Ngày 16/5, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh khảo sát việc thực hiện Chương trình hành động số 88-CTr/TU, ngày 20/6/2019 về thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội tại huyện Quế Phong. Đồng chí Võ Văn Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy làm Trưởng đoàn khảo sát. Làm việc với đoàn có đồng chí Sầm Văn Duyệt, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy; đại diện lãnh đạo UBND huyện, một số phòng ban chuyên môn huyện Quế Phong.

Trước lúc làm việc với lãnh đạo huyện, đoàn đã đi khảo sát thực tế tại xã Mường Nọc và Công ty thủy điện Quế Phong, để trao đổi, thảo luận những cách làm hiệu quả, những vấn đề còn vướng mắc để tháo gỡ.

Trong 5 năm thực hiện Chương trình hành động 88 tại Quế Phong, số người tham gia BHXH được tăng lên nhanh chóng, nhất là BHXH tự nguyện; số người được thụ hưởng chế độ lương hưu nói riêng và số người được thụ hưởng chế độ BHXH nói chung đã tăng lên; các tổ chức, cá nhân được tiếp cận nhanh và nhiều thông tin hơn về chính sách BHXH nhờ đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, giao dịch điện tử trong thực hiện chính sách BHXH. Từ triển khai Chương trình hành động số 88 đã làm chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động các tổ chức, cá nhân về vai trò, vị trí, ý nghĩa của việc thực hiện chính sách BHXH đối với công tác an sinh xã hội. Từ năm 2019 đến nay có 07 cuộc ra quân tuyên truyền lưu động với 165 người tham gia BHXH tự nguyện và 142 người tham gia BHYT hộ gia đình tự đóng. Từ năm 2019 - 2023, đã tổ chức được 119 cuộc tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT và đến cuối năm 2023 có 1.083 người tham gia BHXH tự nguyện và 2.517 người tham gia BHYT hộ gia đình tự đóng.

Việc đảm bảo quyền lợi về BHXH cho người tham gia được cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Từ năm 2019 - 2023 có 9.829 lượt người hưởng chế độ BHXH, trong đó có hơn 1.300 người hưởng chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hàng tháng với tổng số tiền đã chi trả hơn 300 tỷ đồng. Huyện đã thực hiện 09 cuộc thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN tại 09 đơn vị và truy đóng BHXH, BHYT, BHTN cho 35 lao động theo quy định. Năm 2023, cơ quan BHXH huyện đã kêu gọi, huy động từ các đơn vị, doanh nghiệp, các mạnh thường quân ủng hộ trao tặng 126 sổ BHXH tự nguyện và 131 thẻ BHYT với số tiền 130.142.900 đồng cho người dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn huyện. Hàng năm, huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn tổ chức từ 10 - 15 lớp đào tạo nghề cho người lao động từ nguồn hỗ trợ của các Chương trình mục tiêu quốc gia với quy mô 35 học viên/lớp. Hàng năm đã kết nối, giới thiệu việc làm mới cho 1.300 đến 1.500 lao động, trong đó có từ 100 - 300 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động. Trên địa bàn huyện hiện có hơn 700 lao động làm việc tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh có việc làm thường xuyên.

Cơ quan BHXH đã thực hiện niêm yết công khai 25 thủ tục hành chính mức độ 4 (tỷ lệ 100%) trên cổng dịch vụ công BHXH Việt Nam và thủ tục hành chính trên cổng dịch vụ công Quốc gia. Cung cấp dịch vụ công trên ứng dụng VssID-BHXH số. Số giờ giao dịch giữa cơ quan BHXH với doanh nghiệp, thời gian nộp BHXH của các doanh nghiệp từ 335 giờ/năm trong năm 2019, giảm còn 45 giờ vào năm 2020. Số giờ giao dịch được rút ngắn, trung bình chỉ còn 24 giờ (3 ngày làm việc) đối với việc tiếp nhận và trả kết quả cho 01 thủ tục hành chính.

Bên cạnh đó, việc thực hiện Chương trình hành động số 88 còn có một số hạn chế, vướng mắc, đó là: Một số cấp ủy đảng, chính quyền, đơn vị chưa thực sự chú trọng, quan tâm đến công tác BHXH trên địa bàn, nhất là trong việc phối hợp phổ biến, tuyên truyền; công tác chỉ đạo chưa quyết liệt. Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH ở một số xã, thị trấn hoạt động hiệu quả chưa cao. Tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, BHTN chưa đạt so với mục tiêu Chương trình số 27-CTr/HU của Huyện ủy đề ra. Có 3/7 mục tiêu không đạt, khó đạt mục tiêu đến năm 2025 là số người trong độ tuổi tại địa phương tham gia BHXH chỉ đạt 11% so với 17%, lực lượng lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp chỉ đạt 6,4% so với 15%, số người sau độ tuổi được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội chỉ đạt 3,2% so với 25%. Người lao động tham gia BHXH tự nguyện chiếm tỷ lệ thấp so với lực lượng lao động trong độ tuổi của huyện và có xu hướng tạm dừng tham gia từ năm 2023. Việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHTN của nhiều đơn vị sử dụng lao động chưa nghiêm, tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH, BHYT cho người lao động vẫn thường xuyên diễn ra.

Để tháo gỡ khó khăn trên, các thành viên đoàn khảo sát và các phòng, ban, lãnh đạo huyện đã phân tích các nguyên nhân chủ quan, khách quan và gợi ý một số giải pháp. Huyện cũng kiến nghị với cấp trên một số vấn đề như: Bổ sung quy định đối tượng là người hoạt động không chuyên trách cấp xã được tham gia BHXH bắt buộc, đóng đầy đủ các quỹ BHXH với mức lương hiện hưởng để được hưởng các chế độ như cán bộ, công chức, viên chức khác. Sửa đổi điều kiện hưởng chế độ BHXH một lần nhằm phù hợp với điều kiện thực tế và đảm bảo an sinh xã hội lâu dài, hạn chế tối đa số người thoát khỏi lưới an sinh do đã nhận BHXH một lần mà không nhận được chế độ hưu trí. Có cơ chế chính sách hỗ trợ kinh phí cho Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT các cấp. Cấp tỉnh nên có cơ chế chính sách hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện cho người dân khi tham gia BHXH ngoài phần hỗ trợ của Nhà nước theo quy định của luật.

Đoàn khảo sát đánh giá cao những nỗ lực, kết quả đã đạt được của huyện Quế Phong, chia sẻ những khó khăn trong thực hiện cải cách chính sách bảo hiểm xã hội; trao đổi làm rõ một số kiến nghị và tiếp thu một số đề xuất để trình lên cấp có thẩm quyền.

Quang Minh