Nghệ An là tỉnh có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, với 21 đơn vị hành chính cấp huyện; 480 xã, phường, thị trấn. Tỉnh ủy có 28 đảng bộ trực thuộc (21 đảng bộ huyện, thành phố, thị xã; 05 đảng bộ cấp trên cơ sở, 02 đảng bộ cơ sở). Dân số toàn tỉnh khoảng 3,3 triệu người, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 15,36%. Đồng bào theo tôn giáo có khoảng 375.000 tín đồ. Những năm qua, trong bối cảnh có những khó khăn thách thức, nhưng Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh đã nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều kết quả trên các lĩnh vực. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có nhiều đổi mới; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, điều hành của chính quyền, hoạt động của các đoàn thể chính trị - xã hội được nâng lên.

Hàng năm Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các cơ sở Đảng đã đưa công tác dân vận vào chương trình làm việc, chương trình kiểm tra, giám sát của cấp ủy. Trong 10 năm thực hiện Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành 05 chỉ thị, 05 quyết định (Quyết định số 2138-QĐ/TU ngày 21/9/2010 về ban hành “Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị tỉnh Nghệ An”; Quyết định 2924-QĐ/TU ngày 30/8/2012 về ban hành Quy chế “Tiếp xúc, đối thoại với nhân dân”...), 07 thông tri, 04 kế hoạch, 06 đề án, 08 chương trình kiểm tra, giám sát và 02 quy định về công tác vận động quần chúng, một số văn bản quan trọng khác. Để Quy chế công tác dân vận được triển khai thực hiện có hiệu quả và triển khai thực hiện tốt chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở hàng năm, Ban Dân vận Tỉnh ủy đã phối hợp với Trường Chính trị tỉnh mở lớp tập huấn nghiệp vụ công tác dân vận, trong đó có nội dung triển khai, phổ biến nội dung Quy chế về công tác dân vận của hệ thống chính trị đến cán bộ phụ trách công tác dân vận của các cơ quan, đơn vị và trưởng, phó Khối dân vận xã, phường, thị trấn và cán bộ đoàn thể các cấp trên địa bàn tỉnh. 100% khối dân vận xã, phường, thị trấn đã ban hành được quy chế và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc. 100% các huyện, thành, thị ủy và đảng ủy trực thuộc, các đảng đoàn, các sở, ban, ngành triển khai và tổ chức thực hiện phù hợp với từng cơ quan, đơn vị đã góp phần nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về công tác dân vận; vai trò chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện của chính quyền, MTTQ, đoàn thể các cấp được nâng cao về chất lượng và hiệu quả. Mỗi quý 01 lần Thường trực Tỉnh ủy, huyện, thành, thị ủy tổ chức giao ban giữa cấp ủy với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và lực lượng vũ trang theo Quy chế đề ra; mời bí thư đảng đoàn các đơn vị khối dân dự giao ban hàng tháng với bí thư các huyện, thành, thị ủy; 6 tháng và hàng năm cấp ủy các cấp đều tổ chức làm việc với Mặt trận Tổ quốc và từng đoàn thể. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy định hướng các cơ quan báo chí tăng cường đưa tin về Quy chế công tác dân vận, các mô hình, điển hình về “Dân vận khéo”. Năm 2105, tổ chức Hội nghị tuyên dương điển hình “Dân vận khéo” tỉnh Nghệ An giai đoạn 2010-2015. Ban Tổ chức Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy về biên chế và công tác cán bộ trong Khối dân vận; luân chuyển và điều động, bổ nhiệm các vị trí lãnh đạo cán bộ chủ chốt của Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cấp tỉnh và cán bộ cấp huyện, thành phố, thị xã. Bộ máy khối dân vận các cấp thường xuyên được củng cố, kiện toàn, chất lượng từng bước được nâng lên. Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy đưa nội dung kiểm tra việc thực hiện công tác dân vận của các cấp ủy đảng vào chương trình kiểm tra hàng năm. Ban Dân vận Tỉnh ủy đã chỉ đạo hệ thống dân vận các cấp triển khai có hiệu quả quy chế dân vận của hệ thống chính trị; bám sát nhiệm vụ được giao và chương trình công tác của cấp uỷ để lựa chọn những nhiệm vụ trọng tâm, địa bàn trọng điểm, thực hiện có hiệu quả công tác vận động quần chúng; tăng cường bám cơ sở, nắm tình hình tư tưởng Nhân dân, công tác dân tộc, tôn giáo, báo cáo và tham mưu cấp uỷ giải quyết kịp thời các vấn đề mới nảy sinh.

Đảng đoàn HĐND tỉnh đã định hướng lãnh đạo, chỉ đạo để các kỳ họp HĐND tỉnh bám sát mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là các vấn đề liên quan đến người dân. HĐND tỉnh đã kịp thời ban hành nghị quyết về các cơ chế, chính sách để cụ thể hóa chủ trương của Đảng, nhất là các nghị quyết về hỗ trợ đời sống, khuyến khích sản xuất, thực hiện chính sách an sinh xã hội, đối tượng hướng đến là đông đảo quần chúng nhân dân. Trước khi ban hành các nghị quyết liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân đều được Nhân dân tham gia đóng góp. Nhiều nghị quyết đã phát huy hiệu quả, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, tạo động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế phát triển, đảm bảo an sinh xã hội. Tập trung đổi mới nội dung, phương thức hoạt động giám sát, nhất là hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp và hoạt động giám sát chuyên đề giữa hai kỳ họp của HĐND tỉnh. Điểm mới trong công tác này là HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết về giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri. Hoạt động tiếp công dân của các cơ quan HĐND tỉnh và đại biểu HĐND tỉnh đã có sự cải tiến và đi vào nền nếp. Phân công đại biểu trong tổ thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân tại nơi bầu cử, dự các phiên tiếp công dân của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh tại Trụ sở Tiếp công dân tỉnh. Việc tiếp nhận, xử lý, theo dõi, đôn đốc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo ngày càng chặt chẽ. Từ tháng 7/2016 đến nay, Thường trực HĐND tỉnh đã tiếp nhận 942 lượt đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân.

Ban cán sự Đảng UBND tỉnh đã thường xuyên chỉ đạo UBND tỉnh và các ngành, lãnh đạo, cán bộ, đảng viên thực hiện công tác dân vận của chính quyền gắn với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, công tác cải cách hành chính, tiếp dân, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân; chú trọng chỉ đạo triển khai thực hiện Quyết định số 290/QĐ-TW và Quyết định số 2138-QĐ/TU; Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư, các nghị định về quy chế dân chủ, Chỉ thị số 16/2016/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ; các thành viên trong Ban Chỉ đạo Dân vận chính quyền tỉnh theo sự phân công đã chỉ đạo các sở, ban, ngành kết hợp công tác chỉ đạo chuyên môn với công tác giám sát về cái cách hành chính, giám sát việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Công tác chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh và một số ngành, địa phương được cải tiến, quyết liệt, tập trung, cụ thể hơn, tăng cường phân công, phân cấp giữa các ngành, các cấp. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. UBND tỉnh phân công đồng chí Phó Chủ tịch, 21/21 UBND huyện, thành phố, thị xã phân công đồng chí chủ tịch phụ trách công tác dân vận của chính quyền và chỉ đạo thực hiện các quy định của pháp luật về Quy chế dân chủ ở cơ sở; 29/29 sở, ngành thuộc UBND tỉnh đều phân công một lãnh đạo phụ trách công tác dân vận. Hàng năm đưa công tác dân vận vào hệ thống quy chế, chương trình, kế hoạch hoạt động. 21/21 huyện, thành phố, thị xã, 460/460 xã, phường, thị trấn, 22 sở, ngành và văn phòng UBND tỉnh thực hiện cơ chế "một cửa", “một cửa liên thông. Thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Nghệ An. Tập trung chỉ đạo tốt 7 đơn vị điểm cải cách hành chính (CCHC) để nhân ra diện rộng toàn tỉnh; chỉ đạo thanh tra thực hiện trình tự, thủ tục hành chính nhiều dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Nghệ An tại các cơ quan, đơn vị. Hàng năm tiến hành kiểm tra việc thực hiện QCDCCS, bình quân mỗi năm kiểm tra được 21/21 huyện, 42 xã, 20 cơ quan, 20 doanh nghiệp về QCDCCS trong các loại hình. 21/21 huyện, thành phố, thị xã đều triển khai xây dựng "điểm sáng" về thực hiện QCDC cơ sở.

UBND các cấp quan tâm thực hiện tốt công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo. Trong 10 năm qua, các cơ quan hành chính nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh trung bình mỗi năm đã tiếp hơn 6.000 lượt công dân, tiếp nhận khoảng 7.000 đơn thư các loại, mỗi năm giải quyết đạt tỷ lệ trên 92%. Thực hiện tốt việc ký kết quy chế phối hợp với MTTQ, các đoàn thể trong vận động, tập hợp quần chúng, UBND tỉnh đã ký kết chương trình và quy chế phối hợp với 6/6 đơn vị khối dân. Mối quan hệ giữa Thường trực UBMMTQ với Thường trực HĐND, UBND các cấp được thực hiện ngày càng tốt hơn, phối hợp tổ chức được nhiều đợt giám sát trên các lĩnh vực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của chính quyền, phát huy quyền dân chủ của Nhân dân. Phối hợp tổ chức các phong trào thi đua yêu nước trong quần chúng nhân dân hiệu quả. Chính quyền các cấp đã tạo điều kiện ngày càng tốt hơn về kinh phí, điều kiện, phương tiện hoạt động cho Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể. Hiện nay trung bình mỗi năm một đoàn thể cơ sở được hỗ trợ kinh phí hoạt động trên 10 triệu đồng (tăng 5,5 triệu so với 2010); nơi nhiều khoảng 50 triệu đồng và đối với các chức danh không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn và ở xóm, khối, bản được hỗ trợ theo Nghị quyết số 22/2019/NQ-HĐND của HĐND tỉnh.

Ban cán sự đảng Viện KSND tỉnh, Tòa án ND tỉnh, Đảng ủy Công an tỉnh chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức, lối sống cho đảng viên, công chức trong ngành. Quán triệt và thực hiện nghiêm túc quy định về xử lý kỷ luật trong ngành đối với cán bộ, công chức có vi phạm. Cấp ủy đảng cơ quan, đơn vị thường xuyên tổ chức cho đảng viên học tập các chính sách, chỉ thị, nghị quyết của Đảng nói chung và công tác dân vận nói riêng qua đó giúp cho mỗi đảng viên nhận thức đúng đắn và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng.

Lực lượng vũ trang các cấp đã kịp thời cụ thể hóa Quy chế của Tỉnh ủy thành Quy chế của từng đơn vị, củng cố kiện toàn các phòng, ban chuyên trách công tác dân vận. Hàng năm lực lượng vũ trang trên địa bàn đã phối hợp với Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể ký kết chương trình phối hợp trong công tác vận động quần chúng. Đảng ủy Công an tỉnh đã kịp thời ban hành quy chế và chỉ đạo các phòng, đoàn thể và 21/21 huyện, thành phố, thị xã ban hành quy chế và tổ chức thực hiện tốt. Mở diễn đàn "Lắng nghe ý kiến nhân dân", đây là bước đột phá trong việc đổi mới phương pháp, phong cách làm việc, tiếp xúc với Nhân dân và nhân rộng được một số mô hình nổi bật, tiêu biểu (như “Tổ tuần tra nhân dân”, “Cựu chiến binh với công tác đảm bảo an ninh trật tự”, “Ánh điện thắp sáng đảm bảo an ninh trật tự”, “Camera an ninh”, mô hình Dân vận khéo “Kỷ cương, trách nhiệm - Đẩy mạnh cải cách hành chính - Vì nhân dân phục vụ”; mô hình ngày thứ 7 vì dân trong cấp phát CMND...). Công tác dân vận của lực lượng vũ trang đã góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự xã hội và chủ quyền biên giới, giữ vững an ninh nông thôn, vùng giáo, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, đặc biệt giúp dân trong phòng chống thiên tai, bão lụt, xây dựng nông thôn mới…

Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân đã cụ thể hóa Quy chế thành chương trình, kế hoạch phù hợp với tổ chức, gắn việc triển khai thực hiện Quy chế với tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, bám cơ sở, chăm lo đến lợi ích thiết thực của đoàn viên, hội viên, các tầng lớp Nhân dân, kịp thời phản ánh những vấn đề liên quan đến lợi ích chính đáng của Nhân dân với Đảng, Nhà nước, tuyên truyền, vận động Nhân dân tự giác thực hiện những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tập trung triển khai thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị (khoá XI). Chú trọng phát triển tổ chức đoàn, hội trong các loại hình doanh nghiệp, các cơ sở vùng giáo, vùng dân tộc. Đa dạng hóa các hình thức vận động quần chúng tỷ lệ tập hợp hội viên các đoàn thể toàn tỉnh tăng từ 6-7% so với năm 2010 (hiện nay Mặt trận Tổ quốc tỉnh có 122 vị ủy viên; tỷ lệ tập hợp Đoàn thanh niên 69,8%, Hội Nông dân 86,12%, Hội phụ nữ 90%, Liên đoàn Lao động 94,4%, Hội CCB 97%). Quan tâm triển khai thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh (MTTQ các cấp chủ trì giám sát được 1246 cuộc, phản biện được 99 cuộc; phối hợp với các tổ chức chính trị-xã hội giám sát được 247 cuộc; Hội Phụ nữ các cấp tổ chức giám sát được 559 cuộc; Liên đoàn Lao động tỉnh giám sát được 37 cuộc; Hội Cựu chiến binh tỉnh 28 cuộc; Hội Nông dân tỉnh tổ chức 16 cuộc; Đoàn Thanh niên thành lập 9 đoàn giám sát cấp tỉnh; 71 đoàn giám sát cấp huyện và tham gia 05 đoàn do Tỉnh ủy tổ chức). Nội dung, chất lượng giám sát đã có chiều sâu, tập trung vào các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Việc tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền với nhiều hình thức ngày càng mang lại hiệu quả thiết thực. Công tác tập hợp ý kiến, kiến nghị của Nhân dân được thực hiện tốt thông qua việc tổ chức hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân; thông qua tiếp xúc giữa cử tri với đại biểu HĐND các cấp; hội nghị đối thoại giữa Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND các cấp với Nhân dân (hiện nay, cấp huyện mỗi năm ít nhất tổ chức được 3-5 cuộc, cấp xã 1-2 cuộc; tổng số ý kiến MTTQ tổng hợp và Nhân dân phản ánh trực tiếp tại các hội nghị đối thoại là 2039 lượt/năm).

Như vậy, sau 10 năm thực hiện Quyết định số 290-QĐ/TW, nhận thức về công tác dân vận của đội ngũ cán bộ Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân ngày càng chuyển biến tích cực. Cấp ủy các cấp từ tỉnh đến cơ sở đã đổi mới và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác dân vận. Tổ chức bộ máy ban dân vận cấp ủy các cấp thường xuyên được củng cố, kiện toàn. Chất lượng các phong trào thi đua nói chung và  phong trào thi đua "Dân vận khéo" ngày càng được nâng cao và xuất hiện nhiều gương điển hình trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh đặc biệt là các quan điểm, giải pháp về công tác dân vận của Đảng qua đó nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về vai trò, vị trí quan trọng của công tác dân vận trong tình hình mới. Giúp Nhân dân luôn đề cao cảnh giác và chủ động đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước của các thế lực thù địch, lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo, kích động di cư tự do, truyền đạo trái pháp luật nhằm chống phá, gây chia rẽ khối đại đoàn kết các dân tộc. Thông qua việc triển khai thực hiện Quy chế đã nâng cao năng lực quản lý nhà nước, sửa đổi lề lối làm việc theo hướng dân chủ hóa, công khai hóa, chống quan liêu cửa quyền, hách dịch... Thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ cơ sở; đẩy mạnh cải cách hành chính, bãi bỏ các thủ tục rườm rà; tiếp thu kịp thời các ý kiến đóng góp của người dân và doanh nghiệp; ý thức trách nhiệm và đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức được nâng lên rõ rệt; công tác dân vận chính quyền được tăng cường góp phần tích cực thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XI, XII của Đảng./.

                          Phan Thanh Đoài 

Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy