Trong những năm gần đây, tổng số công trình, dự án triển khai trên địa bàn thị xã là 75, với tổng diện tích phải giải phóng mặt bằng (GPMB) 1000 ha cùng với hàng ngàn phương án đền bù khi thu hồi đất.

Nhiều dự án với quy mô di dời lớn như khu công nghiệp xã Nghĩa Mỹ, Đường giao thông vào trung tâm xã Nghĩa Hòa, tuyến đường trục chính, tuyến đường N8, triển khai công tác giải phóng mặt bằng các khu đấu giá để kịp thu ngân sách theo chỉ tiêu. Triển khai giải phóng mặt bằng các khu đô thị Long Sơn 1, Long Sơn 2, Long Sơn 3 - Vực giồng, Long Sơn 4, trung tâm thương mại, nhà mặt phố Windcom, Đền thờ Làng Vạc và dự án TH với số hộ thuộc diện giải tỏa một phần hoặc toàn bộ diện tích của hơn 1.000 hộ dân. Với khối lượng công việc lớn như vậy, nhưng bằng sự quyết tâm, chỉ đạo quyết liệt trong công tác lãnh đạo của thị xã, sự quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành cấp tỉnh cùng với sự nỗ lực cố gắng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, các dự án đều được đảm bảo đúng tiến độ, kế hoạch đề ra, nhân dân đồng tình và ủng hộ với những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Xác định được việc thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở (QCDC), dân vận chính quyền trong giải phóng mặt bằng thu hút đầu tư phát triển thị xã ngày càng tạo được nhiều chuyển biến rõ nét trên các lĩnh vực; đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy, điều hành của chính quyền; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở theo hướng ngày một dân chủ, cụ thể và bám sát thực tiễn hơn. Hệ thống dân vận, MTTQ và các tổ chức đoàn thể từng bước đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, tăng cường công tác giám sát, phản biện xã hội, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền vận động quần chúng nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách về giải phóng mặt bằng, thu hút đấu tư phát triển thị xã của Đảng, nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương. Thị xã đã lãnh đạo chỉ đạo xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp với HĐND, UBMTTQ, các đoàn thể nhân dân trong việc kiểm tra, giám sát việc thực thi pháp luật, việc giám sát các công trình, dự án trên địa bàn, gắn liền với việc giải quyết những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Phối hợp với MTTQ Thị xã chỉ đạo 10/10 xã, phường tổ chức đối thoại giữa Chủ tịch HĐND, UBND xã, phường với nhân dân; đối thoại giữa lãnh đạo cơ quan, đơn vị với cán bộ, công nhân viên, người lao động. Các đồng chí Chủ tịch và Phó chủ tịch UBND Thị xã đã tổ chức tiếp xúc, đối thoại với tập thể lãnh đạo và người lao động các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi các dự án trên địa bàn.

Tổ chức đối thoại, vận động nhân dân chuyển đổi 70ha đất sản xuất thu hút đầu tư tại Cụm công nghiệp xã Nghĩa Mỹ, là một trong những đơn vị đầu tiên thực hiện chủ trương "Đất đổi đất" đến nay Công ty may Hitex Hàn Quốc đã đi vào hoạt động và thu hút hơn 3.000 lao động tại địa phương. Thị xã tập trung giải quyết những vướng mắc liên quan đến dự án Đường giao thông vào trung tâm xã Nghĩa Hòa, tuyến đường Trục chính, tuyến đường N8, triển khai công tác giải phóng mặt bằng các khu đấu giá để kịp thu ngân sách theo chỉ tiêu; triển khai giải phóng mặt bằng các khu đô thị Long Sơn 1, Long Sơn 2, Long Sơn 3 - Vực giồng, Long Sơn 4 đến nay đã trở thành khu đô thị mới, hiện đại. Chi trả 104,47 tỷ đồng cho các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng (Trong đó chi trả cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án Chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung quy mô công nghiệp là 88,64 tỷ đồng), giao 4 lô tái định cư cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng. Thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và giải quyết các vướng mắc còn tồn tại qua các năm là 13 dự án, triển khai kê đếm cho 584 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân với diện tích bị ảnh hưởng là 62,4 ha. UBND thị xã thu hồi và phê duyệt 584 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân với diện tích 46,9 ha, số tiền phê duyệt 46,8 tỷ; Có 528 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã nhận tiền và bàn giao mặt bằng với số tiền chi trả 55,8 tỷ, giao 13 lô tái định cư cho 8 hộ gia đình, cá nhân. Đặc biệt Ban thường vụ Thị ủy đã tổ chức đối thoại giải quyết dứt điểm về “Quản lý địa giới hành chính và hộ khẩu tại xã Tây Hiếu và Nghĩa Tiến” đã tồn tại hơn 20 năm qua.

Để đạt được những kết quả trên Thị xã Thái Hòa đã rút ra các bài học sau:

Một là:  Để công tác GPMB thuận lợi, trước hết, phải công khai rõ ràng về các công trình, dự án, phổ biến cơ chế chính sách về GPMB đối với tất cả các trường hợp liên quan, từ đó tiếp thu ý kiến phản hồi của người dân, nhất là các vướng mắc, kiến nghị của các hộ nằm trong diện GPMB. Trên cơ sở đó, thị xã Thái Hòa đã huy động cả hệ thống chính trị xử lý thông tin, đưa ra các giải pháp giải quyết từng vấn đề một. Trong quá trình triển khai công tác GPMB, lãnh đạo thị xã tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân cũng như trực tiếp chỉ đạo GPMB không phó mặc cho chủ đầu tư hay các phòng, ban, chủ tịch UBND các xã, phường. Từ các thông tin phản hồi, lãnh đạo thị xã Thái Hòa đã phân tích làm rõ những vấn đề liên quan quan đến lợi ích chính đáng của người dân để giải quyết. Nếu vượt thẩm quyền, thị xã đã kiến nghị với tỉnh cho cơ chế để thực hiện.

Hai là: Việc bảo đảm lợi ích của người dân trước hết phải dựa trên cơ sở pháp luật nhà nước quy định. Nhưng nếu quyền lợi chính đáng của người dân không được bảo đảm do sự bất cập của cơ chế thì chính quyền địa phương phải đứng ra kiến nghị cơ chế bảo vệ lợi ích chính đáng cho người dân. Do vậy, công tác GPMB của thị xã Thái Hòa trong thời gian qua thuận lợi là bởi chúng tôi luôn đặt mình ở vị trí của người dân, coi trọng lợi ích của người dân và làm đủ mọi cách để thỏa mãn tốt nhất lợi ích đó trong khuôn khổ pháp luật.

Ba là: Trong ứng xử với người dân, phải tăng cường công khai minh bạch, tích cực đối thoại, đối với mỗi vấn đề nảy sinh phải tìm hiểu kỹ để giải quyết tận gốc. Đặc biệt, khi xảy ra sai sót phải xử lý, làm rõ trách nhiệm, cần thiết lãnh đạo phải trực tiếp xin lỗi dân. Điều này góp phần tạo lòng tin cho người dân đối với chính quyền.

Bốn là: Bám sát nội dung quy chế dân chủ về GPMB, Thái Hòa đã chỉ đạo các ban, ngành chức năng của thị xã, xã, phường thực hiện tốt công tác tuyên truyền đến các hộ dân; công khai các nội dung liên quan để dân biết, dân bàn, dân tham gia trước khi có quyết định chính thức. Bên cạnh đó, vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên được đưa lên hàng đầu; các tổ chức cơ sở Đảng cùng vào cuộc động viên, chia sẻ và sâu sát với người dân trong khu vực phải thu hồi đất để tìm hiểu tâm tư, kịp thời tháo gỡ băn khoăn, vướng mắc. Nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức, đơn vị trong quá trình triển khai GPMB, xác định rõ từng nhiệm vụ, coi đây là tiêu chí đánh giá thi đua hàng năm.

Năm là: Huy động cả hệ thống chính trị từ thị xã đến cơ sở những nơi bị ảnh hưởng bởi các dự án, hoặc có những vướng mắc tập trung tuyên truyền các chủ trương, chính sách đến từng người dân; công khai minh bạch; in ấn các tài liệu liên quan đến các công trình, dự án; phương án bồi thường..gửi đến từng người dân. Nhằm phát huy vai trò của cấp ủy trong việc nắm bắt thông tin, tâm tư nguyện vọng, định hướng dư luận; đồng thời phát huy vai trò giám sát, phản biện của MTTQ, các Tổ chức chính trị xã hội, thông qua đó quyền lợi chính đáng của người dân được đảm bảo, cũng như đưa ra những chính sách đúng đắn hợp lòng dân.

Sáu là: Tổ chức đối thoại với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi các dự án để người đứng đầu cấp ủy, chính quyền lắng nghe ý kiến của nhân dân; thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết những kiến nghị chính đáng của nhân dân; lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện; đưa ra phương án bồi thường, hỗ trợ tối ưu nhất cho người dân nhưng vẫn đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Sau khi đối thoại, nếu có các hộ dân chưa đồng thuận cấp ủy chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các phòng ban chuyên môn thành lập các tổ vận động, mỗi tổ chức gắn liên một địa chỉ hộ dân để tuyên truyền vận động, với phương châm không để một hộ dân nào không biết hoặc không hiểu chủ trương của nhà nước. Chỉ đạo tổ giải phóng mặt bằng tiến hành các phương án đền bù theo đung quy định không để người dân chờ, nhất là việc thực hiện chủ trương “Đất đổi đất” phải được tiến hành đồng thời với đền bù giá trị tài sản trên đất đảm bảo nhanh gọn, tạo điều kiên thuận lợi nhất cho người dân ổn định sản xuất, cuộc sống, người dân đến tái định cư ít nhất phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ./.

                                                               Nguyễn Mạnh Khôi 

                                         Phó Trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy