Kể từ sau Đại hội nhiệm kỳ 2019 - 2024 đến nay vừa tròn 1 năm, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) tỉnh Nghệ An đã có những bước ngoặt hết sức quan trọng. Dưới sự lãnh đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Uỷ ban MTTQ tỉnh đã tập trung đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, với phương châm “Mặt trận hành động, hướng về cơ sở, sà vào lòng dân”, triển khai đồng bộ nhiều biện pháp tích cực và hiệu quả, tạo nhiều dấu ấn đậm nét có sức lan tỏa lớn, góp phần động viên, khích lệ các tầng lớp Nhân dân đoàn kết, thi đua thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của tỉnh, đồng thời khẳng định rõ vai trò là “cầu nối” giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân.

MTTQ đã tích cực, chủ động, sáng tạo trong triển khai các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước rất thiết thực, sâu rộng, hiệu quả, hướng về địa bàn khu dân cư; phát huy được sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thu hút sự tham gia tích cực của toàn xã hội với “một mùa xuân - ba thắng lợi”, đó là: Trong 01 năm qua, Mặt trận các cấp đã kêu gọi, vận động được trên 252 tỷ đồng trong 3 cuộc vận động lớn: (1) Chương trình “Tết vì người nghèo Canh Tý” đạt gần 74 tỷ đồng (cao nhất từ trước đến nay); (2) Chương trình cải thiện nhà ở cho hộ nghèo đạt trên 103 tỷ đồng, hỗ trợ cho 1.955 trường hợp, vượt mục tiêu 1.200 nhà Đại đoàn kết để chào mừng Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh nhật Bác; (3) Cuộc vận động ủng hộ phòng, chống dịch Covid-19 đạt trên 75 tỷ đồng, đứng thứ 3 của cả nước. Đặc biệt, trong khi chờ nguồn hỗ trợ của Chính phủ, MTTQ tỉnh đã chủ động, nhanh chóng chuyển sang kêu gọi, vận động ủng hộ gạo cứu đói cho nhân dân được trên 282 tấn và đã trao cho hơn 28.000 người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.

Hoạt động giám sát và phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực và đem lại hiệu quả rõ nét; được các cấp, các ngành và nhân dân đánh giá cao. Nội dung giám sát, phản biện có trọng tâm, trọng điểm và đi vào thực chất, có chiều sâu, thể hiện vai trò và trách nhiệm của MTTQ trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; đồng thời, đảm bảo việc ban hành và thực thi các chính sách pháp luật kịp thời, chất lượng và hiệu quả. Từ đó, đã thu hút nhiều cấp, nhiều ngành quan tâm và gửi xin ý kiến góp ý, phản biện xã hội của MTTQ đối với các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, các chính sách, kế hoạch, chương trình, dự án lớn trên địa bàn tỉnh. Tiêu biểu là MTTQ tỉnh đã phản biện có chất lượng đối với dự thảo Bảng giá đất tỉnh Nghệ An giai đoạn 2020-2025; đã vào cuộc giám sát việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án thủy điện Hủa Na ở Quế Phong - đây là nội dung rất phức tạp, nhạy cảm, kéo dài nhiều năm, liên quan đến quyền lợi của trên 1000 hộ dân,…Qua giám sát và phản biện xã hội, các kiến nghị của MTTQ tỉnh đều được UBND tỉnh và các ngành tiếp thu, điều chỉnh. Bên cạnh đó, MTTQ các cấp đã và đang chú trọng thúc đẩy hoạt động đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân với nhiều các làm mới nhằm phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội. Hiện nay, MTTQ các cấp đang tập trung giám sát việc thực hiện chính sách hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19; góp ý, phản biện đối với dự thảo văn kiện Đại hội Đảng các cấp.  Với bản lĩnh và quyết tâm cao, MTTQ đã và đang từng bước khắc phục tình trạng “giám không sát, sát không giám” trong hoạt động giám sát và phản biện xã hội; từng bước nâng cao vai trò, trách nhiệm của mình; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân vững mạnh và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

MTTQ đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác Mặt trận. Cụ thể là đã triển khai thực hiện đồng bộ hệ thống phần mềm quản lý văn bản (i-office) từ tỉnh đến cấp huyện; thiết lập hệ thống giao ban trực tuyến 3 cấp (Trung ương - tỉnh - huyện, xã) để quán triệt, triển khai công tác Mặt trận; thiết lập hệ thống Hộp thư công vụ cho cán bộ MTTQ cấp tỉnh và cấp huyện, thiết lập hệ thống Zallo, fecebook, xây dựng trang website để tăng cường tương tác, trao đổi và nắm bắt thông tin, định hướng dư luận xã hội. Những điểm mới này đã góp phần rất quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác mặt trận, khắc phục tính “hành chính hóa”, giảm thời gian làm việc tại văn phòng để tăng thời gian đi cơ sở và tiết kiệm kinh phí, tăng thu nhập cho CBCC. Lần đầu tiên, MTTQ tỉnh tổ chức Cuộc thi hiến kế sáng tạo về đổi mới nội dung, phương thức hoạt động Mặt trận với mục tiêu thúc đẩy phong trào thi đua sáng tạo, nâng cao hiệu quả và chất lượng trong Nhân dân, thiết lập cơ sở dữ liệu ý tưởng, sáng kiến đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận, từ đó ứng dụng triển khai thành các phong trào thi đua yêu nước, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Mặt trận trong tình hình mới. Cuộc thi được triển khai 2 cấp (cấp tỉnh và cấp huyện), cấp huyện tổng kết trao giải trước 15/7/2020, cấp tỉnh tổng kết vào dịp Kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống MTTQ Việt Nam (18/11/2020). Có thể nói, Cuộc thi hiến kế sáng tạo là sự cam kết, quyết tâm đổi mới của hệ thống MTTQ các cấp trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn hiện nay.

Công tác dân tộc, tôn giáo của Mặt trận có nhiều đổi mới, thể hiện rõ vai trò tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết, xứng đáng là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với Nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số và các tôn giáo. MTTQ tỉnh đã tăng cường các hoạt động để tranh thủ các chức sắc, chức việc, chủ động thăm, làm việc với Giám mục giáo phận Vinh và Ban Trị sự giáo hội Phật giáo tỉnh Nghệ An để phối hợp và thống nhất chương trình tuyên truyền, vận động, tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong đồng bào Công giáo và Phật giáo; tạo được mối quan hệ gần gũi, thân tình với các Giám mục, linh mục, chức sắc, chức việc, các nhà tu hành,… Đặc biệt, MTTQ tỉnh đã tìm được điểm chung, chủ động xây dựng và ký Quy chế phối hợp với Tòa Giám mục Giáo phận Vinh trong việc kêu gọi, vận động hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo giai đoạn 2020 - 2025; tổ chức lễ mừng Giáng sinh, tặng quà Giáng sinh và thiệp chúc mừng cho các Ủy viên Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh; kết nối cho các tôn giáo thăm hỏi, chúc mừng lẫn nhau nhân dịp lễ trọng của các bên, góp phần tăng cường sự đoàn kết trong các tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, lần đầu tiên Toà Giám mục giáo phận Vinh đến thăm, chúc tết MTTQ tỉnh, điều này thể hiện sự trân trọng, quý mến, đồng thuận, đoàn kết của Tòa giám mục và toàn thể cộng đoàn giáo dân tỉnh nhà đối với hoạt động của MTTQ các cấp nói chung và MTTQ tỉnh nói riêng.

Công tác phối hợp giữa Ủy ban MTTQ tỉnh với cấp ủy, chính quyền và các tổ chức thành viên ngày càng chặt chẽ và hiệu quả. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã tổ chức ký kết quy chế phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội - xã hội nghề nghiệp và đã triển khai nhiều hoạt động phối hợp hiệu quả, đặc biệt là trong việc tổ chức các phong trao thi đua yêu nước, giám sát và PBXH, góp ý xây dựng Đảng và chính quyền, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Phối hợp với Đoàn Đại biểu Quốc hội, HĐND, UBND, các cơ quan chuyên môn của cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc triển khai, tổ chức thực hiện nhiều nội dung quan trọng liên quan đến nhiệm vụ chính trị của địa phương và quyền, nghĩa vụ của Nhân dân. Phối hợp, kiến nghị, đề xuất với cấp ủy, chính quyền bảo đảm các cơ chế, chính sách đối với cán bộ mặt trận, qua đó góp phần động viên, khích lệ đội ngũ làm công tác mặt trận yên tâm cống hiến. Ký kết và thực hiện Chương trình phối hợp giữa Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh để tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh.

Nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận có nhiều đổi mới, sáng tạo, hướng mạnh về cơ sở, tạo nhiều phong trào quần chúng sâu rộng, góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả công tác mặt trận. Với phương châm “Mặt trận hành động, hướng về cơ sở, sà vào lòng dân”, ngay sau Đại hội, MTTQ tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động hướng mạnh về cơ sở; chọn những nơi, những việc khó khăn, phức tạp làm địa bàn, nội dung trọng tâm, trọng điểm để triển khai hành động. Với tinh thần lấy “dân làm gốc”, “mỗi tổ dân phố, khu dân cư đều là nơi làm việc của cán bộ Mặt trận”, MTTQ tỉnh đã chủ động nắm bắt thông tin đa chiều, tăng cường bám nắm cơ sở, kịp thời phản ánh, kiến nghị đến cấp có thẩm quyền, lựa chọn những nội dung thiết thực để giám sát và phản biện, mở rộng dân chủ, tăng cường đoàn kết và đồng thuận xã hội; tăng cường phối hợp với các cấp, các ngành trong triển khai thực hiện chương trình phối hợp thống nhất hành động, nhất là tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ các cơ quan báo chí, các phóng viên trong công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết, nhân rộng gương điển hình, những mô hình mới, những cách làm hay, hiệu quả,... Phát huy vai trò các tổ chức thành viên; các cá nhân tiêu biểu; các già làng, người uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số; các chức sắc, chức việc tôn giáo; các nhân sỹ trí thức, nhà khoa học, chuyên gia. Mở rộng đội ngũ cộng tác viên, nâng cao chất lượng hoạt động của các Hội đồng tư vấn, Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư. Phát huy vai trò tự quản của các cộng đồng dân cư ở thôn, xóm, làng, bản, tổ dân phố,…

Hoạt động của cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh cũng có nhiều sáng tạo, đổi mới. Lần đầu tiên, Cơ quan tổ chức kiểm tra, sát hạch kiến thức cán bộ công chức  (CBCC) để làm cơ sở cho việc bồi dưỡng, đánh giá, sắp xếp và bố trí, sử dụng cán bộ đảm bảo khoa học và hiệu quả, sau sát hạch đã tiến hành sắp xếp lại tổ chức bộ máy từ 5 xuống còn 4 ban, luân chuyển 3 Trưởng ban, 2 phó ban và 1 chuyên viên; triển khai lựa chọn đồng phục để tạo hình ảnh đặc trưng cho đội ngũ cán bộ mặt trận; tổ chức thi đua trong cán bộ công chức về xây dựng cơ quan xanh - sạch - đẹp tạo khí thế vui tươi, đoàn kết trong toàn cơ quan; tổ chức Cuộc thi thuyết trình ý tưởng slogan cơ quan và đã thống nhất lựa chọn 8 chữ vàng làm câu khẩu hiệu hành động cho CBCC cơ quan, đó là:“Bản lĩnh, tinh thông, đồng lòng, đổi mới” với mục tiêu hướng tới xây dựng hình ảnh người cán bộ Mặt trận tận tụy trong lòng Nhân dân.

Những kết quả nổi bật nêu trên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là những bông hoa đẹp góp chung vào vườn hoa đa sắc màu của Đảng bộ và nhân dân Nghệ An, tạo tiền đề và động lực mới thi đua lập nhiều thành tích xuất sắc chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và chào mừng kỷ niệm các ngày lễ trọng đại của đất nước trong năm 2020. Trong thời gian tới, MTTQ tỉnh tập trung làm tốt công tác thông tin tuyên truyền và nắm tình hình nhân dân để chủ động đề xuất với cấp ủy, chính quyền; đẩy mạnh các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước thường xuyên và đồng bộ. Phát huy tối đa vai trò của đội ngũ nhân sỹ, trí thức, các tổ chức thành viên; tăng cường công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ các cấp trong tình hình mới, nhất là ở cơ sở./.

Nguyễn Mạnh Khôi  

Phó trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy Nghệ An