Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững ở Nghệ An có sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các sở, ban ngành, đoàn thể; sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp, nhất là tạo được sự lan tỏa, đồng thuận hưởng tích cực của các tầng lớp nhân dân. Vì thế, mục tiêu giảm nghèo trở thành nhiệm vụ, chỉ tiêu quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương.

Năm 2020, UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Quyết định số 1722/QĐ-TTg ngày 02 tháng 9 năm 2016 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 – 2020. Trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện các chính sách, dự án hỗ trợ giảm nghèo bền vững trên địa bàn; các hoạt động kiểm tra, giám sát đã được các cấp, các ngành tiến hành thường xuyên. Công tác phối hợp thực hiện Chương trình Giảm nghèo bền vững của các ngành, các cấp, cơ quan, đơn vị trong thời gian qua được thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả.

Các hộ nghèo được tiếp cận tốt hơn các chính sách và nguồn lực hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững

Đầu năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Nghệ An 4,11% (tương đương 41.041 hộ), tỷ lệ hộ cận nghèo 7,35% (tương đương 75.389 hộ). Đến cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo ước khoảng 3% (giảm 1,11% so với đầu năm 2020); hộ cận nghèo ước khoảng 4,5% (giảm 2,85% so với đầu năm 2020). Nguồn lực đầu tư thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững, chủ yếu từ ngân sách Trung ương; ngân sách địa phương và huy động các cơ quan, đơn vị, các doanh nghiệp hỗ trợ. Đến tháng 11/2020, tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình giảm nghèo trên địa bàn tỉnh đạt 3.406.764 triệu đồng. Việc huy động, sử dụng nguồn lực thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững cơ bản đúng mục đích, tiết kiệm và đạt hiệu quả.

Người nghèo trong toàn tỉnh được tiếp cận với các chính sách hỗ trợ giảm nghèo. Nguồn vốn tín dụng ưu đãi đã giúp cho 52.688 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH, dư nợ bình quân của một hộ vay đạt 48 triệu đồng/hộ, 20.671 lượt hộ nghèo, cận nghèo được vay vốn phát triển sản xuất; thu hút, tạo việc làm cho 2.115 lao động; hơn 4 ngàn em học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; 170 lao động được đi XKLĐ; 12.937 hộ gia đình tại vùng nông thôn được vay vốn, xây dựng trên 28.975 công trình nước sạch, công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn nhằm cải thiện môi trường tại vùng nông thôn; 1.550 hộ được vay vốn để làm  nhà ở theo chương trình 33; 5.708 hộ gia đình sản xuất kinh doanh. Toàn tỉnh có 204.479 người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo được cấp thẻ BHYT. Trong đó, người thuộc hộ gia đình nghèo 115.624 thẻ, Người thuộc hộ gia đình cận nghèo 88.855 thẻ. Triển khai Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ về chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở, năm 2020 đã hỗ trợ cho 1.550 hộ nghèo được vay vốn, với số tiền 38.750 triệu đồng. Thực hiện Quyết định 286/QĐ-TTg ngày 23/2/2011 của Thủ tướng Chính phủ về biểu giá bán lẻ điện, đã thực hiện hỗ trợ cho 75.789 hộ nghèo và hộ chính sách xã hội, kinh phí thực hiện 50.021 triệu đồng, trong đó số hộ nghèo được hỗ trợ  40.041 hộ.

Trung tâm trợ giúp pháp lý, Sở Tư pháp đã tổ chức 34 đợt tư vấn cho 450 đối tượng là người nghèo, người thuộc diện chính sách và những người yếu thế trong xã hội tại các địa bàn trọng điểm,vùng sâu, vùng ven biển và vùng đặc biệt khó khăn, kinh phí thực hiện 3.062 triệu đồng; trong đó có 20 xã nghèo thuộc huyện Kỳ Sơn và 14 xã với 44 thôn, bản tại huyện Tân Kỳ. Hỗ trợ chi phí khám, chữa bệnh cho khoảng 22.500 lượt người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ dân tộc thiểu số, với tổng kinh phí thực hiện 15.000 triệu đồng. Tuyển sinh đào tạo  68.000 lượt người, đạt 100% kế hoạch, trong đó số người nghèo được dạy nghề là 4.300 người, số kinh phí thực hiện 17.500 triệu đồng. Giải quyết việc làm cho 38.098 lao động, đạt 100% kế hoạch. Xuất khẩu lao động 13.718 người đạt 100%  kế hoạch, trong đó, số lao động thuộc diện hộ nghèo đi xuất khẩu lao động là 1.075 người.

Phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau” được tỉnh hưởng ứng và triển khai thi đua quyết liệt, phấn đấu giảm nghèo nhanh, bền vững. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 56/2016/QĐ-UBND ngày 29/9/2016 về một số cơ chế chính sách hỗ trợ giảm nghèo đối với 44 xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 30% trở lên ngoài Nghị quyết 30a. Năm 2020, nguồn ngân sách tỉnh bố trí 4.061,93 triệu đồng, thực hiện các chính sách hỗ trợ giảm nghèo cho các huyện: Anh Sơn: 1.979 triệu đồng, Thanh Chương: 177,8 triệu đồng, Tân Kỳ: 324,96 triệu đồng, Quỳ Hợp: 943 triệu đồng, Quỳ Châu: 637,17 triệu đồng. Hiện các huyện và xã đang đang lập hồ sơ, thủ tục để giải ngân kinh phí được cấp phát theo quy định.

Đẩy mạnh hoạt động xã hội hóa giảm nghèo trên địa bàn

Năm 2020, thông qua cuộc vận động ủng hộ “Quỹ vì người nghèo” và Chương trình “Tết người nghèo” đã huy động các cơ quan, đơn vị, tập thể, cá nhân, nhà hảo tâm và các tầng lớp nhân dân đăng ký ủng hộ là 76.921,66 triệu đồng. Các đơn vị chuyển vào tài khoản Quỹ “Vì người nghèo” các cấp và đi trực tiếp là 73.833,5 triệu đồng (đạt tỷ lệ 96%).

Tổng số tiền, hàng đã phân phối 61.950,1 triệu đồng cho 108.969 đối tượng, trong đó có 41.041 hộ nghèo (đạt tỷ lệ 100%); 34.686 hộ cận nghèo (đạt tỷ lệ 46%) và 33.242 hộ gia đình chính sách, các đối tượng bảo trợ xã hội, khám chữa bệnh. Hỗ trợ làm mới và sửa chữa 488 nhà Đại đoàn kết (làm mới 334 nhà, sửa chữa 114 nhà), hỗ trợ trên 450 hộ nghèo phương tiện sản xuất phát triển kinh tế, hỗ trợ gần 354 lượt hộ nghèo khám chữa bệnh, hỗ trợ hơn 526 học sinh nghèo đến trường và hỗ trợ đột xuất cho các hộ nghèo khó khăn khác.

Tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 3550/QĐ-UBND ngày 04/8/2017, củng cố phân công 113 cơ quan, đơn vị nhận hỗ trợ giúp đỡ 115 xã nghèo trên địa bàn 11 huyện miền Tây của tỉnh. Trong 10 tháng năm 2020, các cơ quan, đơn vị , các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm đã ủng hộ, giúp đỡ các xã nghèo miền Tây với số tiền 28.558,53 triệu đồng, trong đó: các cơ quan đơn vị được UBND tỉnh phân công giúp đõ các xã vận động, ủng hộ được 25.048,53 triệu đồng; các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp: 3.540 triệu đồng. Các tổ chức: Hội nông dân đã phát động các phong trào: “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, “Chương trình tiếp sức nhà nông đưa con đến trường”; Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Liên đoàn lao động tỉnh, Tỉnh đoàn đã phát động các phong trào “mái ấm tình thương”, “mái ấm công đoàn”, Phụ nữ giúp nhau xóa đói giảm nghèo”, “phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình”,... đã góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh.

Kết quả thực hiện các chính sách, chương trình giảm nghèo đã góp phần ổn định xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của Tỉnh nhà, nhất là trong bối cảnh kinh tế đất nước gặp nhiều khó khăn. Người nghèo đã được cải thiện một bước về điều kiện sống, tiếp cận tốt hơn các chính sách và nguồn lực hỗ trợ của nhà nước và cộng đồng cho phát triển kinh tế, tạo việc làm và tăng thu nhập. Một số nhu cầu xã hội thiết yếu của người nghèo cơ bản được đáp ứng (y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, tiếp cận thông tin…). Về lâu dài, tác động của chương trình giúp người nghèo có được cơ hội tự vươn lên thoát nghèo bền vững, tự giải quyết được vấn đề nghèo đói cũng như những nhu cầu thiết yếu của gia đình mà không trông chờ ỷ lại vào sự trợ giúp của cộng đồng và nhà nước.

Đậu Thị Huyền Trang