Trong những năm qua, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh, cấp ủy, chính quyền thành phố Vinh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, toàn diện, quyết liệt các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn. Tuy nhiên, thành phố Vinh là đô thị trung tâm, có dân số đông, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy còn nhiều diễn biến phức tạp, giai đoạn 2019 - 2023, các lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ 1.546 vụ, 1.705 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ gần 106 kg ma túy các loại; trên địa bàn thành phố Vinh hiện có 32 người sử dụng trái phép chất ma túy; 211 người nghiện ma túy và 60 người bị quản lý sau cai nghiện ma túy có hồ sơ quản lý; trong đó có 10 người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá”. Hiện, thành phố Vinh có 02 cơ sở cai nghiện ma túy công lập với tổng quy mô tiếp nhận là 530 người nghiện… Chính vì vậy, để thực sự tạo chuyển biến tích cực, từng bước kiểm soát và tiến tới “làm sạch” ma túy trên địa bàn thành phố Vinh UBND tỉnh ban hành Đề án xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy”.

Mục tiêu của Đề án phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân nhằm từng bước kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn thành phố. Tập trung chuyển hóa địa bàn có ma túy tại các xã, phường; không để hình thành các địa bàn, tuyến trọng điểm phức tạp về ma túy, điểm, tụ điểm phức tạp mới hoặc tái hình thành các địa bàn, tuyến trọng điểm phức tạp, các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, điểm bán lẻ ma túy trên địa bàn thành phố sau khi đã được triệt phá. Ngăn chặn có hiệu quả ma túy thẩm lậu từ tuyến biên giới, các tỉnh, thành phố khác và các huyện, thị xã khác trong tỉnh vào địa bàn thành phố Vinh, không để địa bàn thành phố Vinh trở thành địa bàn trọng điểm trung chuyển ma túy. Bảo đảm cơ sở vật chất, nhân lực; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cai nghiện, điều trị nghiện ma túy và quản lý người nghiện sau cai, tạo sinh kế cho người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và người sau cai nghiện ma túy; từng bước làm giảm bền vững số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý. Quyết tâm đến năm 2026, thành phố Vinh đạt các tiêu chí “sạch về ma túy”, được UBND tỉnh có quyết định công nhận, làm nền tảng để thực hiện thắng lợi mục tiêu đưa địa bàn Nghệ An ra khỏi địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy.

Mục tiêu cụ thể của Đề án được xác định: 100% tụ điểm, điểm phức tạp về ma túy, đối tượng bán lẻ trái phép chất ma túy, điểm tổ chức sử dụng trái phép về ma túy, đối tượng, ổ nhóm, đường dây có biểu hiện nghi vấn liên quan đến hoạt động phạm tội về ma túy trên địa bàn được phát hiện và đấu tranh triệt xóa, bắt giữ, xử lý. 100% người nghiện ma túy trên địa bàn được lập hồ sơ quản lý; 100% người nghiện ma túy có mặt tại địa bàn được áp dụng các hình thức cai nghiện và 100% người sau cai nghiện được lập hồ sơ theo dõi, quản lý theo quy định. 100% địa bàn cấp xã được triển khai các biện pháp tuyên truyền, vận động phòng, chống ma túy và tham mưu hỗ trợ các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với đối tượng và tình hình địa bàn, nhất là tập trung vào các đối tượng liên quan đến tệ nạn ma túy. 100% đối tượng tù tha, đối tượng sau cai nghiện ma túy về địa bàn được quan tâm quản lý, giáo dục, hỗ trợ, tái hòa nhập cộng đồng, hạn chế tối đa nguyên nhân, điều kiện tái phạm tội, tái nghiện ma túy. Không để xảy ra tình trạng sản xuất trái phép chất ma túy và trồng cây có chứa chất ma túy trên địa bàn thành phố.

Đề án yêu cầu Thành ủy có Nghị quyết, UBND thành phố có kế hoạch, chương trình hành động triển khai công tác xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy”. Chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng, chống tội phạm về ma túy. Định kỳ ít nhất 01 lần/03 tháng tổ chức tuyên truyền về phòng, chống ma túy (các buổi tuyên truyền có thể tổ chức riêng hoặc kết hợp với chuyên đề bảo đảm phù hợp với tình hình địa bàn). Chỉ đạo xây dựng và duy trì hoạt động hiệu quả ít nhất 01 mô hình về phòng chống tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn toàn thành phố. 100% xã, phường trên địa bàn đã được công nhận sạch về ma túy và hiện đang được giữ sạch ma túy…

Đề án được triển khai thực hiện tại 100% phường, xã thuộc địa bàn thành phố Vinh (trước và sau khi mở rộng địa giới hành chính), chia làm 03 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ ngày ban hành Đề án đến ngày 14/12/2024) tập trung chỉ đạo “làm sạch” ma túy tại 08 phường xã thuộc thành phố Vinh, 01 xã thuộc huyện Nghi Lộc; chỉ đạo “giữ sạch” ma túy tại 08 phường, xã thuộc thành phố Vinh, 07 phường thuộc thị xã Cửa Lò; 03 xã thuộc huyện Nghi Lộc. Giai đoạn 02 (từ ngày 15/12/2024 đến ngày 14/12/2025) tập trung chỉ đạo “làm sạch” ma túy tại địa bàn 09 phường, xã thuộc thành phố Vinh và “giữ sạch” ma túy tại địa bàn 27/36 phường, xã (sau khi đã mở rộng địa giới hành chính). Giai đoạn 3 (từ năm 2026 trở đi): Hoàn thiện hồ sơ đề nghị UBND tỉnh xét, công nhận “Thành phố Vinh sạch về ma túy” theo Quyết định số 893/QĐ-UBND ngày 10/4/2024 của UBND tỉnh và triển khai các giải pháp “giữ sạch” ma túy tại 36/36 xã, phường thuộc thành phố Vinh; duy trì bền vững kết quả xây dựng “Thành phố Vinh sạch về ma túy” trong những năm tiếp theo.

Đề án đề ra 07 nhóm nhiệm vụ, giải pháp xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy” gồm: (1) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy”; (2) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về phòng ngừa ma túy; (3) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về tấn công, trấn áp, ngăn chặn, xử lý tội phạm về ma túy; (4) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy; (5) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về tái hòa nhập cộng đồng; (6) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về công tác phối hợp xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy”; (7) Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về đầu tư nguồn lực phục vụ xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy”.

Đề án yêu cầu cấp ủy, chính quyền thành phố Vinh phải xác định công tác xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy” là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt cần phải tập trung chỉ đạo hết sức khẩn trương, quyết liệt, bảo đảm đồng bộ, thực chất, tạo chuyển biến tích cực, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, yêu cầu theo lộ trình đã đề ra. Ưu tiên huy động các nguồn lực để đầu tư, hỗ trợ cho các lực lượng chức năng, UBND các phường, xã trong công tác phòng, chống ma túy nói chung, “làm sạch” và “giữ sạch” ma túy nói riêng. Bên cạnh đó, các nhóm nhiệm vụ của Đề án cũng đặt ra yêu cầu như: 100% địa bàn phường, xã phải có bảng niêm yết “Đường dây nóng” tại trụ sở Công an phường, xã và nhà văn hóa khối, xóm, khu dân cư để tạo điều kiện cho nhân dân chủ động, tích cực tham gia tố giác tội phạm ma tuý và người nghiện ma tuý tại cộng đồng dân cư; tổ chức cho 100% đại diện hộ dân tại các khối, xóm, khu dân cư ký cam kết không tham gia phạm tội, tệ nạn ma túy và tích cực tham gia xây dựng địa bàn xã, phường “sạch về ma túy”, xây dựng thành phố Vinh “sạch về ma túy”; 100% các vụ án, vụ việc phạm tội và vi phạm về ma túy xảy ra trên địa bàn được tập trung điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, đúng quy định pháp luật…

Tổ chức xây dựng các mô hình, điển hình tiến tiến trong tái hòa nhập cộng đồng tại địa bàn (nhất là đối với các đối tượng tù tha trở về, đối tượng sau cai nghiện...), phấn đấu mỗi xã, phường xây dựng 01 mô hình tái hòa nhập cộng đồng hiệu quả. Đồng thời, tiếp tục củng cố, duy trì các mô hình hiệu quả trong tuyên truyền, phòng, chống ma túy trên địa bàn thành phố (duy trì ít nhất 01 mô hình/khối, xóm, khu dân cư có hiệu quả). Chỉ đạo các cơ quan Công an, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân phối hợp tổ chức ít nhất 01 phiên tòa xét xử lưu động tội phạm về ma túy/xã, phường/năm tại địa bàn xã, phường trọng điểm phức tạp về ma túy trên địa bàn thành phố; đồng thời, nhân rộng việc tổ chức “Phiên tòa giả định” (ưu tiên tổ chức các phiên tòa giả định xét xử tội phạm ma túy) tại 100% Trường THPT, Đại học, Cao đẳng, Trung cấp, dạy nghề... trên địa bàn thành phố nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật, răn đe, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn ma túy.

Để triển khai thực hiện Đề án có hiệu quả, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh liên quan, UBND thành phố Vinh xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện nghiêm túc; Công an tỉnh chủ trì, phối hợp Văn phòng UBND tỉnh tham mưu UBND tỉnh theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn quá trình thực hiện Đề án; định kỳ tổng hợp kết quả thực hiện, báo cáo Chính phủ, Bộ Công an, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh theo quy định.

Trần Tuyết, Ban Nội chính Tỉnh ủy