Nam Đàn là vùng đất "trùng lai danh thắng địa, cổ lai đa hào kiệt", với truyền thống văn hóa lâu đời, phong phú, vừa mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc, đồng thời hằn rõ sắc thái riêng của văn hóa xứ Nghệ. Nơi đây  đã sinh thành và nuôi dưỡng những vĩ nhân kiệt xuất như: Mai Hắc Đế, Phan Bội Châu, Chủ tịch Hồ Chí Minh... Cùng với dòng chảy thời gian của lịch sử dân tộc đã bồi đắp cho Nam Đàn một hệ thống di tích lịch sử văn hóa đậm đặc với 173 di tích, trong đó có 04 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 12 di tích cấp quốc gia, 26 di tích cấp tỉnh . Cùng với đó là các di sản văn  hóa phi vật thể như:  Hát ví phường vải, ví đò đưa sông Lam, lễ hội truyền thống, phong tục tập quán các làng quê v v. Nam Đàn còn được thiên nhiên ưu đãi, tạo nên những cảnh quan tươi đẹp và đa dạng, thuận lợi cho phát triển du lịch.

Trên cơ sở tiềm năng và lợi thế về văn hóa và du lịch, năm 2017, sau khi đạt chuẩn huyện nông thôn mới, Nam Đàn được Chính phủ chọn làm thí điểm xây dựng huyện nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đó, ngoài việc ban hành các nghị quyết, đề án về phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/HU về phát triển du lịch huyện Nam Đàn giai đoạn 2021 - 2025, có tính đến năm 2030, trong đó mục tiêu được xác định là tạo bước đột phá, phát triển toàn diện du lịch của huyện cả về phạm vi, quy mô, hình thức và chất lượng dịch vụ, đảm bảo tính bền vững; phấn đấu đến năm 2030, du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của huyện, có tỷ trọng, tốc độ, chất lượng tăng trưởng cao, có tính chuyên nghiệp; hệ thống cơ sở vật chất phục vụ du lịch tương đối đồng bộ, hiện đại; sản phẩm du lịch phong phú, đa dạng, chất lượng cao, có thương hiệu, uy tín và có sức cạnh tranh cao. Tạo động lực để đưa Nam Đàn trở thành huyện nông thôn mới kiểu mẫu của cả nước theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch.

Để hiện thực hóa mục tiêu đã xác định, cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; đồng thời vận động và sử dụng tốt nguồn lực từ cấp trên, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm và đóng góp của Nhân dân. Làm tốt công tác quán triệt, tuyên truyền, giáo dục để cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nhận thức rõ mục tiêu phát triển du lịch, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của huyện. Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch nhằm giới thiệu hình ảnh Nam Đàn đến với du khách trong và ngoài nước. Thực hiện tốt quy hoạch không gian, hạ tầng du lịch; quy hoạch phát triển du lịch của huyện trên cơ sở gắn kết các vùng, điểm du lịch, tuyến du lịch nội huyện cũng như kết nối với các địa phương trong và ngoài tỉnh. Liên kết các công ty lữ hành lớn, có uy tín khảo sát xây dựng các tuor, tuyến du lịch trên địa bàn. Bên cạnh đó đã tăng cường kêu gọi, huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng phục vụ phát triển du lịch, trực tiếp làm việc với các doanh nghiệp như: Tập đoàn T&T, Tập đoàn TH, Tập đoàn Thiên Minh Đức... thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng khu dịch vụ du lịch tại xã Kim Liên; xây dựng thác 9 tầng tại quần thể khu mộ Bà Hoàng Thị Loan xã Nam Giang; xây dựng các công trình phục vụ du lịch tại khu vực núi Chung gắn với Đền Chung Sơn xã Kim Liên; mở rộng quy mô và hoàn thiện các công trình trong quần thể chùa Đại Tuệ xã Nam Anh; xây dựng vùng trồng cây dược liệu kết hợp phục chế nghề truyền thống tại các xã Xuân Lâm, Khánh Sơn, Trung Phúc Cường... Tích cực mở rộng, phát triển, đa dạng hóa các sản phẩm và loại hình du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch trong và ngoài nước.

Chỉ đạo các xã xây dựng và phát triển các mô hình sản xuất chuyên canh, sản xuất theo chuỗi gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm; sản xuất các sản phẩm hàng hóa có giá trị cao, có uy tín và thương hiệu phục vụ du lịch. Đến nay, toàn huyện có 11 mô hình sản xuất rau củ quả an toàn trong nhà lưới, nhà kính ứng dụng công nghệ cao tại 7 xã, thị trấn; 05 mô hình kinh tế trang trại kết hợp du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, Homstay tại các xã Nam Giang, Nam Anh, Nam Nghĩa, Kim Liên, Nam Cát. Có 73 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao trở lên. Một số sản phẩm Ocop có thế mạnh ở địa phương như: Sen, Sắn dây, Trà thảo mộc, Chanh, Miến gạo, Tương... đã trở thành sản phẩm chủ lực phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân và khách du lịch. Tổng số lượt khách du lịch hàng năm đến Nam Đàn đạt 2,2 triệu lượt khách. Doanh thu từ hoạt động dịch vụ du lịch hàng năm (2016 - 2022) đạt bình quân 400 tỷ đồng/năm. Một số loại hình du lịch mới được hình thành, hoạt động ngày càng hiệu quả, thu hút ngày càng nhiều khách du lịch đến tham quan, nghỉ dưỡng như: Du lịch trải nghiệm vườn đồi Eo Gió (xã Nam Giang); du lịch trải nghiệm vườn đồi tại đập Cửa Ông (xã Nam Nghĩa); du lịch sinh thái, trải nghiệm, nghỉ dưỡng tại Thung Pheo (xã Nam Anh).  Hạ tầng  giao thông, hạ tầng du lịch, hạ tầng văn hóa được đầu tư xây dựng theo hướng đồng bộ, hiện đại. Ưu tiên các công trình, dự án trọng điểm về văn hóa gắn với du lịch. Tỷ lệ đường huyện, đường xã đạt chuẩn là 100%; tỷ lệ đường trục xóm, ngõ xóm đạt chuẩn 98%. Hoàn thiện các hạng mục công trình tại Trung tâm Văn hóa Thể thao & Truyền thông huyện đạt chuẩn; 100% số xã có Trung tâm văn hóa thể thao đạt chuẩn. Đầu tư xây dựng và hoàn thiện một số công trình hạ tầng kết nối du lịch như cảnh quan tuyến đường vào quê Nội, quê Ngoại Bác Hồ, đường giao thông kết nối các di tích, các điểm di tích lịch sử văn hóa gắn với du lịch trên địa bàn huyện. Chú trọng xây dựng các xóm, khối đạt tiêu chí "sáng - xanh - sạch - đẹp"; xây dựng khu dân cư kiểu mẫu; xây dựng vườn mẫu, vườn chuẩn nông thôn mới. Đến nay, toàn huyện có 9 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, trong đó có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Những kết quả đạt được trong phát triển du lịch gắn với xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn huyện trong thời gian qua đã khẳng định hướng đi đúng và cách làm hiệu quả để sớm đưa Nam Đàn trở thành huyện nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch.

                                                           Ngô Công Mạnh 

                                                      Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy