Tỉnh Nghệ An có diện tích rộng, đường bộ dài, có 13 con sông lớn nhỏ, tổng chiều dài trên 1.000km, bờ biển dài 82km; có nhiều kênh, ao, hồ trên các địa bàn dân cư; khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, mưa lũ, nắng nóng thất thường. Kinh tế của tỉnh đang gặp nhiều khó khăn nên kinh phí đầu tư các điểm vui chơi, giải trí cho trẻ em, trong đó có bể bơi còn thiếu. Toàn tỉnh có 875.825 trẻ em, trong đó số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn chiếm 16%. Trung bình hàng năm toàn tỉnh xảy ra 35 vụ đuối nước, trên 50 trẻ em tử vong, trong đó nhóm 5-15 tuổi chiếm nhiều nhất.

Hàng năm, nhất là vào các thời điểm mùa hè, mùa mưa lũ, Tỉnh ủy, UBND tỉnh  quan tâm tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt công tác phòng chống tai nạn thương tích đuối nước trẻ em (PCTNTTĐNTE). Các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao hướng dẫn, đôn đốc, chỉ đạo thực hiện công tác PCTNTTĐNTE; xây dựng và thực hiện tốt Kế hoạch liên ngành về PCTNTTĐNTE; chỉ đạo thực hiện công tác cứu nạn, cứu hộ... Hàng năm, tỉnh đã tổ chức các lớp tập huấn nâng cao trình độ, kiến thức chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, hướng dẫn viên, nhân viên cứu hộ đuối nước trên phạm vi toàn tỉnh. Đồng thời, tổ chức các hoạt động phòng chống đuối nước với các hoạt động dạy bơi, dạy kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước cho trẻ em...       Tuy nhiên, trên thực tế vẫn bộc lộ nhiều hạn chế trong công tác PCTNTTĐNTE đó là:

- Một số cấp ủy, chính quyền cơ sở, trường học chưa thực sự ưu tiên, quan tâm sâu sát công tác PCTNTTĐNTE.

- Sự phối hợp của các ban, ngành, tổ chức chính trị xã hội, giữa gia đình, nhà trường ở một số địa phương trong các hoạt động PCTNĐNTE có lúc chưa chặt chẽ, như: việc phối hợp rà soát, phát hiện và đánh giá những gia đình, trẻ em có nguy cơ cao để kịp có phương án hữu hiệu hỗ trợ phòng ngừa, trao đổi về kiến thức, kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích, nhất là tai nạn đuối nước cho gia đình và chính bản thân trẻ em; phối hợp tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí phù hợp trong cộng đồng dân cư vào dịp các em nghỉ hè; chỉ đạo, hướng dẫn rà soát các điểm nguy cơ, nguy hiểm gây đuối nước cho trẻ em tại gia đình, trường học, cộng đồng; kiểm tra nghiêm túc, đầy đủ, có biện pháp khắc phục sau kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật về an toàn giao thông đường thủy, phòng chống tai nạn đuối nước trẻ em tại cơ sở.

- Một bộ phận gia đình thiếu sự quan tâm, giám sát, bảo vệ trẻ em. Một số gia đình bố mẹ đi làm ăn xa, các cháu nhỏ ở với người thân thiếu sự quản lý, chăm sóc của gia đình cũng là nguy cơ xảy ra tai nạn và đuối nước. Một số gia đình chủ quan, xem nhẹ vấn đề quản lý, giám sát, giáo dục trẻ em về kiến thức, kỹ năng về bơi, cứu đuối, an toàn trong môi trường nước.               

- Còn nhiều trẻ em không biết bơi và chưa được rèn luyện kỹ năng bơi an toàn trong trong môi trường nước; hoặc có trường hợp trẻ biết bơi, nhưng chưa có đủ kiến thức, kỹ năng cứu đuối nên đã bị đuối theo khi cứu bạn. Theo thống kê, tổng số trẻ em, học sinh tiểu học, THCS trên địa bàn tỉnh là 511.498 em. Trong đó, tỷ lệ biết bơi ở bậc tiểu học là 17,3%; bậc THCS là 33,6%; tỷ lệ trẻ em, học sinh từ 6 đến 15 tuổi là 23,6%.

- Lực lượng giáo viên, hướng dẫn viên đảm bảo công tác dạy bơi trên địa bàn tỉnh đang còn hạn chế về số lượng và chất lượng. Số giáo viên đáp ứng yêu cầu dạy bơi là 1.193 người (trong đó 522 giáo viên tiểu học, 398 giáo viên THCS và  273 cán bộ, cộng tác viên TDTT cơ sở), so với số lượng trẻ em trong độ tuổi 6 đến 15 thì số giáo viên, hướng dẫn viên đáp ứng dạy bơi cho trẻ em chỉ đạt  tỷ lệ 0,23 người/100 trẻ em. việc dạy bơi cho trẻ em chưa được thường xuyên, trẻ em chủ yếu là học bơi ở các bể bơi dịch vụ phải đóng kinh phí tương đối cao, số trẻ em được đi học bơi còn hạn chế.

- Công tác huy động nguồn lực xã hội hóa của một số địa phương cho công tác này chưa cao. Số trẻ em thuộc các xã khó khăn vùng dân tộc thiểu số, miền núi, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo còn nhiều nên còn có trẻ em chưa được quan tâm sát sao, tạo điều kiện, cơ hội trong việc bảo vệ, chăm sóc nói chung và học bơi, các kỹ năng an toàn trong môi trường nước nói riêng.

- Đội ngũ cán bộ làm công tác trẻ em ở cơ sở không ổn định; chưa có cán bộ chuyên trách công tác trẻ em cấp xã. Một bộ phận đội ngũ cán bộ, cộng tác viên làm công tác trẻ em khối, xóm, thôn, bản chưa sâu sát, kịp thời nắm bắt các thông tin, tình hình về gia đình có trẻ em và trẻ em trên địa bàn phụ trách. Một số đoàn thanh niên ở cơ sở chưa làm tốt công tác quản lý giáo dục hướng dẫn, rèn luyện kỹ năng sống cho thiếu nhi trên địa bàn…

Một số giải pháp trọng tâm cần thực hiện trong thời gian tới

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác phòng chống đuối nước trẻ em, các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội cấp tỉnh, UBND các huyện, thành phố, thị xã cần quan tâm thực hiện tốt các nội dung sau:

- Thực hiện nghiêm Chỉ thị 06 năm 2021 về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác trẻ em nói chung, trong đó nhấn mạnh công tác phòng chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em; Công điện về tăng cường công tác phòng, chống đuối nước trên địa bàn tỉnh và phân công cụ thể, giao nhiệm vụ cho các ngành chức năng, chính quyền, đoàn thể các cấp phải vào cuộc thực hiện một cách quyết liệt, đồng bộ các giải pháp.

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức trách nhiệm của các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị, trường học, các gia đình, cá nhân và toàn xã hội về phòng chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em; tổ chức phát động Tháng hành động vì trẻ em và ký cam kết "Mùa hè an toàn và phòng chống tai nạn đuối nước đuối với trẻ em” trong toàn tỉnh.

- Tăng cường khuyến cáo, vận động các gia đình, người thân thường xuyên quan tâm, giám sát trẻ em, đặc biệt là trong dịp nghỉ hè, mùa mưa lũ; tạo điều kiện đưa trẻ em đi học bơi, học kỹ năng an toàn trong môi trường nước; tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng về phòng chống đuối nước cho người dân và trẻ em.

- Triển khai xây dựng mô hình Ngôi nhà an toàn, trường học an toàn, cộng đồng an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em; xây dựng nhân rộng mô hình: Trẻ em toàn xã biết bơi; học sinh toàn trường biết bơi; quan tâm hỗ trợ trang bị cơ sở vật chất, phát động chủ trương xã hội hóa vận động nguồn lực đầu tư xây dựng bễ bơi để tổ chức dạy bơi, huấn luyện kỹ năng an toàn trong môi trường nước; tổ chức các hoạt động, khu vui chơi, giải trí lành mạnh cho trẻ em ở địa phương.

- Thực hiện tốt Kế hoạch liên ngành phòng chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2025; xây dựng cơ chế phối hợp giữa các ngành, đoàn thể trong việc tổ chức dạy bơi, dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ em, phối hợp bàn giao và quản lý trẻ em an toàn trong dịp hè giữa gia đình, nhà trường, chính quyền địa phương, Đoàn thanh niên và các cơ quan đoàn thể liên quan khác; Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện các biện pháp phòng chống đuối nước trẻ em. Tổ chức các Đoàn kiểm tra gắn với việc chỉ đạo rà soát, phát hiện kịp thời các khu vực thường xảy ra tai nạn đuối nước hoặc có nguy cơ đuối nước để có biện pháp chủ động phòng ngừa, bảo đảm an toàn cho trẻ, như: làm rào chắn, biển cảnh báo, biển cấm tại các điểm, khu vực có nguy cơ, nguy hiểm; kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về an toàn giao thông đường thủy, phòng chống tai nạn đuối nước trẻ em tại cơ sở. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện các quy định an toàn giao thông đường thủy, các quy định về ngôi nhà an toàn, trường học an toàn, cộng đồng an toàn cho trẻ em.

- Xử l‎ý nghiêm‎ những đơn vị, cá nhân thiếu trách nhiệm trong công tác phòng, chống đuối nước trẻ em.

- Tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ làm công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em.

- Định kỳ, đột xuất báo cáo thực trạng tình hình và kết quả thực hiện về Sở Lao động, Thương binh và Xã hội để kịp thời tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền chỉ đạo và có các giải pháp thực hiện hữu hiệu.

                                                                          Hiền Lương, Lê Nguyệt