Với địa bàn rộng, học sinh đông, nhiều trường, nhiều lớp, nhiều cấp học, trong bối cảnh phải phòng, chống dịch Covid-19, cấp ủy, chính quyền và ngành giáo dục Nghệ An đã có nhiều giải pháp để không làm gián đoạn việc dạy và học của giáo viên, học sinh trên địa bàn tỉnh. Việc triển khai hình thức dạy học trực tuyến (online) qua internet và trên truyền hình của ngành Giáo dục và Đào tạo nhận được sự đồng tình của đông đảo phụ huynh học sinh; các thầy cô giáo chủ động hướng dẫn học sinh tự ôn tập và tự học; khai thác tốt các kênh liên lạc qua zalo, facebook để tuyên truyền hướng dẫn phụ huynh học sinh bắt nhịp kế hoạch dạy học của năm học khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình giảm tải.  

Triển khai thực hiện Chỉ thị số 15/CT-TTg, ngày 27/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về quyết liệt thực hiện đợt cao điểm phòng, chống dịch Covid-19 yêu cầu “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các hoạt động trực tuyến trong chỉ đạo, điều hành, làm việc, học tập…” và các văn bản của Tỉnh ủy, UBND tỉnh tại Công văn số 5427-CV/TU ngày 01/02/2020, Công văn số 5533-CV/TU, ngày 10/3/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Công văn số 443/UBND-KGVX ngày 01/02/2020 của UBND tỉnh; Công văn số 2196-CV/BTGTU ngày 04/02/2020 của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, cũng như các khuyến cáo của Bộ Y tế và Tổ chức y tế thế giới nhằm phòng ngừa, hạn chế dịch bệnh lây lan. Do đó, dạy và học trực tuyến là một giải pháp phù hợp nhất trong bối cảnh hiện nay, qua đó kịp thời hướng dẫn, giúp đỡ học sinh tự học, tự ôn tập tại nhà trong thời gian các em nghỉ học để phòng, chống dịch Covid-19. Theo điều kiện thực tế của từng vùng miền, các nhà trường, các thầy cô giáo trên địa bàn tỉnh đã chủ động, linh hoạt và có nhiều giải pháp khác nhau như: Tổ chức dạy học trực tuyến, giao bài tập cho học sinh, in, phô-tô phiếu bài tập, gửi bài qua Gmail, Zalo, Facebook… cho các em học sinh. Cùng với sự hỗ trợ từ phía gia đình, các em học sinh đã phần nào được ôn luyện lại những kiến thức, kỹ năng đã được học ở nhà trường.

Trong thời điểm học sinh nghỉ học kéo dài để phòng chống dịch, thì phương án học qua Internet được xem là phương án hiệu quả nhất. Tuy nhiên việc dạy học trực tuyến đối với các em học sinh khối THCS, THPT, ĐH, CĐ có phần hiệu quả hơn; khi các em đã có nền tảng và những kiến thức nhất định trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và làm chủ trong quá trình tự học, tự theo dõi bài giảng từ các kênh truyền hình. Nhưng với học sinh khối tiểu học thì đây là một vấn đề khá nan giải, bởi lẽ học sinh còn nhỏ, chưa tự giác, lựa chọn cách thức truyền thụ hấp dẫn đối với giáo viên là cả một vấn đề. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng như các thầy cô còn băn khoăn là dạy học ở nhà kiểm soát học sinh khó khăn; tương tác chưa thực sự tốt làm giảm chất lượng buổi học. Phương tiện máy tính để đáp ứng việc học của học sinh chỉ được khoảng 30% và chỉ đạo triển khai chưa thống nhất, đồng bộ. Người dân cho rằng hình thức tổ chức dạy học cho các em học sinh nhất ở những vùng, miền có điều kiện thuận lợi là hợp lý, còn những vùng không có điều kiện thì khó thực hiện, cụ thể miền núi hiện nay một số bản chưa có điện, sóng điện thoại không có… không thể học được qua mạng. Bối cảnh thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ thì việc phô-tô tài liệu rồi gửi đến trực tiếp cho học sinh cũng khó thực hiện.

Một số nhiệm vụ giải pháp cần quan tâm để việc dạy và học trực tuyến triển khai có chất lượng, đem lại hiệu quả thiết thực đó là:

Thứ nhất, cấp quản lý phải chỉ đạo nhất quán việc dạy và học trực tuyến. Thực hiện chỉ đạo theo Công văn số 5533-CV/TU, ngày 10/3/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 “có phương án phù hợp để các trường tổ chức cho học sinh học trực tuyến hoặc học tại nhà, tránh để việc nghỉ học quá dài làm ảnh hưởng lớn đến kế hoạch năm học 2019 - 2020”; chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để sẵn sàng khi được phép cho học sinh trở lại trường học theo chỉ đạo của Bộ GD&ĐT.

Thứ hai, với giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục phải sáng tạo, khắc phục khó khăn trong triển khai nhiệm vụ; đơn cử như tại các trường tiểu học ở Diễn Châu và một số địa phương đã áp dụng công nghệ thông tin thiết kế “Phiếu bài tập online” cho học sinh với các môn học: Toán và Tiếng Việt từ lớp 1 đến lớp 5; Tiếng Anh từ lớp 2 đến lớp 5. Mỗi tuần 2 lần đưa bài lên hệ thống Internet (qua Zalo, Facebook, Gmail, qua trang website của trường…), học sinh được ôn bài để không quên kiến thức vừa tạo sự hứng thú trong học tập.

Thứ ba, đảm bảo an toàn cho học sinh trong quá trình học tập qua internet theo Công văn số số 1247/CV-BGDĐT, ngày 13/4/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tăng cường công tác đảm bảo an toàn cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên trong quá trình học tập qua internet. Tránh để xảy ra hiện trạng thời gian qua khi kẻ xấu xâm nhập vào địa chỉ lớp học trực tuyến, đăng tải nội dung xấu, độc, phản cảm, lạm dụng, quấy rối và bắt nạt trẻ em, học sinh, sinh viên trên mạng... Phải tập huấn kiến thức, kĩ năng sử dụng internet, mạng xã hội đảm bảo an toàn, an ninh mạng khi dạy - học trực tuyến. Giới thiệu, phổ biến phần mềm quản lý, tổ chức dạy học qua internet tin cậy, có uy tín do Bộ GD&ĐT và Bộ Thông tin và Truyền thông giới thiệu sử dụng miễn phí trong mùa dịch Covid-19. Hướng dẫn rõ quy trình quản lý và trách nhiệm khi tham gia một lớp học trực tuyến.

 Thứ tư, phụ huynh cần nâng cao trách nhiệm, dành nhiều thời gian quan tâm, hỗ trợ học sinh kết nối, sử dụng phòng học trực tuyến an toàn và có biện pháp quản lý trong thời gian học sinh tham gia học trực tuyến và sử dụng internet. Phát huy trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội với việc dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp để ngành giáo dục, giáo viên, học sinh tỉnh Nghệ An hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học 2019 - 2020.

Quang Minh