Mặc dù trong thời gian qua, các cấp Công đoàn tỉnh Nghệ An đã nỗ lực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động kết nạp đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở nhưng nhìn chung kết quả vẫn còn hạn chế, nhất là tại khối doanh nghiệp ngoài nhà nước: công tác khảo sát, nắm tình hình doanh nghiệp chưa được thực hiện đầy đủ và khoa học; nội dung và hình thức tuyên truyền vận động người lao động gia nhập Công đoàn và thuyết phục người sử dụng lao động phối hợp thành lập công đoàn cơ sở vẫn còn chậm đổi mới, hiệu quả chưa cao; số phát triển mới đoàn viên, công đoàn cơ sở chưa theo kịp số phát triển người lao động và doanh nghiệp trên địa bàn; một số công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chưa thực sự quan tâm củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của công đoàn cơ sở, còn lúng túng trong công tác chỉ đạo và hướng dẫn công đoàn cơ sở hoạt động...

Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên, chủ yếu do: Nội dung, phương thức hoạt động của công đoàn cơ sở còn dàn trải, có những nội dung chưa thực sự thiết thực đối với đoàn viên, công nhân lao động; chưa phân biệt rõ sự khác nhau về quyền lợi của người lao động là đoàn viên công đoàn và người lao động chưa là đoàn viên công đoàn trong doanh nghiệp; kỹ năng và phương pháp hoạt động của một số cán bộ công đoàn cơ sở và công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở còn yếu, vai trò của tổ chức Công đoàn còn mờ nhạt ở doanh nghiệp; chính sách đối với cán bộ công đoàn cơ sở thiếu và không đồng bộ; chế độ tiền lương và phụ cấp đối với cán bộ công đoàn bán chuyên trách còn nhiều bất cập; hệ thống về pháp luật lao động chưa được hoàn thiện, thiếu đồng bộ; chế tài xử phạt các doanh nghiệp vi phạm pháp luật lao động chưa đủ tính răn đe, nhiều nơi chính quyền còn nương nhẹ, thiếu cương quyết trong xử lý vi phạm pháp luật lao động.

Trước tình hình đó, ngày 16/5/2022, Liên đoàn Lao động tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 02/NQ-LĐLĐ về công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030, nhằm đổi mới phương pháp vận động phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở; tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan liên quan; đầu tư nguồn lực đúng mức để thúc đẩy sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

Tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cán bộ, đoàn viên công đoàn, người sử dụng lao động, người lao động về tầm quan trọng, yêu cầu của công tác phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức công đoàn, xây dựng công đoàn cơ sở doanh nghiệp vững mạnh. Tập trung phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức công đoàn, theo tinh thần “Ở đâu có công nhân lao động, ở đó có tổ chức công đoàn”; từng bước nâng cao chất lượng hoạt động, để công đoàn trong doanh nghiệp thực sự là chỗ dựa tin cậy của người lao động, người bạn đồng hành của doanh nghiệp; góp phần đảm bảo đời sống, việc làm của người lao động và đồng hành để doanh nghiệp phát triển bền vững.

 Nghị quyết cũng đã đưa ra 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp:

1. Tập trung sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh và của công đoàn các cấp, đồng thời tranh thủ sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự phối hợp của chính quyền, chuyên môn, các cấp các ngành

Phát huy vai trò, trách nhiệm của Ban Chỉ đạo phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, ủy viên Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh, nhất là trách nhiệm của các đồng chí Chủ tịch Liên đoàn Lao động cấp huyện, Công đoàn ngành trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở. Đối với cấp huyện: Liên đoàn Lao động cấp huyện phối hợp chính quyền tham mưu thành lập Ban Chỉ đạo phát triển đoàn viên cấp huyện do đồng chí lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện làm Trưởng ban, thành viên gồm đại diện Liên đoàn Lao động, Phòng Lao động Thương binh và Xã hội, Chi cục Thuế, Bảo hiểm xã hội, Công an, đại diện lãnh đạo Hội doanh nghiệp vừa và nhỏ... có thể mời đại diện Ban Tổ chức Huyện ủy tham gia. Ban Chỉ đạo phát triển đoàn viên của ngành do đồng chí lãnh đạo Sở làm Trưởng ban và có sự tham gia của các phòng ban cấp sở. Thành lập đội ngũ cộng tác viên gồm những người có chức vụ, uy tín, tại cấp huyện, xã, phường, thị trấn, cán bộ công đoàn tại các doanh nghiệp có đông công nhân lao động, cán bộ chuyên trách công đoàn tâm huyết mới nghỉ hưu, đội ngũ cộng tác viên dư luận giúp công tác tuyên truyền, vận động phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

Tăng cường mối quan hệ công tác với Ủy ban nhân dân tỉnh và các sở, ngành, đơn vị liên quan như: Sở Kế hoạch - Đầu tư, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội, Ban Quản lý Khu Kinh tế Đông Nam, Cục Thuế tỉnh, Công an tỉnh, Hội doanh nghiệp vừa và nhỏ... để phối hợp chỉ đạo, quản lý doanh nghiệp, lao động trên địa bàn.

2. Đổi mới các hình thức tuyên truyền, vận động, thuyết phục người lao động tham gia công đoàn

Vận dụng linh hoạt các phương thức tiếp cận, vận động thuyết phục để phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở. Tích cực rà soát, phát hiện, bồi dưỡng các công nhân tiêu biểu, có tố chất thủ lĩnh, có tư cách đạo đức tốt, có định hướng tại các doanh nghiệp chưa thành lập công đoàn cơ sở để làm hạt nhân cho việc phát hiện, vận động công nhân vào tổ chức công đoàn.

Ứng dụng công nghệ thông tin như zalo, facebook, youtube,... để tuyên truyền thường xuyên đưa tin, bài trên các phương tiện truyền thông các kết quả hoạt động của Công đoàn.

Khảo sát nhu cầu việc làm của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để giới thiệu việc làm mới cho lao động miền Nam trở về quê do tác động của đại dịch Covid-19, tạo nguồn bổ sung để vận động, thuyết phục người lao động tham gia công đoàn.

3. Nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ công đoàn làm công tác phát triển đoàn viên

Nghiên cứu đề xuất doanh nghiệp phối hợp, bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách đối với doanh nghiệp có đủ 1.000 đoàn viên trở lên và đóng đủ kinh phí công đoàn. Nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn cấp tỉnh, cấp trên trực tiếp cơ sở, thực hiện kế hoạch luân chuyển điều động cán bộ công đoàn, phân công cán bộ công đoàn theo dõi hoạt động công đoàn các doanh nghiệp FDI. Tổ chức giao ban định kỳ giữa tổ chức công đoàn với chủ tịch công đoàn các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp có đông công nhân lao động trên địa bàn (cấp trên trực tiếp cơ sở mỗi quý 01 cuộc, cấp tỉnh 6 tháng và 01 năm/cuộc).

Cơ cấu ban chấp hành công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp trong nhiệm kỳ tới có đầy đủ thành phần: Công nhân lao động trực tiếp, cán bộ hành chính nhân sự, những công nhân lao động có uy tín. Đồng thời, đề nghị Tổng Liên đoàn sửa đổi Quy định phụ cấp cán bộ công đoàn.

Quan tâm công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng, phương pháp hoạt động công đoàn; các quy định của pháp luật liên quan đến người lao động và hoạt động công đoàn cho cán bộ công đoàn cơ sở, nhất là chủ tịch công đoàn cơ sở trong khu vực doanh nghiệp.

Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở hỗ trợ công đoàn doanh nghiệp xây dựng dự thảo các nội dung về thỏa ước lao động tập thể, thang bảng lương, quy chế thưởng, quy chế đối thoại ...

4. Đổi mới nội dung, nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn trong doanh nghiệp, tạo động lực thu hút người lao động gia nhập tổ chức công đoàn

Tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, thu hút đông đảo công nhân lao động gia nhập công đoàn.

Tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua, đồng hành góp phần thúc đẩy doanh nghiệp phát triển. Phối hợp doanh nghiệp thường xuyên tổ chức các hoạt động đối thoại và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc.

5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, chú trọng công tác sơ kết, tổng kết và khen thưởng

Các cấp công đoàn phải xây dựng được kế hoạch từng năm và nhiệm kỳ tổ chức thực hiện phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở. Hằng năm, phải sơ kết, đánh giá, đề ra các biện pháp tổ chức thực hiện cho năm sau. Biểu dương khen thưởng, động viên, kịp thời cho những tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác vận động phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

Xây dựng cơ chế bảo vệ cán bộ công đoàn trong doanh nghiệp nhằm bảo đảm để cán bộ công đoàn phát huy nhiệm vụ thực hiện chức năng đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên. Không để tình trạng tổ chức công đoàn cơ sở bị gây khó khăn về hoạt động, hoặc cán bộ công đoàn cơ sở bị gây khó khăn về việc làm, thu nhập... mà không có sự vào cuộc của các cấp công đoàn.

6. Gắn việc phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở với xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh, nâng cao chất lượng công đoàn cơ sở; củng cố hoạt động của các Công đoàn ngành

Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở cần tăng cường hướng dẫn, giúp đỡ công đoàn cơ sở hoạt động, nhất là đối với công đoàn cơ sở mới thành lập.

Xây dựng Ban Chấp hành công đoàn cơ sở có năng lực chuyên môn vững vàng, có kinh nghiệm hoạt động công đoàn, có bản lĩnh chính trị; tâm huyết và trách nhiệm trong hoạt động công đoàn, có khả năng tập hợp người lao động, nhất là vai trò của Chủ tịch công đoàn.

Hướng dẫn công đoàn cơ sở xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động, phù hợp với từng loại hình công đoàn cơ sở và mang màu sắc công đoàn. Các hoạt động có chủ định, chủ điểm, hướng đến quyền, lợi ích chính đáng của người lao động và mục tiêu chung của doanh nghiệp. Chú trọng việc nhân rộng những cách làm hay, làm tốt của các công đoàn cơ sở.

Thực hiện tốt việc cập nhật đoàn viên vào phần mềm và cấp đổi thẻ đoàn viên, để đoàn viên được thụ hưởng các chương trình phúc lợi đoàn viên. Nghiên cứu sắp xếp và củng cố, kiện toàn một số Công đoàn ngành còn gặp nhiều khó khăn trong công tác vận động phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

7. Sử dụng nguồn lực tài chính có hiệu quả, bước đầu tạo sự khác biệt giữa đoàn viên và người lao động chưa tham gia Công đoàn. Kiên quyết bảo vệ người lao động khi quyền lợi hợp pháp bị vi phạm

Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài chính Công đoàn. Bố trí đủ 30% số dư tài chính công đoàn tích lũy hàng năm để thực hiện nhiệm vụ chăm lo, đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động theo Nghị quyết số 13/NQ-BCH của Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ngày 12/01/2022.

Tuyên truyền đến đoàn viên các thỏa thuận phúc lợi mà Công đoàn Nghệ An ký kết với các doanh nghiệp để giảm giá các mặt hàng thiết yếu như gạo, nước mắm, dầu ăn, giảm giá vé xe buýt...

Đẩy nhanh tiến độ xây dựng “Thiết chế Công đoàn” tại khu công nghiệp Bắc Vinh để sớm cung cấp nhà ở, nhà cho thuê đến đoàn viên công đoàn. Đổi mới hoạt động Nhà Văn hóa Lao động tỉnh theo hướng giảm các chi phí khi đoàn viên sử dụng các dịch vụ như bể bơi, các Câu lạc bộ, các dịch vụ thể thao...

Hàng năm tiếp tục dành kinh phí công đoàn cấp trên cơ sở để tổ chức các hoạt động “Tháng Công nhân”, “Tết Sum vầy”...; Phát huy các quỹ xã hội như “Quỹ xây dựng nhà Mái ấm Công đoàn”, “Quỹ cho vay giải quyết việc làm”.

Ban hành các chế độ hỗ trợ con công nhân lao động trong học tập, biểu dương khen thưởng khi đạt thành tích cao hoặc các chế độ hỗ trợ khi mắc bệnh hiểm nghèo, hoàn cảnh khó khăn.

Thực hiện các biện pháp bảo vệ đoàn viên khi bị chấm dứt hợp đồng trái pháp luật; ứng dụng công nghệ thông tin để tư vấn pháp luật trực tuyến; tiếp nhận những phán ánh của công nhân qua số điện thoại đường dây nóng. Hỗ trợ công đoàn cơ sở các doanh nghiệp có ít đoàn viên tổ chức tốt các hoạt động.

8. Ban hành các cơ chế chính sách cho công tác phát triển đoàn viên, trong đó ưu tiên tăng mức kinh phí hỗ trợ; xây dựng cán bộ chuyên nghiệp trong công tác phát triển đoàn viên; tổng kết đánh giá nhân rộng các mô hình tiêu biểu

Giai đoạn 2022 - 2030, xác định 05 địa bàn trọng điểm của tỉnh để phát triển đoàn viên là: Khu Kinh tế Đông Nam, thành phố Vinh, huyện Diễn Châu, Yên Thành, Nghi Lộc, trong đó tập trung chính vào Khu Kinh tế Đông Nam. Ban hành các cơ chế hỗ trợ đặc thù cho 05 địa bàn trọng điểm.

Đào tạo cán bộ công đoàn chuyên trách tại 05 địa bàn trọng điểm trở thành cán bộ chuyên nghiệp trong công tác phát triển đoàn viên. Quan tâm đào tạo công tác phát triển đoàn viên cho cán bộ công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp có đông công nhân lao động.

Nghiên cứu ký hợp đồng khoán việc với cán bộ công đoàn vừa nghỉ hưu, có tâm huyết, kinh nghiệm trong công tác phát triển đoàn viên để thực hiện vận động người lao động.

Nghiên cứu ban hành chế độ hỗ trợ đối với nhóm “Công nhân nòng cốt” tại các khu nhà trọ, các doanh nghiệp. Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định 3408/QĐ-TLĐ ngày 20/10/2021 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về chế độ chi công tác phát triển đoàn viên. Tiếp tục đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh hỗ trợ kinh phí thành lập công đoàn cơ sở.

Xây dựng cơ chế thưởng cho các cá nhân là cán bộ công đoàn chuyên trách và các cá nhân phối hợp khi thành lập mới 01 công đoàn tại doanh nghiệp. Mức thưởng cũng tăng lũy kế theo số đoàn viên. Tiến hành sơ kết đánh giá, khen thưởng, chia sẻ kinh nghiệm nhân rộng mô hình hay cách làm tốt để lan tỏa công tác phát triên đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở hàng năm.