Tháng 6/1950, Trung ương Đảng quyết định mở chiến dịch Biên giới. Ngày 7/7/1950, Bộ Tổng Tư lệnh ra mệnh lệnh về chiến dịch Biên giới Cao-Lạng (với mật danh là chiến dịch Lê Hồng Phong II). Mục đích là tiêu diệt sinh lực địch, giải phóng một phần biên giới, mở đường thông với các nước xã hội chủ nghĩa, mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc. Chiến dịch do Bộ Tổng tư lệnh trực tiếp tổ chức, chỉ huy; đồng chí Đại tương, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp được chỉ định làm Chỉ huy trưởng kiêm Chính ủy chiến dịch.

Ngày 16/9/1950, quân ta đánh trận mở đầu, diệt cụm cứ điểm Đông Khê. Trước nguy cơ bị tiêu diệt, ngày 3/10/1950, địch vội ra lệnh cho quân ở Cao Bằng rút chạy, đồng thời huy động quân ở Thất Khê lên ứng cứu. Bộ đội ta liên tiếp đánh chặn trong hai ngày 7 và 8/10/1950, lần lượt tiêu diệt hai binh đoàn Lơ-pa-giơ và Sác-tông ở núi Cốc Xá và điểm cao 477. Thừa thắng, quân ta chuyển sang tiến công giải phóng một dải biên giới dài 100 km từ Đồng Đăng (Lạng Sơn) đến Đình Lập, An Châu, Tiên Yên (Quảng Ninh). Ngày 14/10/1950, Chiến dịch Biên giới kết thúc.

Trải qua 29 ngày chiến đấu quyết liệt, mưu trí, dũng cảm, quân và dân ta đã giành được thắng lợi rất to lớn. Ta loại khỏi vòng chiến đấu hơn  gần 10 tiểu đoàn địch, diệt và bắt 8.296 tên, thu hơn 3.000 tấn vũ khí và đồ dùng quân sự, xóa sổ Liên khu biên giới Đông Bắc của địch; giải phóng khu vực biên giới từ Cao Bằng đến Đình Lập (Lạng Sơn), củng cố và mở rộng căn cứ địa Việt Bắc, khai thông liên lạc với cách mạng thế giới, nối liền nước ta với các nước xã hội chủ nghĩa.

Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950 là chiến dịch tiến công quy mô lớn đầu tiên, là một chiến dịch đánh vận động, đánh tiêu diệt xuất sắc, đạt hiệu suất chiến đấu cao của quân và dân ta. Chiến thắng Biên giới đã phá tan kế hoạch của địch bao vây chia cắt Bắc Bộ, bao vây căn cứ địa Việt Bắc và phong tỏa biên giới Việt – Hoa, tạo ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến. Quân Pháp thất bại lớn cả về quân sự và chính trị, bị đẩy lùi vào thế phòng ngự bị động. Chiến dịch này có ý nghĩa bản lề quan trọng, là bước ngoặt của cuộc chiến tranh.

 Chiến thắng Biên giới Thu Đông 1950 thực sự là bước trưởng thành vượt bậc của Quân đội ta, tạo cơ sở để lực lượng vũ trang ta cùng toàn Đảng, toàn dân giành được thắng lợi to lớn hơn trong giai đoạn tiếp theo của cuộc kháng chiến, mà quan trọng là trong Đông - Xuân 1953 - 1954 với đỉnh cao là Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp bàn phương án tác chiến Chiến dịch Thu Đông 1950

Thắng lợi của Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950 đã chứng minh tính đúng đắn của đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kỳ, dựa vào sức mình là chính mà Đảng ta đã vạch ra ngay từ đầu cuộc kháng chiến. Bài học về phát huy nội lực, xây dựng thực lực kháng chiến, xây dựng Quân đội để làm nên Chiến thắng Biên giới vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Sỹ Thành 

Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy