạng mà cũng là cái động lực giúp chúng ta công tác có hiệu quả hơn cho Đảng, cho Nhân dân”.

Thứ tư, cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, của đội ngũ cán bộ, đảng viên về nêu gương và “tự giác nêu gương” theo phương châm “chức vụ càng cao càng phải gương mẫu”. Cần nhận thức sâu sắc rằng, việc nêu gương là trách nhiệm, bổn phận và đạo lý của cán bộ, đảng viên trước Đảng và Nhân dân. Phải được thể hiện từ trong tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, hoạt động tự phê bình và phê bình; đến trong quan hệ với Nhân dân, trong công tác, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, giữ gìn đoàn kết nội bộ; kiên quyết đấu tranh với “lợi ích nhóm”, với những tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu suy thoái về phẩm chất đạo đức, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đồng thời, thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và hiệu quả các quy định của Đảng về nêu gương gắn với thực hiện các nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đặc biệt, đẩy mạnh việc thực hiện Kết luận số 01-KL/TW “Về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Thứ năm, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần phải tập trung kiểm tra, giám sát việc cán bộ, đảng viên chấp hành Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và chính sách, luật pháp của Nhà nước; chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ rộng rãi, giữ gìn đoàn kết nội bộ; tự phê bình và phê bình; rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống; thực hành tiết kiệm; phòng, chống tham ô, tham nhũng, lãng phí. Thường xuyên lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân, thực hiện sự kiểm tra, giám sát của Nhân dân đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên; công khai, minh bạch thông tin và chế độ trách nhiệm trong Đảng, trong các tổ chức chính trị - xã hội để “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Xây dựng quy chế, quy định cụ thể để cán bộ, đảng viên tự giác chịu sự kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng nơi công tác, nơi cư trú; đề cao trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát, đánh giá, nhận xét phẩm chất đạo đức, lối sống “xử lý kịp thời, kiên quyết, triệt để, đồng bộ, nghiêm minh các tổ chức đảng, đảng viên vi phạm”¹³.

Nêu cao tính Đảng sẽ góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững vàng về chính trị, tư tưởng, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, có sức chiến đấu cao. Có như vậy, người đảng viên mới nâng cao trình độ, năng lực, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức để “xứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ trung thành của nhân dân”¹⁴ như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn./.

Phan Thanh Đoài, Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy 

Nguyễn Thị Hồng Giang, Giảng viên chính Trường Chính trị tỉnh 

[1] Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 15, Nxb CTQG, H.2011, tr.113

2 C.Mác-Ph.Ăngghen: Toàn  tập, tập 4. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội - 1995, tr.614-615

3 V.I.Lênin, Toàn tập, tập 12, Nxb CTQG- ST, H.2005, tr.165

4 Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.307

5 Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 6, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.290

6 Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.291

7 Đảng Cộng sản Việt Nam. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐH đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng thông qua ngày 19-1-2011), Điều 1, khoản 1.

8 Đảng Cộng sản Việt Nam. Điều lệ Đảng CSVN, Điều 9 khoản 4

9 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQGST, H.2021, t.2, tr.227

10 Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của BCHTW tại Hội nghị lần thứ 4 khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”

11 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr. 234

13 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.189

14 Hồ Chí Minh toàn tập, NXB CTQG-ST, Hà Nội 2011, tập 5, tr.252.