Ngày 30/11/2023, Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 26-HD/BTCTW về việc thực hiện sắp xếp tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức cơ quan đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở những địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030.
Theo đó, việc sắp xếp tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức cơ quan đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở những địa phương thực hiện sắp xếp ĐVHC được thực hiện như sau:
Thứ nhất, đối với sắp xếp tổ chức đảng.
Về tổ chức:
Đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã mới thành lập do hợp nhất, sáp nhập các ĐVHC cùng cấp, ban thường vụ cấp ủy cấp trên trực tiếp xây dựng đề án, quyết định thành lập đảng bộ mới trên cơ sở sáp nhập, hợp nhất tổ chức đảng của ĐVHC cùng cấp trước khi sắp xếp; chỉ định ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư cấp ủy của đảng bộ theo quy định của Điều lệ Đảng.
Đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã có điều chỉnh địa giới, ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chuyển giao tổ chức đảng; cấp uỷ cấp trên trực tiếp nơi có chi bộ, đảng bộ được chuyển đi có trách nhiệm làm các thủ tục chuyển giao tổ chức đảng và chuyển sinh hoạt đảng tập thể cho đảng viên; cấp ủy cấp trên trực tiếp nơi có chi bộ, đảng bộ được chuyển đến có trách nhiệm làm các thủ tục tiếp nhận tổ chức đảng và đảng viên tương ứng với địa giới được điều chỉnh.
Đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã giải thể, giải thể tổ chức đảng theo quy định của Điều lệ Đảng.
Về số lượng cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, phó bí thư cấp ủy; số lượng ủy viên, phó chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp ủy mới thành lập:
Đối với nhiệm kỳ đầu tiên của đảng bộ mới, số lượng cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ cấp ủy, ủy viên ủy ban kiểm tra cấp ủy của đảng bộ mới tối đa không vượt quá tổng số hiện có của các tổ chức đảng cùng cấp trước khi sắp xếp trừ đi số lượng các đồng chí nghỉ hưu, nghỉ công tác, chuyên công tác khác. Số lượng phó bí thư cấp ủy, phó chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp ủy của đảng bộ mới tối đa không vượt quá tống số câp trưởng, cấp phó hiện có của các tổ chức đảng cùng cấp trước khi sắp xếp trừ đi số lượng các đồng chí nghỉ hưu, nghỉ công tác, chuyển công tác khác.
Nhiệm kỳ kế tiếp thực hiện theo quy định, chỉ thị của Bộ Chính trị và các hướng dần của Trung ương.
Thứ hai, đối với sắp xếp Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.
Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đảng đoàn các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, Ban Bí thư Trung ương Đoàn căn cứ điều lệ của tổ chức mình để lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn việc sắp xếp tổ chức cơ quan lãnh đạo tương ứng với việc sắp xếp tổ chức đảng. Trong đó lưu ý 3 vấn đề: (1) Xây dựng đề án sắp xếp, chuyển giao tổ chức và kiện toàn cán bộ; (2) Quy trình thành lập tổ chức, xác định nhiệm kỳ đầu tiên và cách tính số thứ tự nhiệm kỳ đại hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội ở ĐVHC sau khi sắp xếp; (3) Số lượng ủy viên ủy ban, ban thường trực, phó chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc và số lượng ủy viên ban chấp hành, ủy viên ban thường vụ, phó chủ tịch (phó bí thư) tổ chức chính trị - xã hội nhiệm kỳ đầu tiên ở ĐVHC sau sắp xếp tối đa không vượt quá tổng số hiện có của các tổ chức cùng cấp trước khi sắp xếp ĐVHC; đồng thời, khuyến khích thực hiện giảm số lượng các chức danh trên để sớm theo quy định chung.
Ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc, đảng đoàn các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, ban thường vụ tỉnh (thành) đoàn lãnh đạo việc hướng dẫn sắp xếp, chuyển giao tổ chức và kiện toàn cán bộ; xác định số lượng ủy viên ủy ban, ban thường trực, phó chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc và số lượng ủy viên ban chấp hành, ủy viên ban thường vụ, phó chủ tịch (phó bí thư) tổ chức chính trị - xã hội ở ĐVHC sau sắp xếp phù hợp với thực tế địa phương.
Thứ ba, đối với bố trí cán bộ, công chức, viên chức ở cấp huyện.
Tạm dừng việc bầu, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và tuyển dụng, tiếp nhận cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp của cấp ủy, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội ở ĐVHC cấp huyện phải sắp xếp (cơ quan, đơn vị) kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Chính phủ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện cho đến khi nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đối với từng ĐVHC tương ứng có hiệu lực thi hành, trừ trường hợp khuyết người đứng đầu mà không bố trí được người phụ trách theo quy định của cấp có thẩm quyền thì được bầu, bổ nhiệm chức danh đó.
Ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn các cấp ủy trực thuộc thực hiện các nhiệm vụ: (1) Xây dựng đề án, quyết định thành lập, quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và mối quan hệ công tác của các cơ quan, đơn vị ở ĐVHC cấp huyện mới thành lập; bố trí cấp trưởng, cấp phó từng cơ quan, đơn vị theo các quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Cán bộ, công chức thôi giữ chức vụ lãnh đạo (bao gồm bầu cử, bổ nhiệm) hoặc giữ chức vụ lãnh đạo có phụ cấp chức vụ thấp hơn lúc chưa sắp xếp ĐVHC cấp huyện có đủ phẩm chất, năng lực, tiêu chuẩn, điều kiện và còn thời gian công tác tối thiểu 30 tháng là đến thời điểm nghỉ hưu, được ưu tiên khi giới thiệu bầu, bổ nhiệm vào chức vụ đã giữ lúc chưa sắp xếp ĐVHC cấp huyện hoặc các chức vụ tương đương; (2) Xây dựng và hoàn thiện danh mục, số lượng vị trí việc làm, cơ cấu lại đội ngũ CBCCVC tại cơ quan, đơn vị mới đồng bộ với các cơ quan, đơn vị của hệ thống chính trị ở đơn vị cấp huyện mới thành lập; (3) Xây dựng kế hoạch, lộ trình và thực hiện sắp xếp giảm số lượng lãnh đạo, quản lý; số lượng CBCCVC dôi dư gắn với thực hiện tinh giản biên chế tại cơ quan, đơn vị mới theo các quy định của Đảng, Nhà nước, bảo đảm phù hợp với thực tế của địa phương.
Ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn các cấp ủy trực thuộc bố trí, sắp xếp để giảm số lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cơ quan, đơn vị mới; chậm nhất 60 tháng kể từ ngày quyết định thành lập tổ chức có hiệu lực thi hành thì thực hiện đúng quy định chung; đồng thời, tiếp tục thực hiện tinh giản biên chế theo các kết luận, quy định, quyết định của Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương. Trường hợp đặc biệt, ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh báo cáo Ban Tổ chức Trung ương trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Thứ tư, đối với sắp xếp bố trí cán bộ ở cấp xã.
Tạm dừng việc bầu các chức danh cán bộ cấp xã (bao gồm: bí thư, phó bí thư cấp ủy, chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc, trưởng đoàn thể chính trị - xã hội cấp xã) ở các ĐVHC phải sắp xếp kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Chính phủ đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã cho đến khi nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đối với từng ĐVHC tương ứng có hiệu lực thi hành, trừ trường hợp khuyết người đứng đầu mà không bố trí được người phụ trách theo quy định của cấp có thẩm quyền thì được bầu chức danh đó.
Việc bố trí, sắp xếp cán bộ cấp xã sau khi sắp xếp ĐVHC phải được tiến hành đồng bộ, liên thông giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị. Ưu tiên bố trí, sắp xếp cán bộ cấp xã có đủ phẩm chất, năng lực, tiêu chuẩn, điều kiện vào các chức danh tương đương hoặc ưu tiên giới thiệu bầu chức danh cán bộ ở ĐVHC cấp xã khi có nhu cầu hoặc ưu tiên tuyển dụng làm công chức (cấp huyện, cấp xã) nếu đủ điều kiện, tiêu chuẩn.
Ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy trực thuộc xây dựng kế hoạch, lộ trình và thực hiện bố trí, sắp xếp để giảm số lượng cán bộ chuyên trách cấp xã, bảo đảm chậm nhất sau 60 tháng kể từ ngày quyết định thành lập tổ chức có hiệu lực thi hành thì thực hiện đúng theo quy định chung. Trường hợp đặc biệt, ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh báo cáo Ban Tổ chức Trung ương trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Ban Tổ chức Trung ương cũng hướng dẫn cụ thể về phương án giải quyết chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư do thực hiện sắp xếp ĐVHC.
Lê Thanh Hải
Phòng Tổ chức cán bộ, Ban Tổ chức Tỉnh ủy