Trong những năm qua, công tác xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở nói chung, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng đồng bào theo đạo Công giáo nói riêng vẫn còn những hạn chế. Một số cấp ủy cơ sở chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng, củng cố, kiện toàn chi bộ ở khối, xóm, bản (gọi chung là xóm). Số xóm vùng đồng bào theo đạo Công giáo chưa có chi bộ, chưa có đảng viên vẫn còn, số chi bộ có đảng viên ở độ tuổi cao, già yếu được miễn sinh hoạt đang có chiều hướng gia tăng, nguồn phát triển đảng viên mới có phần hạn chế, dẫn đến tình trạng nhiều xóm có nguy cơ không còn chi bộ.

Do thiếu vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng, nên nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng-an ninh và hoạt động của các tổ chức đoàn thể nhân dân trong các xóm chưa có chi bộ gặp nhiều khó khăn, hạn chế hơn so với các xóm ở nơi khác có cùng điều kiện; có nơi còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, tạo kẽ hở cho các thế lực thù địch lợi dụng làm mất an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, gây chia rẽ khối đoàn kết trong cộng đồng dân cư.

Từ thực trạng đó, ngày 10/8/2016, Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh Nghệ An đã ban hành Đề án số 01-ĐA/TU về "Xây dựng chi bộ, phát triển đảng viên ở các khối, xóm, bản chưa có chi bộ, chưa có đảng viên và khối, xóm, bản có nguy cơ không còn chi bộ giai đoạn 2016-2020".

Sau 02 năm thực hiện Đề án, nhận thức của cấp ủy các cấp về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở nói chung, đặc biệt là việc phát triển đảng viên ở các xóm chưa có chi bộ, chưa có đảng viên và xóm có nguy cơ không còn chi bộ được nâng lên. Cấp ủy các cấp đã xác định rõ đối tượng để tác động, phòng ngừa của Đề án là các xóm chưa có đảng viên tại chỗ; các xóm chưa có chi bộ; các chi bộ được thành lập do tăng cường 100% đảng viên từ nơi khác về; các xóm có chi bộ do sinh hoạt ghép với xóm khác đã có chi bộ hoặc do tăng cường thêm một số đảng viên về (chưa có chi bộ độc lập) và các xóm có nguy cơ không còn chi bộ (do có ít đảng viên).

Thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, nhiều cấp ủy đã xây dựng kế hoạch thực hiện, xây dựng các mô hình, điển hình, đề ra được cách làm có hiệu quả trong công tác tạo nguồn, phát triển đảng viên mới, thành lập chi bộ... Một số cấp ủy huyện đã chỉ đạo Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị huyện ngoài việc mở lớp bồi dưỡng nâng nhận thức chung cho tất cả các đối tượng là quần chúng ưu tú, huyện còn mở lớp bồi dưỡng riêng theo tình hình thực tế, như huyện Thanh Chương đã mở riêng lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho cho quần chúng ưu tú của 4 xã thuộc phạm vi Đề án; huyện Hưng Nguyên mở lớp riêng cho quần chúng ưu tú thuộc vùng đặc thù; các huyện Nghi Lộc, Diễn Châu, Yên Thành đã lập các tổ công tác của huyện, của xã phối hợp giúp đỡ, chỉ đạo cụ thể từng xóm thuộc phạm vi Đề án... Đảng ủy Khối các Cơ quan tỉnh đã khảo sát, xây dựng Kế hoạch, phân công 20 tổ chức đảng trực thuộc ở các sở, ban, Mặt trân Tổ quốc và các đoàn thể cấp tỉnh kết nghĩa, hỗ trợ giúp đỡ 36 xóm của 20 xã (tại 6 huyện: Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Yên Thành, Quỳnh Lưu, Đô Lương, Nam Đàn) thuộc phạm vi Đề án. Đến nay một số xóm đã xây dựng được Nhà văn hóa xóm (như xóm 2 xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc do Đảng bộ Ban Tổ chức Tỉnh ủy giúp đỡ; xóm 4 xã Hưng Yên Nam, huyện Hưng Nguyên do Đảng bộ Sở Tài chính tỉnh giúp đỡ); xóm Đồng Rào (xã Công Thành, huyện Yên Thành) Ban Dân vận Tỉnh ủy đã huy động hỗ trợ 70 tấn ximăng để làm đường giao thông nông thôn; nhìn chung các tổ chức đảng được Đảng ủy Khối các Cơ quan tỉnh phân công đã có sự giúp đỡ hiệu quả đến các xóm thuộc phạm vi đề án (như sở Nông nghiệp và phát triển Nông thôn, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Cơ quan Tỉnh đoàn, Bảo hiểm xã hội tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh...).

Một số kết quả cụ thể sau 2 năm thực hiện Đề án:

Về kết nạp đảng viên: Trong 297 xóm thuộc phạm vi đề án đã bồi dưỡng được 418 quần chúng ưu tú để làm nguồn kết nạp đảng viên mới. Có 93 chi bộ kết nạp được 151 đảng viên mới. Năm 2016 toàn tỉnh có 91 xóm chưa có đảng viên tại chỗ, quá trình thực hiện Đề án có 7 chi bộ tăng cường đã kết nạp được 7 đảng viên mới từ nguồn quần chúng ưu tú của xóm, nên đến tháng 7/2018 toàn tỉnh còn 84 xóm chưa có đảng viên tại chỗ (giảm 7 xóm).

Về thành lập chi bộ ở xóm chưa có chi bộ:  

Năm 2016, toàn tỉnh có 188 xóm không đủ đảng viên tại chỗ để thành lập chi bộ riêng, trong đó có 134 xóm thành lập chi bộ do tăng cường đảng viên nơi khác về; 22 xóm ghép với nhau để thành lập chi bộ; 32 xóm chưa có chi bộ. Năm 2018 có 154 chi bộ được thành lập (do kết nạp được đảng viên mới, do tăng cường đảng viên nơi khác về; tăng 20 chi bộ); 14 xóm ghép với nhau để thành lập chi bộ; 20 xóm chưa có chi bộ (giảm 12 xóm).

Về khắc phục tình trạng xóm có nguy cơ không còn chi bộ: Năm 2016, toàn tỉnh có 134 xóm có nguy cơ không còn chi bộ. Đến tháng 7/2018, toàn tỉnh chỉ còn 85 xóm có nguy cơ không còn chi bộ (giảm 49 xóm) do kết nạp được đảng viên mới.

Để tiếp tục thực hiện Đề án có hiệu quả trong thời gian tới,  cần quan tâm triển khai thực hiện tốt một số nội dung sau:

Cấp ủy cấp trên cơ sở cần bám sát cơ sở, chỉ đạo cả hệ thống chính trị vào cuộc để cùng tham gia thực hiện Đề án. Chỉ đạo các tổ chức chính trị xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án nghiêm túc, sát đúng tình hình từng đại phương. Thành lập các đoàn, tổ công tác thường xuyên theo dõi, hỗ trợ cơ sở trong quá trình thực hiện Đề án. Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát chất lượng hoạt động của cơ sở...

Những địa phương đang còn xóm chưa có chi bộ, trước khi tăng cường đảng viên về thành lập chi bộ thì cần thành lập tổ công tác nhằm định hướng hoạt động của xóm. Tổ công tác gồm các đồng chí là cán bộ, đảng viên có uy tín, có năng lực, nhiệt tình, am hiểu phong tục, tập quán, am hiểu địa bàn, có kinh nghiệm công tác vận động quần chúng để gần dân, tuyên truyền cho nhân dân hiểu hơn chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đồng thời định hướng hoạt động của xóm, chỉ đạo kiện toàn các tổ chức quần chúng trong xóm trước. Khi tổ công tác thực hiện tốt nhiệm vụ mới thành lập chi bộ trên cơ sở thành viên tổ công tác. Không để tình trạng xóm không có chi bộ kéo dài hoặc phân công một chi bộ phụ trách nhiều xóm.

Những xóm chưa đủ đảng viên phải sinh hoạt ghép chi bộ thì không quá 02 xóm, xác định rõ thời gian sinh hoạt ghép không quá 03 năm, chi bộ cần có kế hoạch bồi dưỡng, tạo nguồn phát triển đảng viên tại chỗ.

Những nơi chưa đủ đảng viên để chia tách, hoặc đảng viên tại chỗ chưa đủ điều kiện giũ chức vụ bí thư chi bộ thì đảng ủy cấp xã phân công cấp ủy viên hoặc đảng viên là cán bộ, công chức cấp xã, đảng viên có uy tín, có năng lực, có kinh nghiệm, ở gần địa bàn về tham gia sinh hoạt và giữ chức vụ bí thư chi bộ.

Cần nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên để quần chúng học tập, noi theo, thường xuyên quan tâm việc phát hiện nhân tố tích cực để giúp đỡ, bồi dưỡng nhận thức, tạo nguồn phát triển đảng.

Lê Thanh Chương

Ban Tổ chức Tỉnh ủy