UBND tỉnh đã chỉ đạo rà soát, giải quyết nhu cầu, hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất cho Nhân dân (hỗ trợ đất sản xuất cho 31 hộ, hỗ trợ nhà ở cho 494 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 7020 hộ; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 2865 hộ). Ngoài ra, thực hiện cuộc vận động ủng hộ Quỹ "Vì người nghèo" 03 cấp đạt hơn 148,3 tỷ đồng, Ủy ban MTTQ các cấp đã kịp thời hỗ trợ xây mới 1.358 nhà và sửa chữa 339 nhà "Đại đoàn kết" cho hộ nghèo với số tiền hơn 69,2 tỷ đồng; hỗ trợ 697 triệu đồng cho 799 hộ nghèo chữa bệnh, hỗ trợ hơn 1 tỷ đồng phương tiện sản xuất cho 266 hộ nghèo,  6,1 tỷ đồng cho 2.470 học sinh nghèo... Thực hiện Chương trình Tết vì người nghèo năm 2023, toàn tỉnh đã tiếp nhận trên 123 tỷ đồng, qua đó đã trao tặng quà tết cho 138.777 hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ là các gia đình chính sách, người có công với cách mạng... Thông qua Chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ có khó khăn về nhà ở của tỉnh đã tiếp nhận hơn 283,6 tỷ đồng, hỗ trợ 5.322 căn nhà cho người nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh. Công tác định canh, định cư và di dân xây dựng vùng kinh tế mới, tái định cư để xây dựng thủy điện, thủy lợi và các công trình trọng điểm đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến nay, cơ bản hoàn thành công tác di dân tái định cư xây dựng các công trình thủy điện lớn như Bản Vẽ, Hủa Na, Khe Bố, dự án Hồ chứa nước Bản Mồng... Nhìn chung, việc triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ di dân thực hiện định canh, định cư cho đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Nghệ An cơ bản đạt mục tiêu đề ra, các công trình hoàn thành đưa vào sử dụng đã phát huy hiệu quả, tạo chuyển biến tích cực về tập quán sản xuất của người dân, phát huy và xây dựng được nhiều mô hình, điển hình về phát triển du lịch, dịch vụ và nuôi trồng thủy sản, phát huy lợi thế từ nguồn nước để sản xuất, chăn nuôi, tạo điều kiện thuận lợi cho đồng bào DTTS yên tâm sản xuất, ổn định đời sống. Công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS được triển khai, thực hiện có hiệu quả. Bản sắc văn hóa các dân tộc được quan tâm gìn giữ và phát huy. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và công tác gia đình được các cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung chỉ đạo, thực hiện có hiệu quả, trở thành phong trào lớn, thực sự đi sâu vào đời sống của Nhân dân. Nhiều địa phương đã tập trung xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng về văn hóa, bảo tồn các lễ hội dân gian, như: lễ hội săng khan, văn hóa cồng chiêng, nhảy sạp, múa lăm vông, hát nhuôn, hát xuối; các nghề dệt vải, thêu váy áo truyền thống, đan lát mây tre; khôi phục và học tiếng Thái, tiếng Mông được khơi dậy và có xu hướng phát triển tích cực… Hàng năm các hoạt động giao lưu văn hóa các DTTS diễn ra sôi nổi, góp phần gắn kết và xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc ngày càng vững mạnh.

Hệ thống các trường dân tộc nội trú, bán trú dành cho con em các DTTS, miền núi học tập được đồng bộ và hoạt động ngày càng hiệu quả, không ngừng nâng cao số lượng học sinh theo học và chất lượng dạy - học; chất lượng phổ cập giáo dục tiếp tục được nâng cao. Trung tâm y tế, chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân các DTTS, miền núi được quan tâm cả về chất lượng, số lượng; hệ thống cơ sở khám, chữa bệnh được đầu tư, nâng cấp; trang thiết bị y tế ngày càng hiện đại. Mạng lưới trạm y tế, cơ sở khám chữa bệnh tư nhân có kiểm soát và đăng ký hoạt động đã góp phần đưa công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn, đến gần với Nhân dân hơn; toàn tỉnh có trên 90% trạm y tế có bác sỹ, 100% nhân viên y tế thôn bản đều đã qua đào tạo, chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân được nâng cao rõ rệt. Công tác phòng chống dịch, bệnh truyền nhiễm được triển khai rộng khắp từ tuyến tỉnh đến xã; đến nay, 100% người dân tộc thiểu số được thụ hưởng chế độ bảo hiểm y tế. Quan tâm xây dựng cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa thể thao đồng bộ; xây dựng, bổ sung quy ước, hương ước có chuyển biến tích cực. Các chính sách đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, mở tủ sách pháp luật, hỗ trợ các phương tiện nghe nhìn, phương tiện thông tin đại ngày càng được nâng cấp và hiện đại hóa, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa, nâng cao, mở rộng kiến thức cho đồng bào các DTTS, miền núi. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hòa giải ở cơ sở được tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả, tiếp tục duy trì 89 Tủ sách pháp luật tại các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo; 371 Tủ sách pháp luật cấp xã đã được sáp nhập vào các thiết chế văn hóa- xã hội đang hoạt động có hiệu quả tại địa phương  

Lực lượng vũ trang tỉnh nắm chắc tình hình nhân dân, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương có chủ trương, giải pháp phù hợp, xử lý tốt các các vấn đề nẩy sinh trên địa bàn không để bị động, bất ngờ, không để xảy ra các điểm nóng, phức tạp. Tích cực đấu tranh, phá các chuyên án về ma túy, buôn bán người, di dịch cư tự do, truyền đạo trái pháp luật lên địa bàn miền núi và vùng đồng bào DTTS. Thực hiện nghiêm túc giao ban định kỳ giữa 3 lực lượng Công an, Quân sự và Bộ đội Biên phòng, củng cố vững chắc thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân. Tiếp tục thực hiện tốt việc tăng cường cán bộ quân đội, biên phòng tham gia xây dựng chính quyền cơ sở, tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng và nâng cao chất lượng của hệ thống chính trị ở cơ sở. Cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang tập trung tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện tốt phong trào thi đua “ Dân vận khéo”: "Ngày Thứ bảy, Chủ nhật vì dân"; diễn dàn "Công an lắng nghe ý kiến Nhân dân"; “Nâng bước em đến trường”... hành quân dã ngoại làm công tác dân vận; tuần tra vũ trang, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Thực hiện có hiệu quả Đề án "Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của LLVT Quân khu 4 ở vùng đặc thù trên địa bàn Quân khu, giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo"; Đề án Xây dựng "Xã biên giới sạch về ma túy" được Bộ Công an biểu dương và nhân rộng toàn quốc, đã có 27/27 xã biên giới đạt các tiêu chí xã sạch ma túy; 196/460 xã, phường, thị trấn sạch ma túy, 03 đơn vị cấp huyện có 100% địa bàn cấp xã đạt các tiêu chí sạch về ma túy. Phối hợp với các ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội triển khai nghiêm túc từ tỉnh đến cơ sở, gắn thực hiện các nội dung phối hợp với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng ngành, cơ quan, đơn vị; tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội gắn với xây dựng nông thôn mới và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng biên giới. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho đồng bào các DTTS nâng cao cảnh giác sẵn sàng đập tan âm mưu, hành động chống phá của kẻ địch. Tổ chức các tổ, đội công tác, đội xây dựng tăng cường cơ sở về các xã đặc biệt khó khăn, miền núi, biên giới, giúp Nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh; tham gia xây dựng củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở; thực hiện tốt công tác đối ngoại nhân dân, hợp tác với nước bạn Lào, phối hợp trao đổi thông tin, tuần tra, bảo vệ cột mốc biên giới... góp phần xây dựng tuyến biên giới Việt Nam - Lào ổn định và phát triển toàn diện. Đến nay, toàn tỉnh có 4.281 tổ tự quản phát huy dân chủ, mục đích tuyên truyền vận động các hộ gia đình thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trong 05 năm qua, lực lượng vũ trang đã phối hợp tổ chức tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật cho Nhân dân được 1.573 buổi/27.965 lượt người; vận động 236 hộ/853 khẩu là người dân tộc Mông ở các huyện (Tương Dương, Kỳ Sơn, Quế Phong) ổn định cuộc sống không di cư trái pháp luật; phát hiện, ngăn chặn 53 vụ truyền đạo trái pháp luật, 63 vụ xâm canh, xâm cư; kiên trì vận động, thuyết phục 14 hộ/74 khẩu không theo đạo Tin lành; tham gia hoà giải 4.231 vụ mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân.

Thực hiện Quyết định số 402/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người DTTS trong thời kỳ mới, quan tâm công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, điều động, luân chuyển, sử dụng cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ trẻ người DTTS trong hệ thống chính trị và cán bộ làm công tác dân tộc ở các cấp, các ngành. Chú trọng công tác phát triển đảng viên là người DTTS gắn với xây dựng và phát huy hiệu quả vai trò của lực lượng cốt cán, già làng, trưởng bản, người có uy tín. Đội ngũ cán bộ dân vận các cấp được quan tâm, đảm bảo số lượng, chất lượng, cơ cấu theo quy định. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng, phương pháp công tác dân vận không ngừng đổi mới, nâng cao. Lựa chọn, bố trí cán bộ ngày càng phù hợp với năng lực, sở trường công tác, có phẩm chất đạo đức, uy tín, tâm huyết, có kỹ năng, tinh thần trách nhiệm đáp ứng tốt hơn yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận trong tình hình mới.   

Chính quyền các cấp đã cụ thể hóa và triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, chủ trương, chính sách về công tác dân tộc và miền núi trên tất cả các lĩnh vực đời sống... UBND tỉnh đã kịp thời cụ thể hóa Kết luận số 105-KL/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện Đề án số 02-ĐA/TU về "Tăng cường công tác dân vận vùng dân đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2016 - 2020 và những năm tiếp theo". Tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đã ban hành và thực hiện 10 dự án và các tiểu dự án phát triển kinh tế - xã hội tại vùng DTTS và miền núi. Hàng năm tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng, tiến độ và tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện. Công tác thanh tra, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo được chính quyền các cấp quan tâm, đặc biệt là những vướng mắc trong quá trình thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi. Năm 2023, cấp ủy, chính quyền các huyện miền núi đã thực hiện tốt hội nghị tiếp xúc, đối thoại giữa Nhân dân với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền nhằm giải quyết kịp thời những vướng mắc từ cơ sở góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn vùng biên giới, dân tộc và miền núi. Tạo điều kiện cho đồng bào an tâm, phấn khởi thi đua sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hóa ngày càng tiến bộ.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội đã có nhiều nỗ lực, sáng tạo trong tuyên truyền, tập hợp bà con các DTTS thi đua thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Triển khai thực hiện tốt Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân các DTTS tích cực phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, chung tay xây dựng nông thôn mới; xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo” vùng đồng bào DTTS. Trong năm 2023, đã tổ chức được 25 lớp tập huấn/4.500 lượt cán bộ MTTQ các cấp và tổ chức chính trị - xã hội. Tổ chức tốt việc thăm hỏi, tặng quà, giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong và ngoài tỉnh. Tạo điều kiện để đồng bào được giao lưu, học tập kinh nghiệm về bảo tồn bản sắc văn hóa và phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, động viên, khích lệ và biểu dương, ghi nhận những đóng góp của già làng, trưởng bản, người có uy tín kịp thời. Đã tổ chức Tọa đàm "Mặt trận lắng nghe tiếng nói người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số" với sự tham gia của gần 80 người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị hợp pháp, chính đáng của đồng bào để đề nghị cấp có thẩm quyền giải quyết. MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện nghiêm túc chế độ đi cơ sở, nắm bắt tình hình nhân dân, kịp thời tháo gỡ khó khăn và giải quyết có hiệu quả những vướng mắc, phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách và các chế độ liên quan đến đồng bào DTTS và miền núi. 

Năm 2023, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo các cấp uỷ đảng, chính quyền các địa phương thực hiện, triển khai nhiệm vụ chính trị trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội; vùng DTTS và miền núi của tỉnh tiếp tục có bước phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào được quan tâm. Tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS toàn tỉnh giảm còn 3,44%. Số xã khu vực 3 giảm còn 76 xã, số thôn bản đặc biệt khó khăn còn 588 thôn bản; cơ sở hạ tầng, giao thông, điện, trường học, thủy lợi, chợ nông thôn, trạm y tế... được tăng cường đầu tư; văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực; quốc phòng, an ninh được giữ vững; hệ thống chính trị được củng cố. Nhân dân các dân tộc đoàn kết, chấp hành và thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương. Sự đồng thuận, lòng tin và mối quan hệ mật thiết giữa Nhân dân với Đảng, Nhà nước được tăng cường và mở rộng, từ đó góp phần quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh./.

                                           Phan Thanh Đoài, Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy