Công tác xây dựng Đảng về chính trị là xây dựng và tổ chức thực hiện đường lối chính trị của Đảng; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa đi đôi với giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương; nâng cao bản lĩnh chính trị của cán bộ, đảng viên, bảo đảm và củng cố vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng trong đời sống xã hội. Là cơ sở làm cho toàn Đảng cùng thống nhất một ý chí, đoàn kết chặt chẽ trong Đảng để cùng với toàn dân chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi Cương lĩnh, đường lối của Đảng, các chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Nghệ An là tỉnh có vị trí chiến lược quan trọng, có diện tích lớn nhất cả nước (hơn 16.490 km2), với dân số hơn 3,4 triệu người, 47 dân tộc cùng sinh sống; Đảng bộ có 21 đảng bộ huyện, thành, thị; 2 đảng bộ khối; 3 đảng bộ lực lượng vũ trang; 2 đảng bộ cơ sở được giao một số quyền cấp trên cơ sở; 1.387 tổ chức cơ sở đảng, 8.248 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở với tổng số 197.294 đảng viên[1]. Với vai trò là hạt nhân của vùng trọng điểm Bắc Trung bộ, trong những năm qua tỉnh Nghệ An rất quan tâm công tác xây dựng Đảng về chính trị, đây được xác định là cơ sở để Nghệ An thực hiện hiệu quả việc xây dựng Đảng về tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; là nền tảng để hoạch định các bước đi thật sự khoa học phù hợp với quy luật phát triển và đặc thù địa phương trong từng thời kỳ, từng giai đoạn phát triển, góp phần xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Một số kết quả về công tác xây dựng Đảng về chính trị tại Nghệ An
Chất lượng tham mưu xây dựng và ban hành các nghị quyết, chỉ thị, quy định của cấp ủy các cấp từ tỉnh đến cơ sở ngày càng được nâng cao. Trước khi ban hành nghị quyết, chỉ thi. Các cơ quan tham mưu quan tâm việc nghiên cứu kỹ về mặt lý luận từng vấn đề tiến hành khảo sát thực tế đề nghị quyết, chỉ thị đảm bảo tuân thủ đường lối, quan điểm của Đảng và đáp ứng được những yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn. Nhiều nghị, chỉ thị của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh được ban hành trên cơ sở nghiêm cứu, thực nghiệm, khảo sát của các đề tài, đề án. Từ đầu nhiệm kỳ (2020) đến nay, tỉnh Nghệ An đã xây dựng và ban hành 40 đề tài, đề án trên các lĩnh vực: kinh tế (17 đề tài, đề án), chính trị (20 đề án), văn hóa - xã hội (3 đề án).
Tham mưu quán triệt nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng và chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch tổ chức thực hiện trên địa bàn, nhất là các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về công tác xây dựng Đảng. Tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả nhiều nhiệm vụ trọng tâm như Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII; Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về “Tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lương đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới”, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh lần thứ XIX; Nghị quyết số 36/2021/QH15, ngày 13-11-2021, của Quốc hội, “Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An”… gắn với đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh. Mỗi chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước được ban hành, các cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức học tập nghiên cứu, quán triệt đầy đủ, kịp thời. Thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần xây dựng tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong sạch, vững mạnh, tạo sự thống nhất trong tư tưởng, hành động, thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của Tỉnh.
Đối với việc tham mưu thực hiện các nghị quyết của Đảng, luôn kịp thời xây dựng các chương trình hành động cấp tỉnh, huyện, cơ sở và của mỗi ngành, theo đó, các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện nghị quyết được xác định cụ thể với sự phân công, phân cấp trách nhiệm rõ ràng cho cá nhân, tập thể, đồng thời đề ra lộ trình, tiến độ thực hiện rõ ràng và có đánh giá tiến độ thực hiện theo định kỳ 6 tháng, hàng năm, giữa nhiệm kỳ. Các vấn đề về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức được tham mưu lãnh đạo chặt chẽ, đúng thẩm quyền, đúng định hướng của Đảng và quy định của pháp luật. Các chủ trương lớn, nhiệm vụ trọng tâm về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được cấp ủy các cấp tham mưu, lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, hiệu quả, đúng định hướng. Đồng thời với đó là tập trung rà soát, điều chế, quy định, chỉnh, bổ sung, ban hành mới, xây dựng đồng bộ hệ thống quy trình công tác đảm bảo công tác lãnh đạo tuân thủ các nguyên tắc về xây dựng Đảng. Sau đại hội Đảng các cấp, 100% cấp ủy các cấp đều xây dựng quy chế hoạt động của ban chấp hành, ban thường vụ cấp ủy, quy chế phối hợp giữa cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp. Chú trọng phân công, phân cấp giải quyết công việc, đảm bảo nguyên tắc tập thể lãnh đạo, đồng thời phát huy trách nhiệm cá nhân người đứng đầu và từng thành viên cấp ủy.
Việc thể chế hóa các nghị quyết, chỉ thị của Đảng bằng các chính sách, quy định của chính quyền các cấp luôn kịp thời, đúng định hướng. Công tác thể chế hóa các chủ trương của Đảng được tham mưu triển khai chặt chẽ về quy trình, bám sát thực tiễn địa phương. Nội dung chương trình hành động thực hiện nghị quyết của Đảng luôn gắn yêu cầu Đảng đoàn HĐND tỉnh và Ban cán sự đảng UBND tỉnh nghiên cứu, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện.
Tham mưu tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tính riêng trong năm 2023 có trên 30 văn kiện và 2 tác phẩm của Tổng Bí thư đã được quán triệt, hướng dẫn thực hiện; toàn tỉnh mở được 12.159 lớp giáo dục lý luận chính trị, bồi dưỡng cập nhật kiến thức với 149.799 học viên. Công tác giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng, chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước ngày càng được nâng cao.
Các cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học và kỷ niệm các sự kiện lịch sử ngày càng nâng cao chất lượng. Nhất là các Hội thảo khoa học: kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Chu Huy Mân; Hội thảo khoa học cấp quốc gia: Thực tiễn xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức tại tỉnh Nghệ An: kinh nghiệm, những vấn đề đặt ra, nhiệm vụ và giải pháp trong giai đoạn mới. Hội thảo khoa học về chủ đề công tác tư tưởng góp phần tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động để thực hiện thành công Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về ghệ An…, qua đó góp phần đúc kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận.
Công tác tham mưu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đấu tranh, ngăn chặn, bóc gỡ, triệt phá thông tin, quan điểm sai trái, thù địch có nhiều đổi mới. Bám sát các sự kiện, chương trình, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, địa phương; chủ động, kịp thời, đảm bảo tính dự báo trước các vấn đề, sự kiện nóng, phức tạp, nhạy cảm phát sinh trên địa bàn; phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo thông tin đối ngoại, Ban Chỉ đạo Nhân quyền, Ban Chỉ đạo Biển Đông và Hải đảo tỉnh, Ban Nội chính Tỉnh ủy, Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Biên phòng tỉnh để cập nhật thông tin, chỉ đạo các cơ quan báo chí của tỉnh vào cuộc viết tin, bài vạch trần âm mưu, bản chất của các vụ việc lợi dụng vấn đề tôn giáo, dân tộc, dân chủ, nhân quyền trên địa bàn để phá hoại an ninh trật tự, kinh tế xã hội, khối đại đoàn kết toàn dân trên địa bàn tỉnh từ đó vạch trần các luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật.
Năng lực lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, lãnh đạo công tác tư tưởng, công tác tổ chức, cán bộ của các tổ chức cơ sở đảng được nâng lên. Công tác xây dựng tổ chức đảng có nhiều chuyển biến tích cực. Chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp có chuyển biến cả về trình độ chuyên môn và trình độ chính trị, từng bước được trẻ hóa.
Để mỗi cán bộ, đảng viên phải là tấm gương sáng, gương mẫu đi đầu, cấp ủy Đảng các cấp đã tập trung lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng Đảng, trọng tâm là tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI, XII và Kết luận Hội nghị Trung ương 4, khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với việc đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW với hoàn thành kế hoạch tháng, quý, năm, với triển khai chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội Đảng các cấp trong từng cơ quan, đơn vị; gắn với xây dựng hình ảnh người cán bộ mẫu mực, có uy tín trong Nhân dân theo tinh thần các nghị quyết, kết luận của hội nghị TW4 (khóa XI, XII, XIII). Xây dựng có hiệu quả các mô hình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở cấp tỉnh đến cơ sở. Đến nay, toàn tỉnh xây dựng được 136 điểm sáng thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, hơn 180 mô hình cải cách hành chính tại công an cấp xã; duy trì 3.973 mô hình dân vận khéo, cải cách hành chính, xây dựng và công nhận 4.460 mô hình mới trên các lĩnh vực, trong đó, xây dựng 12 mô hình dân vận khéo vùng giáo, vùng dân tộc thiểu số.
Công tác dân vận của Đảng bộ có nhiều chuyển chuyển biến rõ nét, nhiều phương thức vận động, tập hợp nhân dân được áp dụng; nội dung công tác dân vận được triển khai có trọng tâm, trọng điểm, khơi dậy được tinh thần thi đua, sức sáng tạo, thu hút đông đảo nhân dân tham gia hưởng ứng, góp phần thiết thực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị quan trọng của Tỉnh.
Những vấn đề đặt ra và đề xuất một số giải pháp
Bên cạnh những kết quả nổi bật, công tác công tác xây dựng Đảng về chính trị ở Nghệ An còn một số vấn đề đặt ra, nhất là trong tổ chức thực hiện các nghị quyết; công tác tư tưởng chính trị còn thiếu sắc bén, tính thuyết phục, tính chiến đấu chưa cao. Nghệ An là địa bàn khá nhạy cảm, quá trình thực hiện các đột phá chiến lược, nhất là trong xây dựng các công trình trọng điểm có ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nhân lực, đất đai, nhà ở, môi trường sinh thái, di tích lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng, dân tộc, tôn giáo.. đã và đang gặp nhiều khó khăn do sự chống phá của các thế lực thù địch, công tác tư tưởng còn gặp một số khó khăn, một số vụ việc, vấn đề có tính chất “phức tạp”, “nhạy cảm” đã xảy ra trong thực tế khi triển khai một số dự án trọng điểm trong thời gian qua.
Công tác học tập, quán triệt triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng có lúc, có nơi còn hình thức, chất lượng chưa cao. Một bộ phận cán bộ, đảng viên tinh thần, thái độ học tập chưa đúng đắn. Việc nghiên cứu, học tập quán triệt Nghị quyết phần nhiều chỉ qua nghe Báo cáo viên mà mỗi cán bộ, đảng viên còn chưa dành nhiều thời gian để đọc lại Nghị quyết, nắm những ý chính, có sự vận dụng một cách thiết thực, hiệu quả vào công việc của mình. Sự vận dụng hoặc liên hệ phù hợp, sử dụng Nghị quyết ấy một cách sát hợp với tình hình thực tiễn của bản thân, cơ quan, đơn vị, địa phương mình còn nhiều vấn đề chưa tham mưu khắc phục được.
Tính tiên phong, gương mẫu của một số cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Công tác tuyên truyền, xây dựng và nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến có lúc, có nơi chưa được quan tâm đẩy mạnh. Đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp tỉnh tỷ lệ thấp. Vẫn còn hiện trạng khối, xóm, bản không có đảng viên, nguy cơ không đủ đảng viên tại chỗ để lập chi bộ.
Từ thực tiễn nêu trên và những vấn đề đặt ra hiện nay, công tác tham mưu xây dựng đảng ở về chính trị, ở Nghệ An cần tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau đây:
Thứ nhất, tham mưu có hiệu quả công tác bồi dưỡng nâng cao nhận thức lý luận, lập trường, bản lĩnh chính trị, năng lực trình độ, trí tuệ, phẩm chất đạo đức, ý thức trách nhiệm, tính chiến đấu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tập trung các giải pháp phực hành dân chủ trong Đảng gắn liền với tăng cường kỷ cương, kỷ luật của Đảng với quy định nêu gương người đứng đầu. Quan tâm việc nâng cao trình độ trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng bộ và năng lực tổ chức thực hiện các kế hoạch, chủ trương chung phù hợp với quy luật khách quan, đặc điểm của Nghệ An, tạo bước đột phá để phát triển. Hoàn thiện cơ chế, quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc tự phê bình, phê bình, chất vấn trong nội bộ Đảng.
Thứ hai, tham mưu tốt công tác nghiên cứu chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh gắn với hoạt động thực tiễn, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tiếp tục tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về Đảng cầm quyền. Đổi mới phương thức tuyên truyền, tạo sự đồng thuận xã hội. Công tác tư tưởng chính trị phải thể hiện vị trí, vai trò “đi trước” để định hướng, khai thông tư tưởng, dư luận xã hội; “đi cùng” để cổ vũ, động viên các tầng lớp nhân dân thi đua yêu nước; “đi sau” để tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, góp phần bổ sung những vấn đề mới, luận giải và đề xuất hướng giải quyết những vấn đề còn có cách tiếp cận khác nhau.
Thứ ba, đổi mới nội dung, hình thức tổ chức học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đơn vị. Quá trình tham mưu việc quán triệt, học tập nghị quyết cần phải bảo đảm các khâu, các bước, các nhân tố của quá trình “dạy” và “học”. Để việc học Nghị quyết đảm bảo chất lượng không chỉ quan tâm chất lượng phía người học mà đối với những người được giao nhiệm vụ Báo cáo viên. Báo cáo viên phải là những cán bộ thực sự có trình độ, năng lực, uy tín và hiểu sâu sắc về nghị quyết, có khả năng truyền đạt dễ hiểu, sâu sắc, đúng trọng tâm, trọng điểm, lựa chọn những vấn đề cần thiết, sát với nhiệm vụ từng cơ quan, địa phương, đối tượng có cách vận dụng phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Phương pháp, hình thức tuyên truyền cần được đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực của đối tượng người nghe. Trên tinh thần những nội dung cơ bản của Nghị quyết, cần có sự trao đổi, thảo luận; báo cáo viên chủ yếu trang bị các vấn đề cơ bản và định hướng nghiên cứu tiếp theo.
Thứ tư, Quan tâm tham mưu thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện; công tác sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng.Trong quá trình triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, các cấp ủy đảng cần theo dõi, lắng nghe để kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn, không ngừng bổ sung, hoàn thiện, làm cho chủ trương, đường lối của Đảng ngày càng sát với thực tiễn địa phương.
Thứ năm, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tăng cường các hoạt động tôn vinh tổ chức đảng và đảng viên tiêu biểu, gương người tốt, việc tốt đi đôi với chế độ bảo vệ cán bộ, đảng viên và quần chúng trong đấu tranh, tố cáo tham nhũng, tiêu cực. Thực hiện các giải pháp đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, chống “diễn biến hòa bình”, nhất là thông tin xấu, độc trên Internet, mạng xã hội.
Thứ sáu, tham mưu thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và các quy định về nêu gương. Xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tiếp tục củng cố tổ chức đảng, nhất là vùng đặc thù và trong các loại hình doanh nghiệp. Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt có tư duy đổi mới, khát vọng phát triển, dám nghĩ, dám làm và dám đương đầu với khó khăn, thách thức. Quan tâm bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp. Thực hiện tốt công tác dân vận của cả hệ thống chính trị. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị và các lĩnh vực đời sống xã hội.
Thứ bảy, nâng cao hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương và đạo đức công vụ trong các cơ quan nhà nước. Nâng cao nhiệt tình cách mạng đi liền với việc ra sức học tập nâng cao trình độ trí tuệ đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn. Tiếp tục đổi mới việc nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, kịp thời làm sáng tỏ hơn những vấn đề bức xúc mà cuộc sống đặt ra. Chú trọng phát huy dân chủ, nâng cao tính khoa học, tính thiết thực và hiệu quả của công tác nghiên cứu khoa học, nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Tiếp tục đổi mới hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân, tạo sự đồng thuận của xã hội cùng hướng tới thực hiện thành công mục tiêu phát triển của tỉnh.
Lưu Thị Kim
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy
[1]Số liệu đến 31/12/2023.