Khối dân vận cấp xã có chức năng phối hợp các thành viên trong khối để tham mưu với cấp ủy tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác dân vận; theo dõi, kiểm tra tình hình; phản ánh diễn biến tư tưởng, nguyện vọng của nhân dân; sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, đề xuất và kiến nghị các vấn đề về công tác dân vận với cấp ủy và cấp trên. Phối hợp các hoạt động của Mặt trận, các đoàn thể; tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tới các tầng lớp nhân dân; hướng dẫn tổ chức các phong trào quần chúng thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng; tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; giúp cấp ủy xử lý những vấn đề cụ thể liên quan đến công tác dân vận. Thường xuyên giữ mối liên hệ các hoạt động trong khối, theo dõi tình hình và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể, qua đó đề xuất với cấp ủy tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; biểu dương mặt tốt, khắc phục thiếu sót, có kế hoạch củng cố tổ chức, bồi dưỡng đào tạo, sử dụng và khen thưởng động viên cán bộ trong khối. Duy trì nền nếp chế độ giao ban khối hàng tháng, quý, năm để tổng hợp tình hình quần chúng; thống nhất kiến nghị với cấp ủy và chính quyền xử lý những vướng mắc trong công tác Mặt trận, đoàn thể. Thực hiện chế độ thông tin báo cáo với cấp ủy và Ban Dân vận cấp trên theo quy định.

Tỉnh Nghệ An đã thành lập và đi vào hoạt động nền nếp 460/460 khối Dân vận xã, phường, thị trấn. Khối dân vận do đồng chí Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy làm trưởng khối, đồng chí Chủ tịch Mặt trận làm phó khối, trưởng các đoàn thể chính trị - xã hội, phó chủ tịch HĐND, phó chủ tịch UBND, Trưởng công an làm thành viên. Tổng số khối dân vận cấp xã, phường, thị trấn 480/480, với 4.140 thành viên, số khối dân vận do đồng chí phó bí thư trực Đảng làm trưởng khối: 433 người.

Ban Dân vận Tỉnh ủy và ban dân vận cấp huyện luôn quan tâm công tác bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác dân vận, hàng năm Ban Dân vận Tỉnh ủy phối hợp mở 5 - 6 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác dân vận của Đảng, công tác dân tộc, tôn giáo, công tác dân vận các cơ quan nhà nước và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở cho cán bộ cấp huyện và cơ sở, với số lượng 1.800 người/năm. 21/21 huyện, thành, thị ủy mở từ 1 - 2 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác dân vận cho cán bộ cơ sở và khối, xóm, bản, với số lượng 2.500 người/năm. Mỗi năm, Trường Chính trị tỉnh mở 2 lớp, với 150 học viên là cán bộ trưởng, phó khối dân vận các xã, phường, thị trấn; trung tâm bồi dưỡng chính trị đưa chương trình công tác dân vận vào chương trình bồi dưỡng cán bộ cơ sở, qua đó góp phần nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Khối dân vận cơ sở.

Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở được Khối dân vận cấp xã tham mưu cấp ủy lãnh đạo, vận động nhân dân phát huy quyền dân chủ. Chính quyền nhiều địa phương, cơ sở đã thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, hàng năm khối dân vận phối hợp với Ban chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn tham mưu cho cấp ủy có kế hoạch kiểm tra việc thực hiện Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở, kiểm tra việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của nhân dân, thực hiện công khai, minh bạch qua đó đã tạo không khí dân chủ tại địa phương.

Nhìn chung, Khối dân vận cấp xã đi vào hoạt động đã tạo nên được chuyển biến tích cực trong các mặt hoạt động tại các địa phương, cơ sở, phát huy được quyền dân chủ của người dân; tạo sự đồng thuận trong dân về thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của địa phương. Với chức năng và nhiệm vụ của mình, Khối dân vận đã tham mưu cấp ủy, phối hợp với chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội ở cơ sở phát huy được vai trò của công tác dân vận, công tác dân tộc, công tác tôn giáo, góp phần thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Trung ương, của Tỉnh ủy và huyện, thành, thị ủy về công tác dân vận, đưa chủ trương, chính sách của Đảng vào cuộc sống, triển khai thực hiện tốt các phong trào thi đua, các cuộc vận động của Mặt trận, các đoàn thể nhân dân trong việc thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, thực hiện Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở, nhất là  phong trào “Dân vận khéo” trong xây dựng nông thôn mới.

Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả hoạt động của Khối dân vận chưa thật đồng đều, một số nơi hoạt động hiệu quả thấp, không rõ việc. Phương pháp vận động quần chúng của Khối dân vận một số nơi còn hạn chế. Việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc, chương trình hoạt động và mối quan hệ phối hợp giữa các tổ chức trong Khối có nơi chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ. Công tác nắm bắt tình hình, tham mưu, đề xuất cho cấp ủy đảng nhiều nơi chưa kịp thời, công tác phối hợp thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động hoặc giải quyết những nảy sinh ở cơ sở còn hạn chế.

Trong thời gian tới, cần tiếp tục nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền về vị trí, vai trò Khối dân vận; thường xuyên quan tâm tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với khối dân vận cấp xã; bố trí cán bộ Khối có kinh nghiệm, trình độ, năng lực công tác đáp ứng yêu cầu trong tình hình hiện nay. Quan tâm chế độ, chính sách cho các thành viên trong Khối và kinh phí hoạt động của Khối dân vận ở cơ sở. Tăng cường tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ khối dân vận. Phát huy vai trò của Khối dân vận trong xây dựng nông thôn mới, nhất là nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu; nắm và tổng hợp kịp thời tình hình nhân dân để tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo giải quyết kịp thời./.

Nguyễn Mạnh Khôi