Tính đến hết năm 2020, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 172 doanh nghiệp, tổ chức và nhà thầu sử dụng lao động nước ngoài, trong đó quốc tịch Trung Quốc có 423 người chiếm 70.1%. Lao động vào làm việc tại các doanh nghiệp, tổ chức tại Nghệ An chủ yếu là các chuyên gia, lao động kỹ thuật cao,nhà quản lý, giám đốc điều hành mà lao động Việt Nam chưa đáp ứng được. Thực tế cho thấy, bên cạnh số lao động được cấp phép, tình trạng lao động nước ngoài bất hợp pháp vào nước ta đang rộ lên, cho thấy việc quản lý còn nhiều bất cập. Từ năm 2010 đến hết năm 2020, công an tỉnh đã phát hiện đấu tranh và xử lý 172 vụ liên quan đến hoạt động của người nước ngoài trên địa bàn tỉnh, trong đó xử lý 249 trường hợp vi phạm pháp luật trên lĩnh vực xuất, nhập cảnh.

Thị trường lao động mở cửa đã thu hút không ít người nước ngoài vào Việt Nam làm việc, là tín hiệu tốt trong việc hội nhập thị trường lao động thế giới. Trước thực tế là địa phương còn thiếu nhân lực có trình độ cao trong một số ngành, đặc biệt là nhóm chuyên gia trong một số ngành kinh tế kỹ thuật và nhà quản lý cao cấp, việc tạo điều kiện cho người nước ngoài đến làm việc đã góp phần bù đắp sự thiếu hụt nhân lực, góp phần làm tăng năng suất lao động xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế với mức độ cao. Bên cạnh đó, lao động nước ngoài đến làm việc đã thúc đẩy cạnh tranh về thị trường lao động, buộc người lao động Việt Nam phải tự mình học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp và ngoại ngữ, giúp cho chất lượng nguồn nhân lực được nâng lên.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc quản lý và hỗ trợ đối với các chuyên gia, công nhân tay nghề cao và nhà quản lý trong việc nhập cảnh, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, ban ngành có liên quan thực hiện hướng dẫn và thẩm định, xét duyệt nhu cầu ư tiên nhập cảnh lao động nước ngoài trong giai đoạn phòng chống dịch Covid - 19 để đảm bảo yêu cầu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2020 đến tháng 3/2021, tỉnh đã thực hiện hỗ trợ cho hơn 300 nhà quản lý, chuyên gia, lao động kỹ thuật là người lao động nước ngoài vào làm việc trên địa bàn tỉnh. Ủy ban nhân dân tỉnh thường xuyên quan tâm, chỉ đạo các cấp, các ngành tạo mọi điều kiện để các công ty, doanh nghiệp được sử dụng lao động người nước ngoài nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất; đã ban hành quyết định phê duyệt danh mục thủ tục hành chính ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, trong đó bao gồm thủ tục cấp phép lao động cho lao động là người nước ngoài làm việc trên địa bàn tỉnh. Các doanh nghiệp, tổ chức cơ bản thực hiện trao đổi thông tin và báo cáo tình hình quản lý lao động nước ngoài đến cơ quan quản lý theo quy định. Trong những năm qua, các sở, ban, ngành tỉnh đã chủ động nắm bắt nhu cầu và tình hình sử dụng lao động nước ngoài của các doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn. Tiến hành kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp, tổ chức sử dụng lao động nước ngoài làm việc trên địa bàn, trong đó tập trung vào việc kiểm tra, thanh tra thực hiện các quy định của pháp luật Việt Nam về việc tuyển dụng, cấp giấy phép lao động, gia hạn giấy phép lao động. Qua thanh tra, kiểm tra nếu phát hiện các trường hợp vi phạm thì kiên quyết xử lý theo quy định của pháp luật, đối với các trường hợp không đủ điều kiện làm việc tại Việt Nam thì buộc xuất cảnh hoặc trục xuất theo quy định của pháp luật.

Để tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân tiếp nhận, sử dụng lao động là người nước ngoài vào làm việc tại Nghệ An, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành có liên quan xây dựng và công bố công khai thủ tục hành chính, trong đó có thủ tục liên quan đến lao động là người nước ngoài làm việc trên địa bản tỉnh. Công tác quản lý và hỗ trợ đối với các chuyên gia, công nhân tay nghề cao và nhà quản lý trong việc nhập cảnh được quan tâm; công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm các quy định pháp luật về quán lý người nước ngoài cư trú, hoạt động trên địa bàn được thực hiện đúng quy định, có sự phối hợp giữa chặt chẽ giữa các sở, ngành có liên quan và các huyện, thị xã, thành phố.

Với sự chỉ đạo tập trung, quyết liệt của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự phối hợp của các cấp, các ngành, đoàn thể và doanh nghiệp trong công tác quản lý người nước ngoài làm việc trên địa bàn tỉnh, về cơ bản người nước ngoài đã tuân thủ pháp luật Việt Nam, thực hiện nghiêm túc các quy định của doanh nghiệp cũng như địa bàn dân cư nới doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh.

Trong thời gian tới, với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, số lượng lao động nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam nói chung và tỉnh Nghệ An nói riêng ngày càng tăng.

Để nâng cao hiệu quả công tác quán lý lao động nước ngoài, các cơ quan quản lý, các cấp, các ngành tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý và thực hiên nghiêm quy định về quản lý, cấp phép và sử dụng lao động nước ngoài; đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn, phổ biến các quy định pháp luật Việt Nam liên quan đến người lao động nước ngoài; tiếp tục rà soát, đánh giá và hoàn thiên quy chế phối hợp theo quy định và tình hình thực tế tại địa phương; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm pháp luật. Đồng thời chú trọng phát triển nguồn nhân lực trong nước có trình độ, kinh nghiệm; tạo điều kiện để lao động trong nước tự hoàn thiện kỹ năng nghề nghiệp và ngoại ngữ đề dần thay thế các vị trí công việc của lao động nước ngoài.

Trần Thị Thanh Mơ