Nghệ An là tỉnh có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước (16.490 km²), dân số lớn thứ tư trong cả nước (hơn 3,3 triệu người), tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú, có tỷ lệ che phủ rừng đạt 58% (xếp thứ 08/63 tỉnh, thành); nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ẩm ướt mưa nhiều hệ thống sông ngòi khá dày đặc; là một trong những tỉnh trực tiếp chịu ảnh hưởng lớn bởi thiên tai và tác động do biến đổi khí hậu toàn cầu, thời tiết diễn biến phức tạp, nắng nóng gay gắt, khô hạn kéo dài, bão và áp thấp nhiệt đới gây mưa lớn và lụt ở nhiều địa phương ảnh hưởng đến sản xuất, lao động và đời sống của người dân, doanh nghiệp. Từ khi Nghị quyết số 08-NQ/TU được ban hành đến nay, nhận thức, ý thức của người dân về công tác bảo vệ môi trường được nâng lên, chất lượng môi trường sống của người dân được cải thiện, hạ tầng cấp nước sạch và nước sinh hoạt được đảm bảo. Hệ thống thu gom, xử lý nước thải khu công nghiệp, khu vực đô thị loại IV trở lên và các cơ sở y tế, hạ tầng xử lý chất thải rắn y tế lây nhiễm được quan tâm đầu tư xây dựng. Tập trung khoanh vùng, lập dự án xử lý để khắc phục ô nhiễm tại các khu vực đất bị tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật; thu gom xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật; giảm dần số cơ sở ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Thu hút, khuyến khích và lựa chọn các nhà đầu tư, các loại hình sản xuất có công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường.

Tuy nhiên vẫn còn những bất cập như: Việc vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt và rác thải nhựa: Bãi rác chưa đảm bảo về khoảng cách; chủ yếu sử dụng công nghệ chôn lấp lạc hậu, quá tải; còn nhiều bãi rác tự phát gây ô nhiễm môi trường. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác thu gom, quản lý và xử lý chất thải còn thiếu, việc triển khai thực hiện các dự án, nhà máy xử lý rác còn chậm. Công tác cải tạo, phục hồi môi trường, xử lý ô nhiễm môi trường đối với các cơ sở ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa được xử lý triệt để. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý ô nhiễm có lúc chưa kịp thời, chưa nghiêm, mức răn đe chưa cao. Việc quy hoạch hạ tầng về môi trường chưa đồng bộ, nhất là khu vực thành phố, đô thị. Tác động xấu về môi trường do các doanh nghiệp, trang trại lớn và vừa ngày càng phức tạp, chưa khắc phục triệt để.

Nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới:

Trên cơ sở thực tiễn và căn cứ những quy định mới tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ ban hành Nghị quyết mới để tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác bảo vệ môi trường.

Tăng cường tuyên tuyền phổ biến đến các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn những quy định mới của pháp luật về công tác bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ môi trường thông qua các phong trào đã phát huy hiệu quả (Ngày chủ nhật xanh, các mô hình về tiết kiệm sinh thái, xử lý chất thải, cải tạo cảnh quan...). Tăng cường sự giám sát của cộng đồng dân cư và khuyến khích, động viên các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.

Sớm xử lý tình trạng gây ô nhiễm môi trường tại các bãi rác thải, khu xử lý rác thải trên đại bàn tỉnh. Thực hiện nghiêm túc và đúng các quy định, quy chuẩn của các khu công nghiệp, cụm công nghiêp, làng nghề để khuyến khích phát triển và hạn chế làm ảnh hưởng đến môi trường.

Quy hoạch xây dựng các khu xử lý chất thải và kêu gọi các nhà đầu tư triển khai các dự án có công nghệ xanh, thân thiện với môi trường. Ưu tiên và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp các nhà đầu tư vào địa bàn nhưng phải đảm bảo đúng quy định, đúng luật; những dự án, công trình có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường thì kiên quyết không cho triển khai.

Chỉ đạo các ngành chức năng thực hiện trách nhiệm theo phân cấp, phân nhiệm tại Quyết định số 32/2016/QĐ-UBND, ngày 07/4/2016 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quy định về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Nếu để xảy ra ô nhiễm môi trường trên địa bàn, trước hết quy trách nhiệm đối với người đứng đầu địa phương. Giao các ban, sở, ngành đưa kết quả thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu về công tác bảo vệ môi trường vào đánh giá tổng kết thi đua khen thưởng cuối năm.

Tiếp tục chỉ đạo việc hoàn thiện mạng lưới thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt; chất thải nguy hại phát sinh trong nông nghiệp, sinh hoạt của người dân trên địa bàn toàn tỉnh trong năm 2020. Đầu tư trang thiết bị, nhân lực cho hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải sinh hoạt đảm bảo vệ sinh môi trường. Bố trí đầy đủ kinh phí cấp huyện, xã để đảm bảo đủ bù đắp chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn.

Tăng cường công tác xã hội hóa, thu hút đầu tư trong xây dựng hạ tầng cấp nước, xử lý rác thải tại các địa phương. Xây dựng lộ trình thực hiện và nguồn lực tài chính để triển khai thực hiện các công trình bảo vệ môi trường tại làng nghề, cụm công nghiệp, xử lý ô nhiễm triệt để tại các bãi rác.

Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khi cấp phép các dự án. Chỉ cấp phép cho cơ sở hoạt động chính thức khi đã hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường, vận hành thử nghiệm đạt quy chuẩn môi trường được xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường của các cơ quan chức năng. Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất kinh doanh. Tăng cường phối hợp tổ chức kiểm tra, thanh tra các cơ sở, hộ gia đình, cá nhân việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường và chấn chỉnh, xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm theo thẩm quyền hoặc đề xuất với người có thẩm quyền xử phạt. Đồng thời, thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực trong công tác bảo vệ môi trường.

         Trần Thị Thanh Mơ