Tây Sơn là xã vùng cao cách trung tâm thị trấn Mường Xén huyện Kỳ Sơn khoảng 10 km, toàn xã có 6 bản với 338 hộ, 1783 khẩu chủ yếu là dân tộc Mông sinh sống. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là ngành Văn hóa cùng với sự hưởng ứng nhiệt tình của các nghệ nhân và nhân dân trong công tác bảo tồn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc gắn với đẩy mạnh hoạt động văn nghệ quần chúng. Những năm gần đây “phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được diễn ra sôi nổi, đem lại sức sống mới tinh thần mới cho người dân toàn xã.

Năm 2022, có 3 câu lạc bộ văn nghệ được UBND huyện công nhận là câu lạc bộ văn nghệ cấp huyện, trong đó có câu lạc bộ văn nghệ quần chúng xã Tây Sơn. Những ngày đầu mới thành lập, cán bộ văn hóa huyện và xã đã phối hợp hỗ trợ câu lạc bộ xây dựng quy chế, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên; thành lập Ban chủ nhiệm, bên cạnh đó các hội viên được tham gia các khóa tập huấn về biểu diễn nghệ thuật quần chúng do huyện Kỳ Sơn phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức, tham gia nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ, sự kiện lớn của địa phương, đất nước. Tiêu biểu tháng 5 năm 2023, câu lạc bộ văn nghệ múa khèn xã Tây Sơn tham gia Chương trình Lễ hội Làng Sen với tiết mục “Múa khèn” đã dành giải B cấp tỉnh và được nhiều báo chí, truyền thông khen ngợi, đưa tin.

Như một thói quen cứ tối thứ 7 hàng tuần, sau những ngày lên nương rẫy, các thành viên câu lạc bộ văn nghệ quần chúng lại tụ họp về nhà văn hóa xã để tập luyện, trao đổi kinh nghiệm về dân ca, dân vũ và thổi khèn Mông. Hoạt động của câu lạc bộ diễn ra sôi nổi, đáp ứng đúng nhu cầu đời sống văn hóa tinh thần không thể thiếu của Nhân dân. Từ việc thành lập và duy trì câu lạc bộ, phong trào hát dân ca và thổi khèn Mông được Nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ, có sức lan tỏa sâu rộng. Từ 20 thành viên ban đầu là những người lớn tuổi, đến nay Câu lạc bộ nghệ thuật quần chúng xã Tây Sơn thu hút thêm nhiều thành phần, lứa tuổi khác nhau và nhân rộng đến các trường học trên địa bàn xã. Mỗi bản đều có ít nhất 1 đội văn nghệ quần chúng biểu diễn mỗi dịp lễ, tết hoặc cùng các gia đình trong bản có cưới hỏi... đây là điều đặc biệt nhằm góp phần bảo tồn và giữ gìn những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông và sẽ được nhân rộng thực hiện đối với địa bàn các xã có đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn huyện.

Ông Vừ Lầu Phổng, trú tại bản Huồi Giảng 1, xã Tây Sơn là một trong những người có vai trò cốt cán của Câu lạc bộ, là Nghệ nhân ưu tú, biên đạo múa hát, thổi khèn Mông. Ông được ví như  “truyền nhân”, “người giữ lửa” đầy đam mê và nhiệt huyết đang từng ngày sáng tạo, lưu giữ và trao truyền giá trị bản sắc văn hóa qua nhiều thế hệ, ông đã dành trọn cả cuộc đời với tiếng khèn Mông của cộng đồng và truyền dạy cho các thế hệ tuổi trẻ. Ông Vừ Lầu Phổng đã cùng các thành viên, nhân dân trong xã tham gia nhiều sự kiện liên hoan, hội diễn văn nghệ quần chúng và đạt được nhiều thành tích, giải thưởng. 

Ông Vừ Lầu Phổng chia sẻ: “Với người Mông, nghệ thuật múa khèn là một đặc trưng văn hóa đặc biệt có tính thẩm mỹ, nhân văn cao, như là hồn, là cốt của mình. Từ khi thành lập Câu lạc bộ, không chỉ tạo sân chơi cho những người đam mê nghệ thuật mà còn là nơi để các thế hệ đi trước truyền lại nghệ thuật múa khèn, cách chơi nhạc cụ và những làn điệu dân ca truyền thống. Từ đó, giúp thế hệ trẻ có niềm đam mê và trách nhiệm trong bảo tồn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tránh xa những tệ nạn xã hội”.

Theo chị Cụt Thị Hương - Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện Kỳ Sơn cho biết: “Những năm qua, Câu lạc bộ nghệ thuật quần chúng xã Tây Sơn hoạt động sôi nổi, thu hút đông đảo nhân dân đủ thành phần, lứa tuổi tham gia. Đây là lực lượng hoạt động thường xuyên phục vụ công tác tuyên truyền về nhiệm vụ chính trị, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo khí thế hăng say trong lao động sản xuất và đời sống của các tầng lớp nhân dân, đồng thời tạo cơ sở cho bà con phát triển vốn văn hóa truyền thống dân tộc. Qua đó, vai trò của văn nghệ quần chúng ngày càng được khẳng định. Người dân ý thức hơn về vai trò của mình trong việc xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, tạo động lực đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sản xuất, thắt chặt tình đoàn kết dân tộc. Đặc biệt góp phần quan trọng trong công tác đảm bảo an ninh trât tự, giữ vững danh hiệu xã sạch về ma túy”.

Với xu thế của đời sống và phát triển xã hội, những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc ngày càng bị mài mòn và mất đi. Do vậy, việc thành lập các CLB văn nghệ trên địa bàn huyện là hết sức cần thiết, góp phần không nhỏ trong việc xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân, tạo sự đoàn kết, gắn bó và thấu hiểu lẫn nhau trong cộng đồng. Xã Tây Sơn hiện có 191/338 gia đình văn hóa, chiếm tỷ lệ 56,5%. Hệ thống thiết chế văn hóa tại cơ sở đến năm 2023, toàn xã có 6/6 nhà văn hóa bản, đạt tỷ lệ 100%. Cùng với việc đời sống tinh thần của người dân được nâng cao, các hoạt động văn hóa nghệ quần chúng đã từng bước phát huy hiệu quả, tạo nền tảng để phát triển du lịch cộng đồng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh ở vùng đồng bào dân tộc Mông./.

                                               Nguyễn Mạnh Khôi 

                                                    Phó trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy