Ban Dân vận Tỉnh ủy Nghệ An đã Sao y gửi cho cơ sở và tổ chức hội nghị quán triệt cho các ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh và cấp huyện, khối dân vận cơ sở; tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Đề án số 09-ĐA/TU, ngày 25/8/2014 về “Tăng cường công tác dân vận và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trong quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An”.

Ban Dân vận các huyện, thành, thị ủy tham mưu thành lập Ban chỉ đạo xử lý một số vấn đề liên quan đến công tác tôn giáo và giải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện. Ban Chỉ đạo chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Ban Thường vụ Huyện ủy; có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, tổ chức phối hợp xử lý các vấn đề phức tạp liên quan đến tôn giáo và giải phóng mặt bằng. Ban Chỉ đạo phân công rõ trách nhiệm của từng thành viên.

Năm 2021, Ban Dân vận Tỉnh ủy tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Đề án số 04-ĐA/TU ngày 01/10/2021 về một số giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo, trong đó có nội dung hướng dẫn cơ sở áp dụng thực hiện 3 bước công tác dân vận chính quyền trong việc vận động nhân dân thực hiện các dự án trên địa bàn thực hiện theo Hướng dẫn 169. UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Nghệ An tại các Quyết định số 04/2010/QĐ-UBND ngày 19/01/2010; Quyết định số10/2012/QĐ-UBND ngày 04/02/2012; Quyết định số 40/2013/QĐ-UBND ngày 12/8/2013,; Quyết định số 54/2014/QĐ-UBND ngày 08/9/2014; Quyết định số 58/2015/QĐ-UBND ngày 13/10/2015; Quyết định số 39/2018/QĐ-UBND ngày 10/9/2018; Quyết định số 24/2022/QĐ-UBND ngày 14/02/2022.

Hằng năm, Ban Dân vận Tỉnh uỷ tham mưu tổ chức lồng ghép các cuộc giám sát công tác dân vận tham gia trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất trong các cuộc giám sát, kiểm tra công tác Dân vận tại cơ sở như: Kết luận 114-KL/TW ngày 14/7/2015 của Ban Bí thư và Kế hoạch 209 KH/TU ngày 22/9/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An về “Nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan Nhà nước các cấp”; Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 16/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị số 33/CT-TTg ngày 26/11/2021 của Thủ tưởng Chính phủ, Chỉ thị số 13/CT-UBND ngày 01/9/2016 của UBND tỉnh Nghệ An về tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong các cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới…Tổ chức sơ, tổng kết việc thực hiện Hướng dẫn 169-HD/BDVTW lồng ghép trong các hội nghị tổng kết công tác Dân vận hằng năm.

Ngay từ khi lập dự thảo phương án thu hồi đất, giá cả đền bù phương án tổ chức thực hiện dự án, cấp ủy, chính quyền giao cho các phòng chuyên môn làm tốt công tác tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo UBND xã nơi có dự án tổ chức họp dân, thông qua quy trình lập dự án, giá cả công khai để Nhân dân biết, đồng thời lắng nghe, tiếp thu nghiên cứu các ý kiến tham gia của người dân. Việc giám sát phản biện được giao cho MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch và thực hiện hàng năm.

 Sau khi Quy hoạch được phê duyệt, chương trình, Dự án đầu tư được triển khai trên địa bàn; các cấp chính quyền đã thực hiện tốt việc công khai với người dân về nội dung liên quan của dự án bằng nhiều hình thức như họp dân phổ biến trực tiếp, công khai trên phương tiện thông tin của địa phương, cung cấp tài liệu liên quan, phát phiếu lấy ý kiến, niêm yết văn bản. Tổ chức tuyên truyền phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, về thu hồi đất khi thực hiện dự án.

Ủy ban nhân dân các huyện thành lập Hội động đền bù, bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong hội đồng. Việc khảo sát lập phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng được triển khai thực hiện kỹ lưỡng chi tiết từng nội dung trước khi ban hành phương án cụ thể; Bao gồm cả phương án kiểm đếm, thanh toán và phương án tuyên truyền, vận động đến từng hộ dân có liên quan. Xây dựng phương án đền bù cụ thể cho từng hộ, chuẩn bị các điều kiện, tài chính, kinh phí để thực hiện, phân công rõ trách nhiệm cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tuyên truyền vận động, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng, nghiên cứu tiếp thu, giải quyết ý kiến thắc mắc kiến nghị đến từng hộ dân có liên quan. Hoàn thiện hồ sơ dự án và công khai cho nhân dân vùng dự án biết về các chủ trương chính sách của Trung ương và của tỉnh có liên quan đến dự án; bản vẽ quy hoạch chi tiết và bản đồ hiện trạng; bản vẽ quy hoạch chi tiết khu tái định cư, tái định canh; các Quyết định như: Phê duyệt dự án; phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất; chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; kế hoạch giải phóng mặt bằng; kế hoạch di chuyển đối với người bị thu hồi đất; kết quả điều tra kiểm kê đất, tài sản, hoa màu, vật kiến trúc của từng hộ dân; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo có liên quan đến giải phóng mặt bằng. Tập huấn, bồi dưỡng cho những cán bộ, công chức được phân công đi trực tiếp kiểm đếm, chi trả đền bù nắm vững nghiệp vụ, kỹ năng tuyên truyền vận động quần chúng, nêu cao quan điểm quần chúng, tôn trọng dân, làm việc cụ thể, giải thích tuyên truyền cho từng hộ dân. Chống hiện tượng lợi dụng bớt xén, quan liêu, hách dịch cửa quyền, mất dân chủ với nhân dân; đồng thời cũng chống hiện tượng thiếu trung thực về kê khai nhà cửa, tài sản, đất đai, lợi dụng chính sách đền bù giải tỏa của Nhà nước. Công bố rõ chủ trương thu hồi đất cho người đang sử dụng đất biết lý do thu hồi đất; công khai phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, tái định canh cho người có đất bị thu hồi về mức bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư, thời gian bàn giao đất, phương án, phương pháp thực hiện chi trả tiền bồi thường; tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo đúng quy định.

Công tác dân vận đã chú trọng việc triển khai thực hiện các nội dung dự án của các chủ đầu tư như: giám sát việc thực hiện các nội dung cam kết với người dân bị ảnh hưởng của dự án; việc kiểm kê, kiểm đếm tài sản của người dân; tiến độ thực hiện các hạng mục công trình của dự án. Phối kết hợp cùng các phòng, ban ngành liên quan và chủ dự án giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện. Mặt khác tiếp tục nắm bắt tâm tư nguyện vọng của người dân kịp thời xử lý những vấn đề bức xúc, kiến nghị, đề xuất của của người dân. Nhờ đó các chương trình, dự án triển khai trên địa bàn tỉnh được phần lớn người dân đồng tình ủng hộ và triển khai có hiệu quả.

 Trong quá trình triển khai các dự án các bên liên quan đã thường xuyên theo dõi, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng người dân, tiếp thu những ý kiến đúng đắn, tiếp tục bổ sung sửa đổi cơ chế, chính sách, giá cả đền bù, hỗ trợ, phương pháp tổ chức thực hiện phù hợp. Khi nhận được đơn thư, ý kiến thắc mắc, phản ánh, kiến nghị hoặc có “điểm nóng” liên quan đến bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng từ người dân. Cấp uỷ, chính quyền các cấp, các phòng, ban ngành liên quan và chủ dự án, đã nghiêm túc lắng nghe và tìm phương án, giải pháp để giải quyết. Phân loại, từng nội dung phản ánh, thắc mắc, kiến nghị, đề xuất, những nội dung vượt thẩm quyền thì báo cáo và xin ý kiến kiến chỉ đạo cấp trên. Những nội dung còn lại thì giao các ngành, các cấp liên quan phối hợp trực tiếp tuyên truyền, giải thích với người dân qua nhiều hình thức như họp dân đối thoại trực tiếp, qua hệ thống truyền thông và các cuộc tiếp xúc cử tri.

Sau dự án hoàn thành Ban dân vận, Mặt trận Tổ quốc các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục nắm bắt tâm tư nguyện vọng, đời sống ăn ở, sinh hoạt của dân và đã tham mưu kịp thời giải quyết những khó khăn bức xúc, sớm ổn định đời sống của nhân dân.

Từ đó, việc triển khai thực hiện các dự án, công trình trọng điểm của tỉnh được thực hiện tốt, như: Khu Công nghiệp WHA, Trạm nghiền xi măng Nghi Thiết và Cảng biển Vissai, Tổng kho xăng dầu DKC, đường cao tốc Bắc Nam, đường N5, D4; đường quốc phòng ven biển; mở rộng Quốc lộ 1A; đại lộ 72m nối Vinh - Cửa Lò...Đến nay các dự án trên địa bàn đã đi vào hoạt động, một số dự án đang triển khai giai đoạn 2 như khu công nghiệp WHA, đường N5… hay như Dự án tái định cư thủy điện Hủa Na, đây là Dự án Thủy điện lớn nằm trong chương trình trọng điểm phát triển kinh tế- xã hội, an toàn điện năng Quốc gia nói chung và tỉnh Nghệ An nói riêng; được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tại Văn bản số 129/TTg ngày 19/01/2006, do Công ty Cổ phần Thủy điện Hủa Na làm chủ đầu tư. Dự án hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2013 nhưng đến nay vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến công tác đền bù, hỗ trợ cho người dân thuộc diện phải di, dời tái định cư. Dự án phải di dời 14 bản vùng lòng hồ thuộc 02 xã Đồng Văn và Thông Thụ với 1.362 hộ/5.236 nhân khẩu, di dời đến 13 điểm tái định cư mới. Diện tích bị ảnh hưởng phải thu hồi là 2.670,25ha. Bà con vùng bị ảnh hưởng cơ bản đồng tình với chủ trương có ý thức xây dựng và tự giác trong việc di dời, tái định cư đảm bảo đúng tiến độ.

                                                                           Nguyễn Mạnh Khôi 

                                                             Phó trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy