Dân số hơn 76.000 người, gồm 6 dân tộc chủ yếu gồm (Thái, Khơ Mú, Mông, Kinh, Tầy Pọng, Ơ Đu). Đạo Công giáo có 39 hộ, 106 tín đồ đăng ký thường trú, 133 tín đồ đăng ký tạm trú làm ăn, buôn bán theo thời vụ, Đạo Tin lành có 05 hộ/30 người theo. Ngoài ra, còn có "Tâm linh Hồ Chí Minh; Pháp Luân công; Thanh Hải Vô Thượng Sư" đã xuất hiện trên địa bàn và một số người dân đã bị tác động ảnh hưởng, nhưng qua công tác tuyên truyền, vận động của hệ thống dân vận, người dân nhận thức được và đã từ bỏ.

Những năm qua, nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các ngành cấp tỉnh trong triển khai thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW của Bộ Chính trị; các đề án, chương trình phát triển kinh tế miền Tây Nghệ An đến năm 2020. Các chính sách an sinh xã hội, chương trình dự án phát triển kinh tế - xã hội của địa phương tiếp tục được đầu tư. Cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên chăm lo đến công tác dân vận, công tác vận động đồng bào vùng dân tộc thiểu số, biên giới cùng với sự phối hợp chặt chẽ, thiết thực của các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị - xã hội các cấp; phong trào xây dựng nông thôn mới tiếp tục được duy trì có hiệu quả; tình hình kinh tế - xã hội ổn định, an ninh - quốc phòng được giữ vững, hệ thống chính trị thường xuyên được tăng cường củng cố. Năng lực tham mưu của Ban Dân vận trong việc đánh giá sơ kết, tổng kết các chỉ thị, nghị quyết, đề án, kết luận của cấp ủy cấp trên liên quan đến công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới hiện nay. Cán bộ và Nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của chính quyền; tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, tham gia thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ngày càng vững mạnh, giữ gìn an ninh biên giới, tình trạng di dịch cư trái phép của đồng bào Mông ở các xã biên giới và truyền đạo trái pháp luật cơ bản được ngăn chặn.

Ban Chấp hành Đảng bộ huyện tiếp tục quan tâm chỉ đạo việc triển khai các nội dung, nhiệm vụ theo tinh thần Chỉ thị số 49-CT/TW, ngày 20/10/2015 của Ban Bí thư về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận của Đảng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số” và Đề án 02-ĐA/TU ngày 10/10/2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Tăng cường công tác Dân vận ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2016 - 2020 và những năm tiếp theo”; quán triệt và đưa 06 nội dung của Đề án 02-ĐA/TU vào chương trình làm việc của cấp ủy.

Trong năm 2019, và 6 tháng đầu năm 2020, Huyện ủy đã ban hành 08 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nội dung về công tác dân vận trong đồng bào dân tộc thiểu số và công tác tôn giáo; thực hiện việc đánh giá sơ kết, tổng kết chỉ thị, nghị quyết, kết luận liên quan đến công tác dân vận của Đảng. Quán triệt tổ chức, thực hiện tốt Nghị quyết 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới"; Quyết định 290-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về “Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị”; Quy chế dân chủ cơ sở trên các loại hình (Pháp lệnh 34; Nghị định 04/CP và 149/CP). Từ đó nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị được nâng lên, chất lượng công tác dân vận, công tác vận động quần chúng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều chuyển biến tích cực. Cấp ủy các cấp thực hiện nghiêm túc chế độ giao ban định kỳ giữa Dân vận với Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội để nghe báo cáo tình hình Nhân dân và phản ánh các tâm tư, nguyện vọng của quần chúng. Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị; thực hiện tốt quy chế công tác cơ sở; quy chế tiếp xúc đối thoại với Nhân dân. Nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng, xây dựng tác phong, lề lối làm việc của cán bộ, đảng viên. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở cơ sở. Luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng, biệt phái, điều động cán bộ người dân tộc thiểu số, củng cố, kiện toàn lại Khối dân vận ở các xã, thị trấn, Tổ Dân vận ở khối, bản. Hàng năm cử từ 5-7 người cán bộ làm công tác dân vận cơ sở đi tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ tại Trường Chính trị Nghệ An.

Tăng cường đổi mới công tác dân vận của chính quyền các cấp ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, UBND huyện đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện các nội dung về công tác dân tộc trên địa bàn. Lãnh đạo, chỉ đạo, cụ thể hoá các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Nhà nước bằng các cơ chế, chính sách, giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Hội đồng nhân dân các cấp tăng cường các hoạt động tiếp xúc, đối thoại với cử tri và nhân dân; đại biểu HĐND thực hiện tiếp công dân; đồng chí Chủ tịch UBND huyện, xã thực hiện tiếp công dân hàng tháng vào các ngày 10 và 20 theo quy định (trong năm 2019 và 6 tháng năm 2020, Chủ tịch UBND huyện, các xã thực hiện tiếp 540 lượt công dân, tiếp nhận 108 đơn thư, 98/108 đơn thư đã được giải quyết, đạt 90,7%). Thực hiện hiệu quả hoạt động đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân (năm 2019 đã tổ chức tiếp xúc, đối thoại tại cơ sở được 35 cuộc, trong đó cấp huyện 4 cuộc, cấp xã 31 cuộc; tổng số ý kiến đối thoại là 658 lượt ý kiến trên các lĩnh vực).

Công tác dân vận của lực lượng vũ trang và công tác đối ngoại Nhân dân luôn được đảm bảo, triển khai nhiều nội dung, giải pháp để tăng cường công tác dân vận ở các vùng biên giới, nổi bật là tập trung tuyên truyền về phòng chống covid-19, lập các trạm chốt chặn dịch tại các khu vực biên giới giữa Việt Nam- Lào, thực hiện hiệu quả nhiệm vụ phục vụ công dân trong khu cách ly... Công tác phối hợp giữa lực lượng vũ trang với Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác vận động ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số được triển khai thực hiện thường xuyên, nhất là trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, mua bán người, truyền đạo trái pháp luật; vận động Nhân dân tích cực tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giữ vững chủ quyền, cột mốc biên giới. Phối hợp thực hiện tốt nội dung "2 yên, 3 giảm" của huyện, đó là: yên biên giới, yên nông thôn, giảm ma túy, giảm tội phạm, giảm trọng án.

Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức xã hội trong vùng đồng bào thiểu số, bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương. Phát huy vai trò trung tâm, nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác vận động quần chúng, triển khai hiệu quả các cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới đô thị, văn minh” gắn với giảm nghèo bền vững. Nhân dịp Tết trồng cây “Xuân Canh Tý 2020”, đã tổ chức trồng 3 km đường hoa bằng lăng tại xã Tam Đình với 705 cây, đây là công trình chào mừng 90 năm ngày Truyền thống công tác Dân vận và công trình chào mừng Đại hội Đảng các cấp, với số tiền vận động được trên 137 triệu đồng. Tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, đặc biệt là cuộc vận động “Quỹ vì người nghèo”, “Tết vì người nghèo” mang lại nhiều kết quả (năm 2019, với số tiền và hiện vật là 2.762.440.000 đồng; đã hỗ trợ trao quà cho 1.288 đối tượng chính sách, người có công và cho 3.297 hộ nghèo, trẻ mồ côi, các đối tượng bảo trợ xã hội). Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc, phòng chống các tai tệ nạn xã hội, phòng chống mua bán người, phòng chống hoạt động truyền đạo trái pháp luật trên địa bàn, động viên hội viên, đoàn viên và các tầng lớp Nhân dân tích cực tham gia. Thực hiện tốt giám sát và phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền theo Quyết định số 217-QĐ/TW, Quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị (trong năm 2019 giám sát và phản biện xã hội được 38 cuộc, trong đó cấp huyện 17 cuộc, cấp cơ sở 21 cuộc). Tổ chức tốt phát động thực hiện chương trình Tết vì người nghèo năm 2020, kết quả đã vận động được 4.362.950.000 đồng; tổ chức thăm và tặng quà cho 5.816 hộ nghèo, hộ cận nghèo, 1.326 người có công, bảo trợ xã hội, với số tiền 3.861.450.000 đồng; kịp thời cấp 98.745 kg gạo cứu đói cho 1.564 hộ.

Nhờ thực hiện tốt công tác dân vận của hệ thống chính trị, trong 6 tháng đầu năm 2020, Tương Dương đã đạt nhiều kết quả trên các lĩnh vực. Tổng giá trị sản xuất 6 tháng đầu năm ước đạt 2.246.637 triệu đồng; cả 3 lĩnh vực kinh tế đều có tăng trưởng giá trị sản xuất cao hơn cùng kỳ năm 2019 (nông - lâm - thủy sản tăng 6,1%; công nghiệp - xây dựng tăng 1,5%; thương mại- dịch vụ tăng 3,9%); giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản ước đạt 284.610 triệu đồng; giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng đạt 1.514.234 triệu đồng; giá trị sản xuất thương mại - dịch vụ: ước đạt 447.793 triệu đồng; tập trung giữ vững các tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới tại 05 xã (Thạch Giám, Tam Thái, Tam Quang, Tam Đình, Xá Lượng). Xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện đưa 15 bản về đích năm 2020 (trong đó 10 bản đăng ký về đích năm 2019; 05 bản đăng ký về đích năm 2020). Triển khai có hiệu quả Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đa dạng hoá sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo, với tổng số vốn 13.292.423.000 đồng. Giáo dục - đào tạo đã có nhiều chuyển biến tích cực, vừa thực hiện tốt công tác phòng chống dịch covid-19 vừa đảm bảo hoàn thành các nhiệm vụ dạy học ở tất cả các bậc học. Công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe Nhân dân luôn được quan tâm; chính sách bảo hiểm y tế nhất là đối với hộ nghèo, trẻ em dưới 5 tuổi và các đối tượng bảo trợ xã hội được đảm bảo; tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế là 97%. Văn hoá - Thông tin và Thể dục - Thể thao phát triển khá đồng bộ, rộng khắp toàn huyện với nhiều loại hình phong phú; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả, tỷ lệ gia đình văn hóa 75,69%; tỷ lệ làng, bản đạt chuẩn văn hóa 78,57%. Tổ chức cuộc thi tìm hiểu về truyền thống lịch sử hai huyện kết nghĩa Sơn Hà (Quảng Ngãi) và Tương Dương (Nghệ An). Đưa 8 người Khơ Mú và 8 người Ơ Đu ra hoạt động tại làng văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội. Công tác giải quyết việc làm, đào tạo nghề và đảm bảo an sinh xã hội được quan tâm thực hiện có hiệu quả (đã đào tạo nghề 114 lao động; giải quyết việc làm tại chỗ cho 300 lao động; xuất khẩu 19 lao động đi làm việc tại Đài Loan; triển khai đề án phân luồng học sinh THPT, THCS gắn với học nghề, giải quyết việc làm; đã tiến hành ký kết đào tạo nghề với Trường cao đẳng kinh tế Việt Nam - Hàn Quốc cho 50 học viên).

Tuy nhiên, một số cấp ủy đảng, chính quyền, các cơ quan, ban, ngành chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của công tác dân vận gắn với sự nghiệp phát triển địa phương, nhất là ở vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống; công tác dân vận chính quyền, công tác vân động quần chúng ở một số đơn vị, địa phương chưa được quan tâm đúng mức. Một số phần tử xấu tăng cường các hoạt động chống phá, làm phức tạp tình hình an ninh chính trị trên địa bàn; một số cấp ủy, chính quyền cơ sở thiếu kinh nghiệm trong đấu tranh, giải quyết, xử lý các vụ việc mới phát sinh, nổi lên ở cơ sở nhất là liên quan đến vấn đề dân tộc, tôn giáo. Địa bàn rộng, đời sống của đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nguy cơ tái nghèo lớn, trình độ dân trí không đồng đều, tình hình an ninh còn tiềm ẩn nhiều phức tạp; thời tiết nắng nóng, hạn hán kéo dài, mưa đá, lốc xoáy với cường độ mạnh liên tiếp xảy ra trong thời gian qua làm thiệt hại nhiều tài sản, hoa màu, nhà cửa của Nhân dân, ảnh hưởng lớn đến phát triển sản xuất và đời sống của Nhân dân. Các chế độ, chính sách sau sáp nhập như chế độ cán bộ, sắp xếp cán bộ dôi dư còn chưa giải quyết xong; xây dựng khu tái định cư cho 34 hộ do ảnh hưởng Thủy điện Nặm Nơn tại xã Lượng Minh triển khai chậm tiến độ; tình hình ô nhiễm môi trường, rác thải sinh hoạt ở nông thôn ngày càng tăng, việc thu gom xử lý chưa tốt ảnh hưởng đời sống Nhân dân. Nhân dân các xã Nhôn Mai, Mai Sơn, Hữu Khuông, Nga My mong muốn cấp trên quan tâm, đầu tư hệ thống đường, điện về đến các bản còn khó khăn; Ban đền bù Thủy điện Khe Bố sớm chi trả đền bù cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi Thủy điện Khe Bố; tạo việc làm cho con em đồng bào các dân tộc, hạn chế tình trạng đi làm ăn xa không rõ địa chỉ; các cấp, các ngành cần vào cuộc quyết liệt để phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi các tệ nạn buôn bán, nghiện hút ma túy, mua bán người trên địa bàn.

Như vậy, thời gian qua, công tác dân vận ở Tương Dương đã có sự chuyển biến tích cực trong cấp ủy đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở. Vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác dân vận trong tình hình mới được nâng lên, góp phần tạo niềm tin trong Nhân dân về vai trò lãnh đạo của Đảng, điều hành, quản lý của chính quyền địa phương. Mối quan hệ gắn bó giữa quần chúng nhân dân đối với Đảng ngày càng chặt chẽ, khăng khít. Các cấp ủy đảng luôn quan tâm đào tạo, bồi  dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận, chỉ đạo phối hợp thực hiện tốt công tác dân vận, định hướng xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình "Dân vận khéo" gắn với các phong trào thi đua yêu nước, đặc biệt là "Dân vận khéo" trong xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế trên địa bàn (đã duy trì, xây dựng mới được 740 mô hình "Dân vận khéo" trên các lĩnh vực). Chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị-xã hội ngày càng đổi mới và nâng cao, tham mưu hiệu quả cho cấp ủy, chính quyền. Công tác tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với Nhân dân được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả thiết thực. Công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân ngày càng sâu rộng, đạt chất lượng, phát huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân./.

                                     Phan Thanh Đoài  

Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy