Nghệ An hiện có 838.050 trẻ em dưới 16 tuổi (chiếm tỷ lệ 25,1% tổng dân số), trong đó có 401.729 trẻ em dưới 6 tuổi (chiếm tỷ lệ 12,03% dân số). Còn gần 13.500 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và gần 127.000 trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, chiếm tỷ lệ 12,5% tổng số trẻ em, hơn 150 ngàn trẻ em sống trong các hộ gia đình nghèo.

Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 04-CT/TU, ngày 12/7/2011 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của tỉnh đã đạt nhiều kết quả tích cực. Cấp ủy, chính quyền các cấp đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Việc huy động và sử dụng nguồn lực để thực hiện các mục tiêu vì trẻ em ngày càng đạt kết quả cao. Giai đoạn 2011 - 2020 đã huy động được hơn 192 tỷ đồng (binh quân hàng năm từ 26 - 27 tỷ đồng); hoàn thành và vượt 4/5 mục tiêu chính của chương trình hành động vì trẻ em tỉnh Nghệ An. Đã có 12.821 (100%) trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và 86.378 (94%) lượt trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt được chăm sóc, bảo vệ, giúp đỡ, trợ giúp về sức khoẻ, học tập, vui chơi, giải trí, phát triển tài năng và hòa nhập cộng đồng. Tỷ lệ trẻ em đi học giáo dục mầm non đúng độ tuổi từ 89% (năm 2015) lên 99,8% (năm 2020). Tỷ lệ trẻ em đi học đúng độ tuổi ở bậc Tiểu học và Trung học cơ sở duy trì từ 97% đến trên 99% trong cả giai đoạn 2016-2020; 99% trẻ em tốt nghiệp trung học cơ sở. Có 942/942 trường thành lập Tổ tư vấn tâm lý cho học sinh. Tỷ lệ trẻ em được đăng ký khai sinh trước 5 tuổi là 96% (năm 2011) và đạt 99,9% (năm 2020). Các cơ quan chức năng các cấp đã phát hiện, điều tra, xử lý 136 vụ xâm hại trẻ em, 140 trẻ em bị xâm hại với các hành vi xâm hại tình dục, mua bán trẻ em. Đến nay, có 150 bể bơi đạt chuẩn kích thước, 70% xã phường có điểm vui chơi cho trẻ em; đã xây dựng được 2.160 sân chơi cho trẻ em các thôn bản, trường học. Tổ chức 88 hội thi, 95 diễn đàn trẻ em, 24 lượt cắm trại, 887 hoạt động khác thu hút 180.471 trẻ em tham gia. Mạng lưới cộng tác viên thôn, xóm, bản giai đoạn 2011- 2015 là 5.580 người và giai đoạn 2016 - 2020 là 5.914 người… Với những kết quả đó, góp phần quan trọng vào sự nghiệp “trồng người”, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em còn nhiều khó khăn, thách thức. Tỷ lệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt còn nhiều. Tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng còn cao (thể thấp còi 26,6%, nhẹ cân 16,5%). Tình trạng trẻ em bị mua bán, tảo hôn, bị bỏ rơi, bị xâm hại, bị tai nạn, thương tích (nhất là đuối nước, từ năm 2016 - 2020 có 192 trẻ em tử vong) và trẻ em vi phạm pháp luật vẫn còn xảy ra ở một số nơi.  Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao phục vụ hoạt động vui chơi, giải trí cho trẻ em còn thiếu. Công tác thanh tra, kiểm tra về phòng chống xâm hại, bạo lực trẻ em chưa thường xuyên…

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do cấp ủy, chính quyền và cơ quan chức năng ở một số địa phương chưa nhận thức đầy đủ, chưa thực sự quan tâm công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Sự phối hợp của các ngành, các cấp, trường học và gia đình có lúc chưa được chặt chẽ, thường xuyên, nhất là trong phòng, chống tai nạn, thương tích, đuối nước và xâm hại trẻ em; nhiều bậc phụ huynh còn chủ quan, lơ là, thiếu giám sát trẻ em. Số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt ở các xã khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi còn nhiều. Nhiều nơi còn thiếu các điểm vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, thể thao cho trẻ em. Đội ngũ cán bộ làm công tác trẻ em ở cơ sở phần lớn không ổn định, còn kiêm nhiệm và hạn chế về kiến thức, kỹ năng chuyên môn. Ngân sách nhà nước và nguồn kinh phí xã hội hóa chưa đáp ứng được nhu cầu công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Để tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em trong tình hình mới, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra, ngày 11/06/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục bàn hành Chỉ thị số 06-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em trên địa bàn tỉnh Nghệ An, trong đó yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, sở, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể thực hiện tốt một số nhiệm vụ:

Một là, Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Hai là, Từng cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, chăm sóc sức khỏe trẻ em thường xuyên giáo dục, rèn luyện cho trẻ em, học sinh về quyền và bổn phận của mình. Xây dựng chương trình giáo dục cần chú trọng giáo dục kỹ năng mềm, kỹ năng xã hội (kỹ năng tự bảo vệ, phòng tránh xâm hại, tai nạn, thương tích, đuối nước, kiến thức sử dụng mạng internet an toàn, hiệu quả…). Nâng cao trách nhiệm của giáo viên, nhà trường trong công tác phòng, chống xâm hại trẻ em, bạo lực học đường. Thường xuyên kiểm soát, đánh giá để cảnh báo những tác động tiêu cực của môi trường mạng internet trong công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Tăng cường tuyên truyền, tập huấn, giáo dục kiến thức pháp luật, kỹ năng bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em cho các tổ chức, nhóm cộng đồng dân cư với nội dung, hình thức phù hợp. Có các giải pháp nâng cao vai trò, trách nhiệm của các thành viên trong gia đình, người chăm sóc trẻ, nhất là việc nêu gương, giúp đỡ, chia sẻ của cha, mẹ với con trẻ.

Ba là, Xây dựng và thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch về công tác trẻ em; lồng ghép các mục tiêu, chỉ tiêu bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và của sở, ngành, cơ quan, đơn vị, tổ chức; nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc triển khai thực hiện công tác trẻ em. Bố trí ngân sách và huy động nguồn lực xã hội nhằm bảo đảm thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, trong đó ưu tiên đối với địa bàn khó khăn, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn. Ưu tiên bố trí quỹ đất, nguồn lực đầu tư xây dựng phát triển các điểm vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, thể thao cho trẻ em.

Bốn là, Tăng cường quản lý nhà nước, củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em các cấp; phát huy vai trò của tổ chức phối hợp liên ngành về công tác trẻ em các cấp. Quan tâm chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác trẻ em cấp xã, cộng tác viên tại khối, xóm, thôn, bản. Tăng cường hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định, chính sách, pháp luật về trẻ em. Xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về trẻ em, nhất là các hành vi xâm hại trẻ em. Hàng năm, tổ chức tổng kết gắn với biểu dương, khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác trẻ em.

Năm là, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội các cấp tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên phối hợp với các ngành liên quan tham mưu tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch và tăng cường giám sát, phản biện đối với công tác trẻ em.

Sáu là, Giao Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức thực hiện Chỉ thị. Các huyện, thành, thị ủy, đảng ủy trực thuộc tổ chức phổ biến, quán triệt và xây dựng kế hoạch, chương trình thực hiện chỉ thị này.

Bảy là, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì chỉ đạo các cơ quan truyền thông, báo chí tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; tuyên truyền kịp thời những mô hình, điển hình tiên tiến, tạo sức lan tỏa toàn tỉnh về thực hiện công tác trẻ em; định kỳ tổng hợp báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Các ban đảng, Ủy ban Kiểm tra, Văn phòng Tỉnh ủy căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao đôn đốc, kiểm tra, giám sát tổ chức thực hiện chỉ thị này. Chỉ thị này được phổ biến, quán triệt đến các chi bộ.

Cao Nguyên Hùng 

Văn phòng Tỉnh ủy