Triển khai thực hiện Hướng dẫn số 24-HD/BTCTW, ngày 20/9/2023 của Ban Tổ chức Trung ương Đảng về tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn, Đảng ủy Quân sự tỉnh đã phối hợp với Ban Tổ chức Tỉnh ủy tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Công văn số 2289-CV/TU, ngày 30/10/2023 về việc triển khai thành lập chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn. Thực hiện Công văn số 2289-CV/TU, 21/21 huyện, thành, thị ủy đã ban hành văn bản chỉ đạo đảng ủy các xã, phường, thị trấn quán triệt, triển khai thực hiện việc thành lập chi bộ quân sự. Tính đến ngày 26/12/2023, toàn tỉnh có 460/460 chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn (gọi chung là chi bộ quân sự xã) được thành lập theo đúng cơ cấu, với 2.926 đảng viên; 72/460 chi bộ có cấp ủy (03 đồng chí), 388/460 chi bộ không có cấp ủy (19/388 chi bộ chỉ bầu bí thư, 369/388 chi bộ bầu bí thư và phó bí thư).          

Sau khi chi bộ quân sự xã được thành lập, Đảng ủy Quân sự tỉnh đã phối hợp với Ban Tổ chức Tỉnh ủy hướng dẫn bố cục quy chế làm việc, nghị quyết lãnh đạo tháng, năm của chi bộ quân sự xã, triển khai thực hiện thống nhất trong toàn tỉnh; chỉ đạo duy trì nghiêm nền nếp chế độ sinh hoạt Đảng, chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Hiện nay các chi bộ đã ban hành quy chế làm việc, nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ năm, tháng, hằng quý sinh hoạt chuyên đề (một số chi bộ ban hành nghị quyết chuyên đề lãnh đạo nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ, diễn tập…), ban hành kế hoạch xây dựng chi bộ, kế hoạch phát triển đảng viên năm 2024. Các đồng chí đảng ủy viên đảng ủy quân sự huyện, thành phố, thị xã phân công phụ trách cụm địa bàn đã chủ động dự theo dõi, chỉ đạo các chi bộ quân sự sinh hoạt (đã có 395 lượt đồng chí dự sinh hoạt chi bộ quân sự).

Các chi bộ quân sự xã đã lãnh đạo Ban CHQS tham mưu đảng ủy, UBND xã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai toàn diện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương như: Triển khai tốt công tác tuyển quân (năm 2024 bàn giao 3.252 thanh niên, đạt 100% chỉ tiêu); điều động lực lượng tham gia lễ ra quân huấn luyện; tổ chức huấn luyện dân quân, đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu cho nam công dân đủ 17 tuổi chặt chẽ; nắm chắc tình hình địa bàn. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quản lý giáo dục rèn luyện đảng viên được quan tâm, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của đảng viên, quần chúng và giải quyết theo đúng quy định. Phối hợp với các lực lượng phát huy hiệu quả vai trò nòng cốt trong bảo vệ an ninh chính trị - trật tự an toàn địa bàn, nhất là kịp thời huy động lực lượng dân quân tham gia trực SSCĐ dịp Tết Nguyên đán, các ngày lễ, sự kiện chính trị trọng đại; tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, phòng chống cháy rừng; tuần tra, kiểm tra cột mốc, phát quang đường biên; giúp Nhân dân xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn... Chi bộ quân sự xã đã nắm, giải quyết tốt các mối quan hệ công tác của chi bộ quân sự với đảng ủy cấp xã, với các chi bộ trực thuộc đảng ủy xã, với ban chỉ huy quân sự xã, với các ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội cấp xã và với đảng ủy quân sự cấp huyện.

Tuy nhiên, sau hơn 3 tháng thành lập, hoạt động của chi bộ quân sự xã trong toàn tỉnh còn có những khó khăn, vướng mắc như sau: Bí thư đảng ủy xã đồng thời là bí thư chi bộ quân sự kiêm nhiệm nhiều chức vụ, các nhiệm vụ của chi bộ quân sự một số bí thư chi bộ ủy quyền cho đồng chí phó bí thư chi bộ - chỉ huy trưởng Ban CHQS xã đảm nhiệm. Một số đơn vị hành chính cấp xã nằm trong lộ trình sáp nhập, có điều chuyển công tác một số đồng chí bí thư đảng ủy xã, chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự xã nhưng chủ trương không bổ nhiệm cán bộ thay thế, dẫn tới một số chi bộ quân sự khuyết bí thư, phó bí thư chi bộ kéo dài. Đảng viên trong lực lượng dân quân cơ động, dân quân biển phần lớn là lao động chính của gia đình, thường xuyên đi làm ăn xa, khó khăn trong việc sinh hoạt đảng, ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt chi bộ. Lực lượng dân quân cơ động các xã tính ổn định không cao, quân số thường xuyên biến động, một số đồng chí trình độ học vấn còn thấp nên khó khăn trong việc tạo nguồn phát triển đảng viên. Một số đảng viên trong trung đội dân quân cơ động trước khi tham gia vào chi bộ quân sự đang sinh hoạt trong các chi bộ thôn, xóm, có nhiều đồng chí giữ chức vụ bí thư hoặc phó bí thư chi bộ. Do đó khi tham gia vào chi bộ quân sự thì ảnh hưởng đến cơ cấu, chất lượng hoạt động của các chi bộ thôn, xóm.

Trong thời gian tới, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của các chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Nghệ An, theo chúng tôi cần tập trung thực hiện hiệu quả các giải pháp sau:

Thứ nhất là, tập trung tuyên truyền, tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên đặc biệt là đội ngũ bí thư chi bộ, cấp ủy viên chi bộ quân sự xã để nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ và tầm quan trọng của chi bộ quân sự xã.

Thứ hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy các cấp, vai trò hướng dẫn, kiểm tra của cơ quan chức năng trong tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự xã. Đây là giải pháp có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, quyết định đến phương hướng, chất lượng, hiệu quả hoạt động chi bộ quân sự xã trên từng địa bàn và trong toàn tỉnh.

Thứ ba là, duy trì nghiêm nền nếp chế độ sinh hoạt Đảng; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; tăng cường công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện cán bộ, đảng viên. Đây là giải pháp then chốt để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, chi bộ quân sự xã. Cấp ủy các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo duy trì có nền nếp chế độ sinh hoạt chi ủy, chi bộ, chú trọng chỉ đạo thực hiện tốt công tác chuẩn bị sinh hoạt chi ủy, chi bộ, trước hết là chuẩn bị dự thảo nghị quyết, tránh tình trạng nghị quyết chung chung, dàn trải. Cấp ủy, chi bộ quân sự phải quán triệt thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, phát huy dân chủ, đề cao tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt; kịp thời xây dựng, sửa đổi bổ sung và thực hiện nghiêm quy chế làm việc của chi ủy, chi bộ. Tăng cường công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, đảng viên, chiến sĩ dân quân, tự vệ để giải quyết kịp thời, tạo sự ổn định, đoàn kết thống nhất cao trong chi bộ và lực lượng dân quân, tự vệ.

Thứ tư là, thường xuyên củng cố, kiện toàn cấp ủy, chi bộ quân sự xã đúng cơ cấu, thành phần, đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng tốt và phù hợp với thực tiễn cơ sở. Đây là giải pháp có tính nguyên tắc và là cơ sở, nền tảng để chi bộ quân sự xã nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Do đó, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc chỉ thị, hướng dẫn của trên về tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự xã; trên cơ sở đó, thường xuyên chỉ đạo việc củng cố, kiện toàn cấp ủy, chi bộ quân sự đúng cơ cấu, thành phần, đủ số lượng, đảm bảo chất lượng.

Thứ năm là, tăng cường bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao chất lượng đội ngũ cấp ủy viên, nhất là phó bí thư chi bộ, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực toàn diện, phương pháp tác phong công tác khoa học, sâu sát, cụ thể, sát với địa bàn, cơ sở; có kỹ năng cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; lãnh đạo xây dựng ban chỉ huy quân sự xã vững mạnh, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thứ sáu là, chú trọng giải quyết tốt mối quan hệ công tác của chi bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự xã. Nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ trong quá trình hoạt động là nội dung quan trọng đảm bảo cho chi bộ quân sự xã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ; chủ động trong công tác phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng lực lượng dân quân ở cơ sở. Đồng thời, giúp cho cấp ủy phát huy tốt nhất vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ chủ chốt, nhất là bí thư, phó bí thư chi bộ, phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng, không để chồng chéo. Đảng ủy xã lãnh đạo chi bộ quân sự về mọi mặt, chi bộ quân sự chấp hành nghiêm nghị quyết, chỉ thị các cấp, định kỳ báo cáo tình hình mọi mặt của chi bộ với đảng ủy xã; thường xuyên trao đổi thông tin, phối hợp chặt chẽ với các chi bộ trực thuộc đảng ủy xã để tham mưu đảng ủy xã lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ đột xuất khác cho cấp ủy, chính quyền địa phương. Ban chỉ huy quân sự xã phải phục tùng tuyệt đối sự lãnh đạo của chi bộ quân sự xã; cấp ủy và chi bộ quân sự xã lãnh đạo ban chỉ huy quân sự chủ trì, phối hợp tham mưu đảng ủy, UBND xã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Mặt khác, chi bộ quân sự xã phải chấp hành nghiêm nghị quyết của đảng ủy quân sự huyện về lãnh đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng ban chỉ huy quân sự xã vững mạnh.

Thứ bảy là, thường xuyên quan tâm thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn phát triển đảng viên cho chi bộ quân sự xã, trước hết là cấp ủy viên, bí thư, phó bí thư. Đây là giải pháp rất quan trọng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của cấp ủy, chi bộ quân sự xã. Muốn vậy, đảng ủy quân sự cấp huyện cần chủ động phối hợp với đảng ủy cấp xã tiến hành rà soát đội ngũ đảng viên, quy hoạch nhân sự các chức danh của ban chỉ huy quân sự cấp xã. Trên cơ sở đó, kết hợp giữa đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ với cử đi học tập, bồi dưỡng tập trung tại các học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội; khuyến khích các đảng viên tự học, tự rèn luyện, đảm bảo các đảng viên có đủ tiêu chí để quy hoạch, bố trí sắp xếp vào các chức danh chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng, chính trị viên phó của ban chỉ huy quân sự cấp xã. Đảng ủy cấp xã cần tích cực, chủ động trong công tác phát triển đảng viên mới, tăng cường tạo nguồn, kết nạp đảng viên trẻ, những đồng chí có kiến thức quân sự, nhận thức, bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng trong lực lượng dân quân để bảo đảm số lượng, chất lượng đảng viên trong chi bộ quân sự, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ quân sự xã, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Bộ CHQS tỉnh tập trung tham mưu chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Nâng cao chất lượng công tác dân vận ở vùng đặc thù của LLVT Quân khu 4, giai đoạn 2023-2030 và những năm tiếp theo” làm điểm cho Bộ Quốc phòng, nhất là bảo đảm chỉ tiêu quân nhân xuất ngũ đến năm 2025 được giới thiệu quy hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ địa phương đạt 3%, đến năm 2030 đạt 4%. Trên cơ sở Chỉ thị số 24-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, kế hoạch của UBND tỉnh, quy chế hoạt động ban chỉ đạo; cần phối hợp chặt chẽ với Ban Tổ chức Tỉnh ủy và các ban, ngành liên quan tổ chức các hội nghị trao đổi, bàn biện pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là kịp thời tham mưu văn bản chỉ đạo rà soát, ưu tiên giới thiệu quy hoạch đối tượng quân nhân xuất ngũ trước đại hội Đảng các cấp vào các chức danh cán bộ địa phương; trên cơ sở quy hoạch để tạo điều kiện quân nhân xuất ngũ phát triển Đảng, cử đi đào tạo, bồi dưỡng, từ đó đủ điều kiện bố trí, sắp xếp cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã, cán bộ địa phương.

Thứ tám là, chỉ đạo cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp kịp thời bổ sung, đưa vào chương trình công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ và hằng năm nội dung kiểm tra chi bộ quân sự; tập trung kiểm tra, giám sát chi bộ, bí thư, phó bí thư chi bộ quân sự xã về việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, trách nhiệm nêu gương và thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công. Chủ động đấu tranh, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh, kịp thời, dứt điểm các trường hợp vi phạm kỷ luật Đảng. Thực hiện tốt công tác sơ kết, tổng kết, biểu dương, tôn vinh các tập thể, cá nhân tiêu biểu, đánh giá đúng thực chất kết quả đạt được, hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra giải pháp hiệu quả khắc phục hạn chế, khuyết điểm trong thời gian tới, nhất là nhân rộng các mô hình hay, cách làm sáng tạo, đổi mới để nâng cao chất lượng hoạt động chi bộ quân sự xã trên địa bàn toàn tỉnh./.

                       Phan Thanh Đoài, Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy