Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm thực hiện cam kết quốc tế về vấn đề môi trường và nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Đối với tỉnh Nghệ An, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XIX nhiệm kỳ 2020 - 2025 (Nghị quyết XIX) tiếp tục khẳng định các chủ trương, nhiệm vụ và giải pháp về bảo vệ môi trường bền vững.

Nhất quán với quan điểm của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng “Bảo vệ môi trường vừa là mục tiêu vừa là một nội dung cơ bản của phát triển bền vững… đầu tư cho bảo vệ môi trường là đầu tư cho phát triển bền vững” và “không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế”, “Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ bền vững môi trường”. Nghị quyết XIX đề ra phương hướng: “Đẩy mạnh phát triển các ngành sản xuất và dịch vụ dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, có giá trị gia tăng cao, tiết kiệm nguyên liệu, năng lượng, thân thiện với môi trường”. Trong quan điểm phát triển, Nghị quyết XIX chỉ rõ: “Kiên trì thực hiện định hướng phát triển bền vững… phát triển kinh tế gắn với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường”. Trong 25 chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2025, có 5 chỉ tiêu về môi trường (1) tỷ lệ người dân đô thị loại IV trở lên được dùng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung đạt 93-95%, tỷ lệ người dân đô thị loại V được dùng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung đạt 85-87%, tỷ lệ sử dụng nước hợp vệ sinh của dân cư nông thôn đạt 90%; (2) tỷ lệ khu công nghiệp đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường đến năm 2025 đạt 100%; (3) tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý đến năm 2025 đạt 100%; (4) Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các đô thị đạt 97%, tỷ lệ chất thải thu gom được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường đạt 90%; (5) tỷ lệ che phủ rừng 58%.

Từ việc đánh giá thành tựu, hạn chế trong công tác bảo vệ môi trường, Đại hội XIX đề ra nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu trong 5 năm tới. Đó là: “Quản lý và sử dụng có hiệu quả đất đai, tài nguyên; bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tài nguyên và môi trường. Quản lý, khai thác, huy động, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài nguyên. Đẩy mạnh điều tra, đánh giá tiềm năng, trữ lượng khoáng sản, tài nguyên nước phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; việc khai thác tài nguyên, khoáng sản phải đảm bảo nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả và giữ gìn môi trường, cảnh quan. Nâng cao hiệu quả sử dụng đất, quản lý chặt chẽ đất công và đất có nguồn gốc nông, lâm trường; tăng cường quản lý và thực hiện có hiệu quả việc giao đất, giao rừng. Hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai toàn tỉnh. Chủ động chuẩn bị tốt điều kiện về đất đai, mặt bằng để thu hút các dự án đầu tư lớn, mang tính động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của tỉnh. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai và khoáng sản. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường; khuyến khích ứng dụng công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ số, tiên tiến góp phần nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo thiên tai. Kiểm soát chặt chẽ các nguồn gây ô nhiễm, tập trung xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng, không để xảy ra sự cố môi trường. Khuyến khích sử dụng nguyên liệu, vật liệu mới, thân thiện với môi trường. Chủ động thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên và môi trường”.

So sánh với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XVIII, lần này trong Nghị quyết XIX thì vấn đề môi trường được đưa thành một mục riêng và đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp mới, như: Phổ biến giáo dục pháp luật về tài nguyên và môi trường; điều tra, đánh giá tiềm năng, trữ lượng khoáng sản, tài nguyên nước phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; quản lý chặt chẽ đất công và đất có nguồn gốc nông, lâm trường; chủ động chuẩn bị tốt điều kiện về đất đai, mặt bằng để thu hút các dự án đầu tư lớn, mang tính động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của tỉnh; ứng dụng công nghệ số; tập trung xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng, không để xảy ra sự cố môi trường; khuyến khích sử dụng nguyên liệu, vật liệu mới, thân thiện với môi trường. Những nhiệm vụ, giải pháp này thể hiện góc độ tiếp cận mới, phù hợp với quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và yêu cầu của công tác bảo vệ môi trường hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Về các chỉ tiêu, so với Nghị quyết XVIII thì Nghị quyết XIX có nâng các chỉ tiêu: Tỷ lệ che phủ rừng nâng từ 57% lên 58%; số hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh từ 85% lên 90%; tỷ lệ dân đô thị loại 4 được dùng nước sạch nâng từ 90% lên 93 - 95%, với dân đô thị loại 5 thì 80% lên 85 - 87%; tỷ lệ chất thải được thu gom xử lý từ 95% nâng lên 97%; khu đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường từ 90% lên 100% vào năm 2025. Ngoài ra, Nghị quyết XIX còn đề ra chỉ tiêu về tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý đến năm 2025 đạt 100%.

Cùng với sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và toàn dân thì công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh sẽ được triển khai hiệu quả; tình trạng ô nhiễm môi trường sẽ dần được khắc phục. Đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường, để mục tiêu phát triển nền kinh tế xanh và bền vững dần trở thành hiện thực trên quê hương Bác Hồ kính yêu.

Quang Minh