Triển khai mô hình phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2021 - 2026 (mô hình) là một bước để cụ thể hóa việc Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế; Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 04/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên và các văn bản liên quan.

Nội dung chính là nâng cao hiệu quả phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội cùng thực hiện hoạt động giáo dục học sinh. Cụ thể là: Phối hợp truyền thông, kết nối, chia sẻ thông tin trong công tác giáo dục học sinh; tổ chức các hoạt động, xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng chống tai nạn thương tích, đuối nước, bạo lực học đường, tệ nạn và xâm hại đối với học sinh. Phối hợp trong việc giáo dục học sinh chưa tích cực, học sinh có khuyết điểm, học sinh gặp khó khăn về tâm lý, học sinh khuyết tật, học sinh vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Phối hợp trong việc tham gia vào quá trình khảo sát, theo dõi, đánh giá quá trình học tập và rèn luyện của học sinh; chia sẻ các biện pháp thúc đẩy sự tiến bộ của các em, tham gia vào các hoạt động đánh giá học sinh tại nhà trường và gia đình.

Để thực hiện mô hình có hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp quan trọng như:

Các cơ quan quản lý, cơ sở giáo dục cần bám sát Bộ tiêu chí để xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện mô hình phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng đơn vị, địa phương, vùng miền nghiêm túc, hiệu quả. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể, tạo điều kiện tốt nhất để chỉ đạo, triển khai thực hiện mô hình tại địa phương, đơn vị. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hướng dẫn, tư vấn thúc đẩy các cơ sở giáo dục thực hiện hiệu quả công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh. Đánh giá kết quả thực hiện mô hình theo các tiêu chuẩn của bộ tiêu chí; nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp và vai trò của các tổ chức, đoàn thể trong giáo dục học sinh và phối hợp với gia đình, xã hội cùng giáo dục học sinh.

Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên về nội dung và kỹ năng phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh. Hàng năm, tổ chức hội thảo chuyên đề nhằm chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về các mô hình phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh. Các cơ sở giáo dục chủ động lồng ghép nội dung phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh vào sinh hoạt chuyên môn định kỳ một cách phù hợp, hiệu quả. Bồi dưỡng, nâng cao năng lực “Quan hệ công chúng”, đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo” trong công tác vận động, tuyên truyền, tư vấn cho cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phối hợp.

Tăng cường công tác truyền thông bằng nhiều hình thức để phổ biến sâu rộng trong xã hội về lợi ích, tầm quan trọng của công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh. Tuyên truyền và nêu gương các tổ chức, cá nhân, gia đình có đóng góp hiệu quả công tác phối hợp với nhà trường trong giáo dục học sinh. Tổ chức giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm về công tác tuyên truyền, tư vấn, phối hợp với phụ huynh, cộng đồng trong công tác giáo dục học sinh; nhân rộng những mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả trong thực hiện mô hình của các cơ sở giáo dục. Cụ thể là: Giáo dục học sinh theo quan điểm “lấy học sinh làm trung tâm”; hướng dẫn hỗ trợ cha mẹ học sinh những việc nên làm, không nên làm đối với con trẻ trong độ tuổi dậy thì; chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, bình đẳng giới; cách cư xử trong tình bạn, tình yêu; sử dụng mạng xã hội an toàn, hiệu quả; hiểu con và làm bạn với con,… Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tuyên truyền, tư vấn đối với gia đình và cộng đồng qua các kênh như trang Website của trường, thông qua các trang mạng xã hội như Zalo, Viber, Facebook theo nhóm lớp học; kết hợp với các hình thức truyền thống như hội thảo chuyên đề, phát tờ rơi, xây dựng góc tư vấn dành cho cha mẹ học sinh, tuyên truyền qua hệ thống loa phát thanh tại khối, xóm, thôn, bản.

Tham mưu cấp ủy Đảng, chính quyền vận động các tổ chức, cá nhân tham gia tài trợ, phối hợp xây dựng cơ sở vật chất, tạo môi trường giáo dục cho học sinh hoạt động tại nhà trường và cộng đồng. Phát huy hiệu quả vai trò phối hợp với các tổ chức đoàn thể, nhất là Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh... trong công tác tuyên truyền, hỗ trợ, xây dựng, tu sửa các điểm vui chơi, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; xây dựng phong trào học tập và rèn luyện cho học sinh tại các thôn, xóm, bản; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện tại các cơ sở giáo dục. Thành lập “Câu lạc bộ cha mẹ học sinh”, “Câu lạc bộ nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, “Câu lạc bộ làm bạn cùng con”... theo địa bàn dân cư hoặc theo lớp học nhằm chia sẻ kinh nghiệm giáo dục học sinh tại gia đình, cộng đồng, hỗ trợ nhà trường các điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục.

Xây dựng chỉ đạo điểm tại các cơ sở giáo dục theo hướng lựa chọn đại diện các lớp học tại các cấp học theo vùng thuận lợi, trung bình và khó khăn để thí điểm mô hình. Đánh giá rút kinh nghiệm, nhân rộng các điển hình tiên tiến và khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện mô hình. Tuyên dương những tập thể, cá nhân tiêu biểu trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả mô hình phối hợp tại các địa phương, đơn vị.

Quang Minh