Trong những năm qua, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã được cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể Thị xã Hoàng Mai triển khai sâu rộng và thực sự đi vào cuộc sống. Các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện dân chủ cơ sở được xây dựng, hoàn thiện; chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND - UBND Thị xã và cơ sở ngày càng được nâng cao.
Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” được thể chế hóa và đi vào cuộc sống; công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể đối với việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở (QCDCCS) được chú trọng góp phần đưa kinh tế - xã hội Thị xã tiếp tục phát triển, quốc phòng - an ninh được giữ vững, công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị đạt được nhiều kết quả tích cực.
Ban Thường vụ Thị ủy Hoàng Mai đã ban hành Chỉ thị số 03 - CT/ThU ngày 25/3/2015 của Ban Thường vụ Thị ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng tiếp tục đẩy mạnh thực hiện quy chế dân chủ cơ sở; Chỉ thị số 20 - CT/ThU ngày 18/5/2018 về tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước trên địa bàn thị xã Hoàng Mai; quyết định kiểm tra việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Hằng năm, Ban Chỉ đạo thị xã đều tổ chức các lớp tập huấn QCDC ở cơ sở như: Tập huấn Pháp lệnh 34/PLUBTVQH13 về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; Nghị định 04, Nghị định số 145/NĐ – CP. Ban Thường vụ Thị ủy định kỳ 6 tháng và 1 năm tổ chức giao ban, làm việc với bí thư đảng ủy các xã, phường để nghe tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương và định hướng những nhiệm vụ trọng tâm của thị xã, của địa phương trong thời gian tới; thành lập Ban chỉ đạo xử lý các vụ việc tồn đọng kéo dài. Hàng năm đưa nội dung về thực hiện QCDC cơ sở vào chương trình công tác năm của cấp ủy, chính quyền.
Hoạt động của HĐND có nhiều chuyển biến, nhất là nâng cao chất lượng các kỳ họp, chất vấn và trả lời chất vấn theo nhóm vấn đề, tăng cường giám sát việc thực hiện nghị quyết của HĐND thị xã đối với UBND thị xã, các phòng, ban, ngành thị xã và các xã, phường. Một năm 2 kỳ, HĐND thị xã và các xã, phường đều nghe và cho ý kiến báo cáo kết quả thực hiện QCDC ở cơ sở trong kỳ họp HĐND. UBND thị xã xây dựng và ban hành Quyết định số 295/QĐ – UBND, ngày 03/4/2018 về sửa đổi, bổ sung Đề án cải cách hành chính nhà nước thị xã Hoàng Mai, giai đoạn 2016 - 2020 và những năm tiếp theo; Kế hoạch tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động nhà trường, năm học 2019 – 2020… ngoài ra, UBND thị xã ban hành các văn bản đôn đốc, tổ chức thực hiện nhiệm vụ như: Công văn về công khai, minh bạch thủ tục hành chính; công văn về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; công văn về tiếp nhận, giải quyết TTHC qua Bộ phận Một cửa. 100% đơn thư được thụ lý, hướng dẫn trả lời và giao trách nhiệm giải quyết theo thẩm quyền; giải quyết đúng trình tự, thủ tục theo quy định, không có đơn thư tồn đọng tại cơ quan, đơn vị. Nhiều đơn vị làm tốt việc thực hiện QCDC cơ sở như: Cơ quan Đảng, đoàn thể thị xã, Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn chi nhánh Hoàng Mai, Bảo hiểm xã hội thị xã Hoàng Mai, Tòa án nhân dân thị xã, Viện Kiểm sát nhân dân thị xã.
Ủy ban MTTQ và các đoàn thể thị xã, hằng năm đều xây dựng kế hoạch và tổ chức giám sát, phản biện theo chức năng, nhiệm vụ. Đã tổ chức được 48 cuộc giám sát (giám sát chuyên đề 17 cuộc, phối hợp giám sát được 23 cuộc, tự giám sát được 8 cuộc); tổ chức được 16 cuộc phản biện dự thảo như: Dự thảo Đề án phát triển mạng lưới y tế, nâng cao chất lượng công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân giai đoạn 2015 - 2020 và những năm tiếp theo; dự thảo Đề án phát triển nông nghiệp đô thị thị xã Hoàng Mai đến năm 2020 và những năm tiếp theo; dự thảo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thị xã hằng năm. UBND thị xã đã ký chương trình phối hợp với MTTQ và các đoàn thể thị xã, có đánh giá kết quả và đề ra nhiệm vụ cho năm tới.
Hằng năm, Ban Dân vận Thị ủy (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo thị xã) tham mưu, phối hợp tổ chức các hội nghị tập huấn về thực hiện QCDC ở cơ sở, nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn cho Khối dân vận các xã, phường, thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở thị xã, thành viên ban thực hiện QCDC cơ sở các xã, phường, cơ quan, đơn vị được 5 lớp tập huấn với trên 750 lượt người tham gia. Thị xã đã xây dựng được 11 điểm sáng về thực hiện QCDC ở cơ sở. Hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng các xã, phường ngày càng hiệu quả, đã thực hiện giám sát 215 cuộc, phát hiện kiến nghị với cấp có thẩm quyền xem xét được 12 vụ việc.
Tổ chức đối thoại giữa Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND ở 10/10 xã, phường được 65 cuộc với trên 1.894 người tham gia. Toàn thị xã có 1.470 mô hình tự quản trên các lĩnh vực do cấp ủy, các ngành, MTTQ và các đoàn thể xây dựng và triển khai ở 890 tổ tự quản ở cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố. Hầu hết các thôn, tổ dân phố đều thành lập được ban hòa giải giải quyết kịp thời các vụ việc trong cộng đồng dân cư. Hương ước của các thôn, tổ dân phố ở các xã, phường đã được UBND thị xã phê duyệt. Nhiều đơn vị đã làm tốt việc huy động sức dân để xây dựng cơ sở hạ tầng như: xã Quỳnh Lộc, Quỳnh Liên, Quỳnh Vinh và phường Quỳnh Xuân, Quỳnh Thiện...
Thực hiện QCDC trong doanh nghiệp có nhiều chuyển biến, tổng số doanh nghiệp trên địa bàn thị xã Hoàng Mai là 254 doanh nghiệp (trong đó, công ty TNHH 152, doanh nghiệp tư nhân 20, doanh nghiệp cổ phần 60, loại hình doanh nghiệp khác 20). Hầu hết các doanh nghiệp đều xây dựng quy chế làm việc, quy định quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động, bầu ban thanh tra nhân dân; tổ chức đại hội cổ đông, hội nghị người lao động, đại hội công nhân, viên chức. Có hơn 65% doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc QCDC ở cơ sở; 34% doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động; tỷ lệ lao động ký hợp đồng trong doanh nghiệp nhà nước đạt 100%, các doanh nghiệp ngoài nhà nước là 35,2%.
Qua thực hiện QCDC ở cơ sở tại Thị xã Hoàng Mai đã tác động tích cực vào sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh ở địa phương, nhất là trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; nhân dân đã đóng góp được hàng trăm tỷ đồng, hàng trăm vạn ngày công lao động, hiến hàng trăm ngàn m2 đất để làm đường giao thông, lắp hàng ngàn cột điện chiếu sáng, xây dựng thiết chế văn hóa thể thao đồng bộ, đã góp phần đưa Thị Xã Hoàng Mai về đích Nông thôn mới vào cuối năm 2020.
Trong thời gian tới, Thị xã Hoàng Mai tiếp tục tuyên truyền, giáo dục sâu rộng cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân những nội dung cơ bản của việc thực hiện QCDC cơ sở ở ba loại hình. Đưa việc xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở là việc quan trọng thường xuyên và là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. MTTQ và các đoàn thể thị xã rà soát, bổ sung chương trình, cụ thể hóa các nội dung gắn với việc thực hiện QCDC ở cơ sở; phát huy vai trò giám sát, phản biện của MTTQ và các đoàn thể trong xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Phát huy vai trò của người đứng đầu cấp uỷ, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong lãnh đạo thực hiện phát huy dân chủ trong Đảng, công khai, minh bạch trong điều hành; đề cao vai trò, trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên; đấu tranh chống quan liêu, cửa quyền, tham nhũng, lãng phí và các hành vi xâm phạm quyền làm chủ của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Chú trọng xây dựng, biểu dương, khen thưởng các gương điển hình tiên tiến, mô hình tốt về xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở để nhân rộng, tạo sức lan tỏa, không ngừng phát huy dân chủ, khơi dậy tiềm năng, sức mạnh của Nhân dân nhằm góp phần thúc đẩy các phong trào thi đua thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội đảng các cấp, nhiệm kỳ 2020 -2025 và nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Nguyễn Mạnh Khôi
Phó trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy