Nhận thức rõ được tầm quan trọng của công tác này, thời gian qua Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành nhiều chỉ thị, văn bản pháp luật chỉ đạo về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Chính vì vậy mà công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã thu được những kết quả nhất định. Các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể đã nhận thức đầy đủ hơn về trách nhiệm tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị của mình. Nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài cơ bản đã được giải quyết, góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Từ năm 2018 đến tháng 5 năm 2020, các cơ quan hành chính nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh đã tiếp 16.618 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh; tiếp nhận 2.405 đơn thư các loại và 944 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đã giải quyết được 924/944 vụ việc, đạt tỷ lệ 97,9%. Tình hình khiếu nại, tố cáo trên địa bàn toàn tỉnh trong thời gian qua có chuyển biến tích cực, không gay gắt, hạn chế đơn thư vượt cấp lên Trung ương, hạn chế đoàn đông người kéo lên tỉnh và Trung ương khiếu kiện, vụ việc khiếu nại, tố cáo giảm dần qua các năm.

Bên cạnh những kết quả nêu trên, công tác tiếp công dân của các cấp, các ngành còn có những hạn chế, yếu kém, chưa đáp ứng được yêu cầu: lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị chưa nhận thức đầy đủ ý‎ nghĩa, tầm quan trọng của công tác tiếp công dân, chưa quan tâm đúng mực đến công tác này, chưa đề cao trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan, tổ chức trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tình trạng né tránh trách nhiệm, hướng dẫn công dân không đúng quy định vẫn còn xảy ra nhiều; công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục về khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân chưa được quan tâm đúng mức.

Từ tình hình thực tế của công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong giai đoạn hiện nay, để công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày càng đạt hiệu quả cao hơn, một vấn đề quan trọng không thể thiếu đó là việc đưa công tác “Dân vận khéo” vào công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Thanh tra tỉnh đã vận dụng để đưa công tác “Dân vận khéo” vào trong nhiệm vụ tiếp công dân, kiểm tra, rà soát và tham mưu UBND tỉnh giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đạt kết quả cao, góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2018 đến hết quý I năm 2020, Thanh tra tỉnh đã tiếp 274 lượt công dân; tiếp nhận và xử lý 1.196 đơn thư các loại; thực hiện 287 đầu việc mà UBND tỉnh giao, trong đó: tham mưu giải quyết 13 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết  của UBND tỉnh (đạt tỷ lệ 100%); kiểm tra, rà soát 104 vụ việc khiếu nại, tố cáo của công dân mà cấp huyện, ngành đã giải quyết nhưng công dân không nhất trí tiếp khiếu, tiếp tố lên tỉnh và 170 đầu việc khác, đạt tỷ lệ 100%. Không có vụ việc chậm thời gian theo quy định.

Đặc biệt Thanh tra tỉnh Nghệ An đã tham mưu UBND tỉnh xử lý, giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo đột xuất, phức tạp, kéo dài liên quan đến nhiều cấp nhiều ngành hoặc nhiều vấn đề nhạy cảm mà dư luận quan tâm như: Khiếu kiện của một số xã viên Hợp tác xã bốc xếp Bến Thủy; khiếu kiện về bồi thường, giải phóng Quốc lộ 1A; giải quyết tranh chấp đất đai (lần 2) giữa ông Trần Đức Phán với ông Trần Văn Huệ, phường Mai Hùng, thị xã Hoàng Mai; khiếu nại của Công ty TNHH Vũ Kỳ, xã Phúc Thành, huyện Yên Thành; việc bồi thường Giải phóng mặt bằng dự án Hồ chứa nước Bản Mồng tại huyện Quỳ Hợp; thanh tra các dự án có số dư tạm ứng kéo dài trên địa bàn tỉnh Nghệ An; thanh tra 10 dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh; kiểm tra quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng trái phép trên Kênh thủy lợi Vếch Bắc- Yên Thành; thanh tra dự án đầu tư xây dựng kênh chống hạn, ngăn mặn ở xã Nghi Vạn, Nghi Lộc...

Qua tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, cán bộ Thanh tra tỉnh đã tuyên truyền cho nhân dân các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nói chung, pháp luật khiếu nại, tố cáo nói riêng (Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân và các Nghị định hướng dẫn thi hành); tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo đúng quy định của pháp luật; giải thích, hướng dẫn theo quy định những trường hợp công dân cố tình khiếu nại, tố cáo kéo dài không có căn cứ nhằm hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp và giảm tình trạng khiếu nại, tố cáo sai.

Để thực hiện tốt “Dân vận khéo” vào công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo chúng ta cần thực hiện có hiệu quả những nội dung và tiến hành các bước sau đây:

- Tiếp xúc và lắng nghe ý kiến của công dân: Tiếp công dân là việc cán bộ tiếp công dân trực tiếp gặp gỡ để lắng nghe hoặc tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, của cơ quan, của tổ chức, đơn vị. Đối tượng công dân rất đa dạng là những cán bộ đã về hưu, có những người là tiến sỹ, là sỹ quan cấp tướng, cấp tá, luật sư, là những công dân bình thường, khi họ đến nơi tiếp dân không phải chỉ để khiếu nại, tố cáo mà họ đến để hỏi về một nội dung nào đó, để nhờ cán bộ tiếp dân tư vấn cho họ về nội dung có liên quan đến quyền lợi của công dân... Bởi vậy người cán bộ tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải có thái độ, cử chỉ lịch sự, đúng mực, nghiêm túc, tôn trọng các quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân. Điều hết sức quan trọng như Bác Hồ đã dạy trong công tác Dân vận, đó là “Tai nghe” hơn ai hết cán bộ tiếp dân, cán bộ giải quyết khiếu nại, tố cáo, cán bộ tổ chức đối thoại trong giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo phải chú ý lắng nghe công dân trình bày những ý kiến của mình và nghe ở đây là nghe để hiểu nội dung, hiểu bản chất của vấn đề, nghe để kết luận được vấn đề mà công dân đã trình bày.

- Chủ động, sáng suốt phán đoán diễn biến và kết luận sự việc: Công dân đến nơi tiếp dân để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh hoặc dự đối thoại trong giải quyết các vụ, việc khiếu nại, tố cáo của các đoàn thanh tra, kiểm tra, có những người đến tại nơi tiếp công dân, tại các cuộc tổ chức đối thoại, họ có những cử chỉ, hành động bức xúc, có người khóc lóc, có người quát nạt, thậm chí có  người có  những  lời nói thiếu văn hóa, xúc phạm đến uy tín của cán bộ, công chức, đến cán bộ trực tiếp giải quyết các vụ, việc…Nhưng Bác Hồ kính yêu đã dạy: những người làm công tác Dân vận phải “Óc nghĩ, mắt trông” vì vậy cán bộ tiếp dân, cán bộ giải quyết khiếu nại, tố cáo, cán bộ tổ chức đối thoại phải sáng suốt, bình tĩnh, cân nhắc, xem xét sự việc một cách có căn cứ. Cán bộ tiếp dân, cán bộ được giao giải quyết các vụ, việc khiếu nại, tố cáo, tổ chức đối thoại với công dân phải thận trọng, không được hứa hẹn hoặc khẳng định một vấn đề nào đó khi chưa đủ căn cứ trong phạm vi, thẩm quyền của mình, phải hết sức thận trọng trong phát ngôn, hay đưa ra chính kiến của mình. Trong mọi tình huống, cán bộ tiếp công dân, cán bộ trực tiếp giải quyết các vụ, việc, cán bộ tổ chức đối thoại phải luôn luôn ý thức chủ động, sáng suốt phán đoán diễn biến, tóm tắt, nhận định và kết luận sự việc chính xác, có cơ sở khoa học và đúng luật định.

- Tổng hợp, lập các biên bản, văn bản kết luận các ý kiến, nội dung sự việc: Trách nhiệm của cán bộ tiếp dân là tiếp nhận các kiến nghị, phản ánh của công dân về những vấn đề liên quan đến đường lối, chính sách, pháp luật và hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền nghiên cứu, tiếp thu, xem xét, giải quyết. Tiếp nhận khiếu nại, tố cáo để xử lý chuyển theo thẩm quyền giải quyết của các cấp. Cán bộ tiếp dân, cán bộ giải quyết khiếu nại, tố cáo phải ghi nhận một cách trung thực và phản ánh kịp thời với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét, giải quyết một cách khách quan những kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo của công dân. Tại nơi tiếp công dân, tại nơi tổ chức đối thoại, tại nơi làm việc, cán bộ và công dân đều phải bình đẳng trước pháp luật, mọi việc, mọi ý kiến đều được tôn trọng, đều được giải quyết thấu lý, đạt tình trong khuôn khổ pháp luật.

- Giải thích, hướng dẫn, vận động, thuyết phục, đây là một bước quan trọng, mấu chốt của công tác “Dân vận khéo”, do đó người cán bộ tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải là những người am hiểu, nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nói chung, pháp luật khiếu nại, tố cáo nói riêng (Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các Nghị định hướng dẫn thi hành) để giải thích, hướng dẫn, vận động, thuyết phục công dân thực hiện việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo quy định của pháp luật. Trong quá trình tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải mời Mặt trận Tổ Quốc và các đoàn thể cùng tham gia để vận động, thuyết phục để giảm bớt số vụ việc khiếu nại, tố cáo và nhằm giảm thiểu tình trạng khiếu nại, tố cáo sai.

Cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh nói riêng và cán bộ làm nhiệm vụ tiếp dân tỉnh Nghệ An nói chung ngày càng ý thức sâu sắc trách nhiệm của mình, càng thêm tin yêu, gắn bó, tâm huyết với công việc, không ngừng học tập, rèn luyện, trau dồi kỹ năng, nghiệp vụ, đặc biệt là năng lực nghiên cứu, tham mưu cho cấp trên để nâng cao hơn nữa hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh. Luôn vận dụng tốt công tác dân vận khéo vào trong nhiệm vụ được giao và đạt kết quả cao, như Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã dạy “Dân vận kém thì việc gì cũng kém, dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”./.

                         Nguyễn Mạnh Khôi 

    Phó trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy Nghệ An