Tuy nhiên, việc thực hiện QCDC ở cơ sở cũng gặp không ít khó khăn, thách thức, do đại dịch Covid-19, thời tiết diễn biến phức tạp, mưa lũ, lốc xoáy gây nhiều thiệt hại về người, tài sản, cơ sở hạ tầng; tình hình dịch tả lợn Châu Phi xảy ra tại nhiều địa bàn trong tỉnh... Trước tình hình đó, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, sự quản lý điều hành của chính quyền, sự tham gia có hiệu quả của các cấp, các ngành trong hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân. Thực hiện QCDC ở cơ sở đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 trên địa bàn.

Thực hiện tốt QCDC ở cơ sở đã góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển, tăng trưởng kinh tế đạt 4,12%, thu ngân sách đạt 15.991,02 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 44,01 triệu đồng. Đến nay toàn tỉnh đã có 281/411 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 68,37% tổng số xã (cao hơn mức bình quân chung của cả nước); có 04/21 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới ( Tp Vinh, Thái Hòa, Nam Đàn, Yên Thành). Chăm lo các điều kiện đảm bảo phát triển giáo dục bền vững, duy trì vị trí tốp đầu cả nước về chất lượng giáo dục. Ngành y tế đã chủ động và tích cực phòng chống dịch bệnh Covid-19 và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao trong các dịp lễ, tết, kỷ niệm của đất nước và của tỉnh, nhất là kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh...; đã giải quyết việc làm cho 38.098 lao động. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3%. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững; bảo vệ an toàn tuyệt đối đại hội Đảng các cấp trên địa bàn.  

Cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo trong việc thực hiện QCDC ở cơ sở đạt kết quả, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, như: Kế hoạch tuyên truyền thực hiện Nghị định số 149/2018/NĐ-CP ngày 07/11/2018 của Chính phủ về thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc; quyết định về kiện toàn BCĐ thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, bổ sung sửa đổi Quy chế hoạt động của BCĐ, phân công các thành viên BCĐ; tiếp tục triển khai thực hiện Kết luận số 120-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XI); Pháp lệnh 34, Nghị định 04, Nghị định 149 về thực hiện QDCD cơ sở; Kế hoạch 184-KH/TU, ngày 01/4/2019 về thực hiện Quy định số 11-QĐi/TW, ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân đã được các cấp ủy đảng từ tỉnh đến cơ sở chỉ đạo thực hiện nghiêm túc. Tổ chức thành công Đại hội Đảng cấp cơ sở, cấp huyện và Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 thành công tốt đẹp.

Hội đồng nhân dân các cấp tổ chức giám sát việc thực hiện nghị quyết HĐND về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên địa bàn. UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo điều hành phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 với các mục tiêu kép vừa phòng chống dịch covid – 19 vừa phát triển kinh tế, xã hội. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cấp tỉnh đã xây dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung và chủ động phối hợp với chính quyền, các cơ quan nhà nước để thực hiện việc giám sát, phản biện và tham gia xây dựng Đảng, chính quyền theo Quyết định 217-QĐ/TW và Quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở các cấp được kiện toàn và duy trì hoạt động có nền nếp. Ban chỉ đạo từ tỉnh đến cơ sở đều ban hành chương trình công tác năm 2020; thông báo phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban chỉ đạo phụ trách các địa phương, đơn vị và lĩnh vực. Công tác kiểm tra được quan tâm, Ban chỉ đạo tỉnh ban hành Kế hoạch kiểm tra, tự kiểm tra và phân công các thành viên BCĐ, tự thành lập đoàn kiểm tra và trực tiếp xuống kiểm tra tại 21/21 huyện, thành, thị; 42 xã, phường, thị trấn và cơ quan, đơn vị trực thuộc huyện; 05 cơ quan, 05 doanh nghiệp cấp tỉnh, trên cơ sở đó đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị tự kiểm tra và báo cáo kết quả kiểm tra. Năm 2020, toàn tỉnh đã xây dựng được 83 điểm sáng về thực hiện QCDC cơ sở. Ban Dân vận Tỉnh ủy, cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo quy chế dân chủ ở cơ sở tỉnh đã thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu cho BCĐ trong việc ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và đôn đốc các cơ quan, đơn vị triển khai nhiệm vụ năm 2020.

Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn theo Pháp lệnh 34/2007/PL-UBTVQH11 được gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, như: Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; phong trào phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; phong trào thi đua Dân vận khéo. Tập trung làm tốt dân chủ trong việc sáp nhập xã, khối, xóm, bản. Tổ chức thực hiện tốt những việc công khai để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân quyết định và nhân dân giám sát;  công khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các chương trìn dự án, quy hoạch đất, khu, cụm công nghiệp, dân cư, mức giá bồi thường thu hồi đất của nhân dân, chủ trương vay vốn phát triển sản xuất, các quy định về thủ tục hành chính, các dự án công khai xin ý kiến dân trước khi thực hiện…  

Việc thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị định 04/2015/NĐ-CP được các cơ quan, đơn vị quan tâm; có 100% cơ quan từ tỉnh đến cơ sở đều thành lập Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở và có 100% cơ quan, đơn vị có Ban thanh tra nhân dân và bổ sung, quy chế hoạt động, như: Quy chế công khai tài chính, quy chế chi tiêu nội bộ, quy chế tuyển dụng...; triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 26/TTg của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 17-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong các cơ quan đơn vị; 100% cơ quan, đơn vị tổ chức hội nghị cán bộ, công chức, viên chức. Năm 2019 Nghệ An chọn là Năm Cải cách hành chính và đã triển khai tất cả các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành, thị; UBND tỉnh thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công từ tháng 10/2020.

Việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc theo Nghị định 149/2018/NĐ-CP được cấp ủy, người đứng đầu các doanh nghiệp quan tâm xây dựng và thực hiện gắn với thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, từ đó tạo ra sự đồng thuận, đoàn kết, hoàn thành tốt chỉ tiêu kế hoạch trong sản xuất, kinh doanh, như: Tăng doanh thu, đầu tư nâng cấp và đầu tư đổi mới công nghệ, đảm bảo các chế độ công nhân viên và người lao động. Thực hiện các chế độ chính sách có liên quan trực tiếp đến người lao động, như: Tuyển dụng lao động, sắp xếp lại lao động, đào tạo lao động, tiền lương, thu nhập, BHXH, BHYT, BHTN, phân phối lợi nhuận và trích nộp các loại quỹ…; số doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động 235/473 doanh nghiệp (doanh nghiệp có tổ chức công đoàn), đạt tỷ lệ 49%.

Tuy nhiên, việc thực hiện QCDC vẫn còn hạn chế, khuyết điểm, như: Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở một số nơi, nhất là cấp xã hoạt động còn hạn chế, có đồng chí thành viên BCĐ chưa dành thời gian đúng mức cho công tác hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra về QCDC ở cơ sở. Phong cách, lề lối làm việc của một số cán bộ, công chức nhà nước trong giải quyết các công việc liên quan đến người dân và doanh nghiệp vẫn còn gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. Hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân và Ban thực hiện QCDC ở cơ sở nhiều cơ quan còn hình thức. Một số doanh nghiệp chưa xây dựng, thực hiện QCDC, thiếu công khai, dân chủ. Việc tổ chức hội nghị đối thoại định kỳ giữa người sử dụng lao động và người lao động trong các công ty còn khó khăn.

Trong thời gian tới, việc thực hiện QCDC cơ sở cần tiếp tục làm tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục tuyên truyền, quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 30-CT/TW; Kết luận số 120-KL/TW; Pháp lệnh 34; Nghị định 04; Nghị định 149/NĐ-CP về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Gắn thực hiện QCDC cơ sở với thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025.

Hai là, triển khai thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với phát triển kinh tế - xã hội; chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, phát huy vai trò, trách nhiệm người đứng đầu của các tổ chức trong hệ thống chính trị và đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở.

Ba là, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở với cải cách thủ tục hành chính; công tác dân vận chính quyền, tăng cường công tác tự kiểm tra đánh giá trong nội bộ, cơ quan, đơn vị; tiếp tục đổi mới phương pháp chỉ đạo, điều hành của chính quyền; nâng cao đạo đức công vụ của cán bộ công chức. Tăng cường tiếp xúc đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy Đảng, người đứng đầu cơ quan nhà nước các cấp với nhân dân, người sử dụng lao động với người lao động theo quy định. Tập trung giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo, các vụ việc bức xúc, nổi cộm phát sinh từ cơ sở.

Bốn là, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện tốt việc giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể; đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, xa dân của một bộ phận cán bộ, công chức và đảng viên.

Năm là, tổ chức đánh giá, phân loại chất lượng hoạt động của Ban chỉ đạo các cấp. Tiếp tục quan tâm chỉ đạo và triển khai công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện QCDC ở cơ sở trên tất cả các lĩnh vực, trong đó đặc biệt quan tâm đẩy mạnh thực hiện dân chủ trong các doanh nghiệp. Quan tâm công tác tập huấn về Quy chế dân chủ nâng cao chất lượng, phương pháp thực hành dân chủ ở cơ sở./.

                                                            Nguyễn Mạnh Khôi 

                                              Phó Trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy