Năm năm qua (2015-2020), Cộng đoàn tín đồ Công giáo trong tỉnh thường xuyên nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các ban, ngành chức năng, nhất là trong phối hợp giải quyết các nhu cầu chính đáng, hợp pháp của giáo hội và tín đồ. Chính quyền các cấp đã chấp thuận thành lập thêm 18 giáo xứ, 14 giáo họ và 2 cơ sở dòng; tổ chức giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các giáo xứ, giáo họ với 151.720m2; đồng thời quan tâm, chăm lo đầu tư xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng, khoa học-kỹ thuật để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tại nhiều khu vực có đồng bào Công giáo trên địa bàn tỉnh. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cùng phối hợp với Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam tỉnh phát động các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động hướng vào phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập, tăng cường đoàn kết trong các tầng lớp nhân dân được các linh mục, hội đồng mục vụ giáo xứ, giáo họ đồng tình ủng hộ, qua đó góp phần làm cho Cộng đoàn tăng thêm niềm phấn khởi, an tâm phụng thờ Thiên Chúa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, sống tốt đời đẹp đạo" do Đoàn Chủ tịch Trung ương Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam phát động với 8 nội dung bằng những tiêu chí, nhiệm vụ cụ thể, thiết thực phù hợp với tình hình Nghệ An.

Trong phong trào đoàn kết phát triển kinh tế, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo đồng bào Công giáo đã nỗ lực phấn đấu khắc phục khó khăn, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu kinh tế; xây dựng cánh đồng mẫu lớn, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất thâm canh; đưa các loại cây, con, giống mới có năng suất và giá trị kinh tế vào sản xuất, cho thu nhập cao, góp phần tăng sản lượng và năng suất, bình quân đạt trên 11 tấn/ha/năm (điển hình có các địa phương: Yên Thành, Nam Đàn, Quỳnh Lưu, Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Diễn Châu, Đô Lương...). Các hoạt động kinh doanh lâm, ngư, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ thương mại, phát triển ngành nghề được nhiều hộ dân trong Cộng đoàn mạnh dạn đầu tư, ứng dụng khoa học kỹ thuật, linh hoạt trong các loại hình sản xuất, kinh doanh mang lại thu nhập cao, góp phần giải quyết nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân, chung sức cùng cấp ủy, chính quyền các cấp hạ nhanh tỷ lệ hộ nghèo, tăng hộ giàu; riêng tỷ lệ hộ khá giàu trong đồng bào Công giáo năm 2015 là 51,2% nay tăng lên 53%, tỷ lệ hộ nghèo từ 14% năm 2015 giảm xuống còn 9%.

Trong 5 năm thực hiện phong trào chung sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, đồng bào Công giáo trong toàn tỉnh đã hiến 109.543m2 đất, tháo dỡ 78.380m tường bao, chặt bỏ 5.230 cây các loại, đóng góp 54.646 ngày công và 294,6 tỷ đồng, làm được 317.000m2 đường giao thông bê tông, góp phần làm cho diện mạo quê hương xứ, họ đạo ngày càng khang trang sạch đẹp, đưa 102 xã có đồng bào Công giáo đạt tiêu chuẩn Nông thôn mới. Tiêu biểu thực hiện phong trào có Linh mục Hoàng Đức Luyến quản nhiệm Giáo xứ Sơn La ủng hộ Giáo họ Làng Tùng (Hưng Trung, Hưng Nguyên) 120 triệu đồng; gia đình ông Năm (xóm 4, xã Hồng Long, Nam Đàn) ủng hộ 30 triệu đồng làm đường giao thông nông thôn; Linh mục Ngô Văn Hậu quản xứ Quy Hậu (xã Kỳ Tân, Tân Kỳ) đã vận động bà con lương giáo hiến gần 4ha đất, đóng góp nguyên vật liệu, ngày công cùng với hỗ trợ của Nhà nước 655 tấn xi măng để xây dựng tuyến đường bê tông dài 980m, rộng 11m, dày 23cm; bà con Công giáo huyện Nam Đàn hiến 4.190m2 đất, 527m tường bao, đóng góp 178 tỷ đồng, làm 20.376m2 đường bê tông; bà con Công giáo Nghĩa Đàn hiến 28.619m2 đất, tháo dỡ 3.019m tường rào, chặt 900 cây lấy gỗ và cây ăn quả các loại, tham gia 15.530 ngày công, đóng góp 14,5 tỷ đồng; bà con Công giáo huyện Tân Kỳ hiến 15.258m2 đất, chặt bỏ 2.580 cây lâu năm, tham gia 2.115 ngày công làm đường giao thông...

Cộng đoàn Công giáo trong tỉnh đã tích cực thi đua thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, làng văn hóa. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao được quan tâm và phát triển tốt. Đặc biệt kỷ niệm 89 năm Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18/11/2019), Giám mục Nguyễn Hữu Long cùng Linh mục Nguyễn Hồng Ân (Chánh Văn phòng Tòa Giám mục) và Linh mục Trương Văn Trường (quản xứ Lộc Mỹ) đã cùng tham dự Ngày hội tại xóm giáo toàn tòng Tân Lập 1, xã Nghi Quang, huyện Nghi Lộc. Hình ảnh Giám mục và các linh mục chung vui cùng bà con xóm Tân Lập 1 trong ngày "Đại đoàn kết" thể hiện sâu sắc tinh thần đoàn kết đồng hành cùng dân tộc của Cộng đoàn tín đồ Công giáo Nghệ An trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập và phát triển. Số hộ đạt gia đình văn hóa năm sau cao hơn năm trước, năm 2015 là 74%, đến năm 2019 tăng lên 76,6%.

Các phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng khu dân cư, giáo xứ, giáo họ học tập được Cộng đoàn trong tỉnh hết sức quan tâm và ngày càng có nhiều con em trong đồng bào Công giáo học giỏi. Năm học 2018-2019, có 200 em học sinh Giỏi tỉnh và Quốc gia, có 515 em đậu vào các trường đại học, cao đẳng; nhiều gia đình Công giáo trong tỉnh có từ 2 đến 5 con học đại học, cao đẳng. Tiêu biểu như gia đình ông Nguyễn Văn Lành (Giáo xứ Cồn Cả, xã Nghĩa Lộc, Nghĩa Đàn) có 5 con học đại học, cao đẳng; gia đình bà Lê Thị Huyền (thôn 3B, xã Quỳnh Lộc, thị xã Hoàng Mai) có 4 con học đại học, cao đẳng; gia đình bà Đinh Thị Quy (Giáo họ Vạn Cảnh, xứ Trang Cảnh, xã Nghi Xuân, Nghi Lộc) có con là giảng viên Đại học; em Nguyễn Văn Tâm ở Đô Lương đạt Giải Nhì học sinh Giỏi Quốc gia môn Toán... Nhiều xứ, họ đạo đã xây dựng được quỹ khuyến học, tổ chức dạy học miễn phí, kịp thời động viên con em vươn lên học giỏi, thi đậu vào các trường đại học, cao đẳng; điển hình như quỹ khuyến học của bà con giáo xứ, giáo họ ở Nghi Lộc 500 triệu đồng; huyện Hưng Nguyên 300 triệu đồng; Nam Đàn 412 triệu đồng; Thanh Chương 162 triệu đồng; Cửa Lò 145 triệu đồng; thành phố Vinh 61 triệu đồng...

Công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình được quan tâm và có nhiều chuyển biến tích cực. Cùng với nhiều giải pháp đồng bộ khác, bà con đã chú trọng thực hiện tốt công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình, chăm lo sức khỏe cộng đồng; nhiều cặp vợ chồng đã dừng lại ở 2 con để nuôi dạy tốt. Nhiều giáo xứ, giáo họ liên tục nhiều năm liền không có người sinh con thứ ba trở lên, như Giáo họ Yên Duệ, Kim Ân (thành phố Vinh); Giáo họ Thượng Khê (xứ Kẻ Gai, Hưng Tây, Hưng Nguyên); Giáo họ Ngọc Thôn, xứ Thượng Nậm, xã Hồng Long, Giáo họ Yên Lĩnh, xã Nam Kim (Nam Đàn)... Tỷ lệ phát triển dân số trong đồng bào Công giáo năm 205 là 1,12% nay giảm xuống còn 0,9%, giảm 0,22%.

Phát huy truyền thống đoàn kết nhân ái của dân tộc và tinh thần "thực thi bác ái là loan báo Tin mừng", năm năm qua, các linh mục, nhà hảo tâm và toàn thể Cộng đoàn đã hưởng ứng các cuộc vận động của xã hội, thực hiện lời kêu gọi của Giáo hội, tích cực ủng hộ cả vật chất lẫn tinh thần, góp phần làm vơi đi nỗi đau, sưởi ấm bao mảnh đời bất hạnh, nhân lên niềm hy vọng cho bao gia đình. Cùng với đồng bào trong tỉnh, Cộng đoàn đã tham gia đóng góp xây dựng, tu sửa nhiều nghĩa trang liệt sỹ, ủng hộ xây dựng tu sửa hàng ngàn ngôi nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết, ủng hộ hàng chục ngàn ngày công, hàng chục tấn gạo và các đồ dùng, vật tư khác giá trị trên 25 tỷ đồng. Điển hình như Giáo xứ Phúc Lộc (Yên Thành) đã ủng hộ đồng bào bị thiên tai hơn 24 tấn gạo, 320 suất quà trị giá hơn 600 triệu đồng, xây dựng một nhà tình nghĩa 130 triệu đồng; Cộng đoàn Công giáo Nghi Lộc ủng hộ 2 tỷ đồng để xây dựng nhà Đại đoàn kết và một số hỗ trợ khác; Cộng đoàn Công giáo Quỳnh Lưu ủng hộ nạn nhân bị chất độc da cam 276 triệu đồng, xây dựng quỹ đền ơn đáp nghĩa 750 triệu động, xây dựng 108 nhà Đại đoàn kết với 1,25 tỷ đồng, tặng 800 suất quà cho học sinh nghèo với số tiền hơn 172 triệu đồng; Cộng đoàn Hưng Nguyên quyên góp được 1,7 tỷ đồng, 1,2 tấn hàng hóa, tặng hàng ngàn suất quà cho các hoạt động từ thiện nhân đạo; Cộng đoàn ở Nghĩa Đàn đã ủng hộ trên 800 triệu đồng xây dựng quỹ vì người nghèo và các quỹ từ thiện khác; Tân Kỳ ủng hộ các loại quỹ từ thiện được trên 2 tỷ đồng; Thanh Chương gần 1,5 tỷ đồng... Đặc biệt hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và các cấp, các ngành về "Toàn dân phòng, chống đại dịch COVID-19" các linh mục, đồng bào Công giáo đều đã tham gia tích cực, chủ động, sáng tạo với nhiều hoạt động phù hợp với đặc điểm, tình hình cụ thể của địa phương bao gồm tiền, hàng hóa, nhu yếu phẩm với tổng giá trị trên 2.750.000.000 đồng.

Cộng đoàn Công giáo luôn tích cực tham gia phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, coi việc phòng, chống tội phạm và các tệ nạn xã hội là nhiệm vụ quan trọng; cùng nhau chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có Luật nghĩa vụ Quân sự, các luật, nghị định của Nhà nước về hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo. Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được nhiều giáo xứ, giáo họ hưởng ứng tích cực với các mô hình như: "Giáo họ bình yên không có người vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội"; "Giáo họ bình yên, đoàn kết chung tay xây dựng nông thôn mới"... Hàng năm đã tiến hành tổng kết biểu dương, đến nay đã có 45 mô hình trên địa bàn toàn tỉnh. Nhiều xứ, họ, khu dân cư đã đi sâu phát động xây dựng phong trào xứ, họ trở thành khu dân cư an toàn, làm chủ, không có tội phạm và tệ nạn xã hội. Nhiều nơi, tổ hòa giải, tổ tự quản đã phát huy tốt trách nhiệm của mình với cộng đồng dân cư. Những người lầm lỗi đã được cộng đồng dân cư, các cơ quan, ban, ngành giáo dục, giúp đỡ tạo điều kiện để tái hòa nhập cộng đồng (Quỳnh Lưu đã cảm hóa giáo dục được 35 người, cai nghiện thành công 13 đối tượng nghiện ma túy, hòa giải thành công 114 vụ việc). Đến nay, các xóm có Cộng đoàn Công giáo đã xây dựng được 396 Tổ tự quản, 132/143 Ban tự quản... (hàng năm 100% số hộ ở các giáo xứ, giáo họ ở huyện Nghi Lộc ký cam kết thực hiện tốt an ninh trật tự và đảm bảo an toàn giao thông).

Như vậy, 5 năm qua, đồng bào Công giáo Nghệ An đã luôn đồng lòng thực hiện tốt Thư chung năm 1980 và các chương trình mục vụ hàng năm của Hội đồng Giám mục Việt Nam "Sống phúc âm giữa lòng dân tộc, để phục vụ hạnh phúc của đồng bào" với những việc làm thiết thực "đẹp trong đạo đức lối sống, đẹp trong bác ái yêu thương", người Công giáo Nghệ An đã phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng gia đình theo tấm gương đạo đức của gia đình Thánh gia, ông bà mẫu mực, con cháu thảo hiền; luôn biết yêu thương mọi người trong Cộng đoàn giáo xứ, giáo họ như lời khuyên của Thánh Phaolô "anh em hãy làm tất cả những gì có thể làm được, để sống hòa thuận với mọi người" góp phần vào sự nghiệp đổi mới quê hương, đất nước vì mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh"./.

                            Phan Thanh Đoài  

 Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy