Tương Dương là huyện miền núi cao, có diện tích rộng nhất cả nước (280.777,68 ha); địa hình phức tạp, chủ yếu đồi núi (chiếm 99,2% diện tích); có 16 xã và 01 thị trấn, gồm 146 khối, làng, bản; có 06 dân tộc chủ yếu cùng sinh sống: Thái, Kinh, Khơ Mú, Mông, Ơ Đu, Tày Pọong; có 04 xã biên giới (Tam Quang, Tam Hợp, Mai Sơn, Nhôn Mai), có đường biên giới giáp với nước Cộng hòa DCND Lào dài 67,069 km, giao thông đi lại khó khăn.
Những năm qua, nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy Tương Dương đã triển khai thực hiện các văn bản nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh kiến nghị của Nhân dân.
Tuy nhiên, địa bàn huyện Tương Dương rộng, tình hình thiên tai nắng nóng kéo dài, mưa lớn, lốc xoáy, dịch bệnh liên tiếp xảy ra, nhất là ảnh hưởng của đại dịch Covid-19; lao động và việc làm tại địa phương không ổn định, chủ yếu đi làm ăn xa; an ninh trật tự, an toàn xã hội tiềm ẩn phức tạp, nhất là an ninh tôn giáo, tội phạm và tệ nạn ma túy, an ninh biên giới; vấn đề đền bù, giải phóng mặt bằng của các công trình thuỷ điện vẫn tồn tại nhiều bất cập kéo dài, chưa giải quyết thấu đáo cho người dân...
Hàng năm, Huyện ủy ban hành công văn chỉ đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, các xã, thị trấn và các đồng chí Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ huyện chỉ đạo các xã, thị trấn tập trung công tác tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đối với Nhân dân.
Tại giao ban Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND cấp xã hàng tháng, Huyện ủy đều giao Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện báo cáo tình hình về tổ chức hội nghị đối thoại tại cơ sở, đồng thời thường xuyên báo cáo, trao đổi về tình hình, kết quả đôn đốc, hướng dẫn cơ sở trong tổ chức hội nghị với Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND huyện và Ban Dân vận Huyện ủy, để có hướng chỉ đạo trong công tác triển khai hội nghị tại cơ sở sát với tình hình thực tế của địa phương.
Cấp ủy, chính quyền các xã đã tập trung chỉ đạo và phối kết hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các xã, thị trấn tổ chức triển khai các bước, tạo mọi điều kiện để phối hợp tổ chức thành công hội nghị tiếp xúc, đối thoại tại các địa phương. Trên cơ sở văn bản chỉ đạo của cấp huyện. Đảng ủy, chính quyền các xã, thị trấn tiếp tục ban hành kế hoạch tổ chức hội tiếp xúc, đối thoại hàng năm.
Ban Thường vụ Huyện ủy ban hành Công văn số 640-CV/HU ngày 27/4/2018 về việc tổ chức hội nghị đối thoại giữa Chủ tịch HĐND và Chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã với Nhân dân năm 2018 để lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ các ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện và 17 xã, thị trấn tổ chức thực hiện.
Ban Thường vụ Huyện ủy đã bám sát Quy định số 11-QĐi/TW, ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với Nhân dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân. Theo đó, đã ban hành 08 văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo định kỳ Bí thư Huyện ủy tiếp công dân ít nhất 01 ngày/tháng (vào ngày 02 hàng tháng). Bí thư đảng ủy các xã, thị trấn tiếp dân ít nhất 02 ngày/tháng. Sau các kỳ tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân, Ban Thường vụ Huyện ủy có ý kiến chỉ đạo, thông báo kết luận theo từng nội dung, lĩnh vực, giao nhiệm vụ cho từng cơ quan, đơn vị liên quan để thực hiện và báo cáo kết quả bằng văn bản cho Ban Thường vụ Huyện ủy.
Ban hành Kế hoạch số 139-KH/HU, ngày 27/9/2022 của Ban Thường vụ Huyện ủy triển khai, thực hiện Đề án số 07-ĐA/TU về đổi mới, nâng cao hiệu quả tiếp xúc, đối thoại và thực hiện kết luận của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp sau tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021-2025.
Hội đồng nhân dân các cấp thường xuyên tăng cường các hoạt động tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với cử tri và Nhân dân. Hoạt động giám sát của HĐND và đại biểu HĐND các cấp được quan tâm đúng mức về những vấn đề liên quan đến chế độ, chính sách của Nhân dân, những tâm tư nguyện vọng, đề xuất, kiến nghị của cử tri.
UBND huyện, xã thực hiện công tác tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân theo chuyên đề, đúng quy định. Công tác dân vận trong các cơ quan nhà nước, chính quyền các cấp được tăng cường; việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, đổi mới lề lối, tác phong làm việc, thực hiện nếp sống văn hóa công sở ở các cơ quan nhà nước có nhiều chuyển biến tích cực, được Nhân dân đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao.
Hàng năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện xây dựng kế hoạch và tổ chức hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp huyện và Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND cấp xã với Nhân dân. Mặt trận Tổ quốc các xã, thị trấn đã tích cực, chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền và chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, chương trình, kế hoạch để tổ chức hội nghị đối thoại hàng năm.
Vào đầu quý I hàng năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện báo cáo với cấp ủy, chính quyền thống nhất xây dựng kế hoạch tổ chức hội nghị đối thoại thường xuyên (mối năm ít nhất là 2 cuộc, trong đó 01 cuộc giữa người đứng đầu cấp ủy với Nhân dân; 01 cuộc giữa người đứng chính quyền với Nhân dân) và khi có nhiều ý kiến bức xúc của Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện báo cáo với cấp ủy, chính quyền xây dựng kế hoạch tổ chức hội nghị đối thoại chuyên đề. HĐND và UBND các xã, thị trấn đã có những đổi mới trong phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và điều hành, ngày càng gần dân và tích cực lắng nghe ý kiến Nhân dân.
Trong 05 năm (2018-2022), Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện đã chủ trì phối hợp với HĐND, UBND, các ban, ngành và tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện tổ chức 07 cuộc/1.151 lượt người đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền huyện với Nhân dân; 115 lượt người phát biểu đối thoại; 296 ý kiến đối thoại (25 ý kiến về lĩnh vực kinh tế, 40 ý kiến về đất đai, 32 ý kiến về xây dựng cơ bản, 39 ý kiến về chế độ chính sách, 160 ý kiến khác...). Những vấn đề Nhân dân quan tâm được nêu ra tại hội nghị phần lớn là ý kiến liên quan đến an sinh xã hội; chế độ chính sách; quản lý đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; và trách nhiệm điều hành của chính quyền địa phương thuộc thẩm quyền giải quyết. 275 ý kiến được lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền địa phương giải trình tại hội nghị đối thoại; 21 ý kiến được trả lời bằng văn bản; không có những vấn đề chưa được giải đáp hoặc giải đáp chưa đầy đủ, chưa thỏa mãn ý kiến người dân. Cấp xã tổ chức 134 cuộc (đối thoại tại trụ sở xã 50 cuộc); số hội nghị đối thoại tại nhà văn hóa cộng đồng bản 84 cuộc); có 14.822 lượt người tham gia đối thoại (số cán bộ từ khối, làng, bản đến xã 4.428 lượt người; 10.394 lượt người dân không phải là cán bộ); 1.200 lượt người phát biểu đối thoại; 2.621 ý kiến (39 ý kiến trên các lĩnh vực kinh tế, 307 ý kiến về đất đai, 308 ý kiến về chế độ chính sách, 18 ý kiến về cải cách hành chính, 17 ý kiến về trách nhiệm điều hành của chính quyền, 08 ý kiến về thái độ cán bộ công chức, 04 ý kiến về trách nhiệm giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, 1.920ý kiến khác). Những vấn đề Nhân dân quan tâm được nêu ra tại hội nghị: Chủ yếu liên quan đến chế độ, chính sách dân tộc và miền núi, quản lý đất đai, ảnh hưởng thiên tai lũ lụt, lao động việc làm và thu nhập, khoanh nuôi bảo vệ rừng, điện, nước sinh hoạt, nhà văn hoá cộng đồng, thanh lý tài sản công sau sáp nhập, vay vốn phát triển sản xuất, làm nhà ở, xuất khẩu lao động...; 2.593 ý kiến được lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền địa phương giải trình tại hội nghị đối thoại; 06 ý kiến chưa được giải đáp hoặc giải đáp chưa đầy đủ, chưa thỏa mãn ý kiến người dân; 22 ý kiến được trả lời bằng văn bản; 06 ý kiến được cấp ủy, chính quyền tiếp thu và hứa xem xét giải quyết trong thời gian tới.
Trên cơ báo cáo kết quả tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện, cấp xã, cấp ủy, chính quyền đã ban hành công văn chỉ đạo các phòng, ban, ngành chức năng có liên quan xem xét giải quyết. Đối với những ý kiến bức xúc kéo dài được cấp ủy, chính quyền các cấp trả lời và giải quyết tại các buổi tiếp công dân định kỳ hàng tháng của Bí thư Huyện ủy mỗi tháng 01 kỳ vào ngày 02 hàng tháng và Chủ tịch UBND huyện mỗi tháng 2 kỳ vào ngày 10 và 20 hàng tháng. Có 2.693 ý kiến đã được cấp ủy, chính quyền tiếp thu và hứa xem xét giải quyết; cấp huyện có 282 ý kiến, cấp xã 2.411 ý kiến được giải quyết dứt điểm. Kết quả giải quyết của các cơ quan liên quan đối với các kiến nghị của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện, cấp xã tổng hợp, được thực hiện đúng theo thẩm quyền.
Như vậy, trong những năm qua, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp huyện Tương Dương rất quan tâm, tập trung chỉ đạo sát sao, sự phối hợp và thống nhất cao về quan điểm, chỉ đạo trong triển khai và thực hiện tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại tại địa phương. Hội nghị nhận được sự đồng tình, hưởng ứng, quan tâm, ủng hộ của đông đảo các tầng lớp nhân dân trên địa bàn, phát huy quyền làm chủ trực tiếp của Nhân dân, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra; ngoài các ý kiến, kiến nghị, đề xuất tại hội nghị tiếp xúc, đối thoại đã có nhiều ý kiến mang tính chất xây dựng, đề xuất các giải pháp khắc phục những vấn đề còn hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong quá trình chỉ đạo, điều hành của chính quyền trên địa bàn…
Thông qua việc tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại đã giúp cho Nhân dân tiếp tục được thực hiện quyền làm chủ tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; thực hiện quy chế dân chủ cơ sở; đồng thời để người dân nắm và được hiểu thêm về những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong thực hiện nghĩa vụ của người công dân, cũng như trong việc thực hiện phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo ổn định cuộc sống; hạn chế được đơn thư, khiếu kiện, khiếu nại, tố cáo của Nhân dân vượt cấp. Tăng cường củng cố mối quan hệ mật thiết máu thịt giữa cấp ủy, chính quyền với Nhân dân, phát huy và mở rộng quyền làm chủ của Nhân dân, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương, tạo sự đồng thuận xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và tạo ra môi trường thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo nghị quyết Đại hội Đảng các cấp đề ra./.
Phan Thanh Đoài
Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy