Sau 5 năm thực hiện Kết luận số 120-KL/TW, ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị (Khóa XI) về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở (viết tắt là Kết luận số 120-KL/TW), huyện Quỳ Hợp đã đạt được những kết quả tích cực.

Ban Thường vụ Huyện ủy đã ban hành Kế hoạch số 22-KH/HU ngày 22/3/2016 về quán triệt và triển khai thực hiện Kết luận số 120-KL/TW và đã tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Kết luận cho cán bộ chủ chốt cấp huyện, cơ sở. Đồng thời Ban Thường vụ Huyện ủy đã ban hành 3 Nghị quyết, 2 Chỉ thị, 6 Kế hoạch, 1 Quyết định, 1 Công văn; HĐND, UBND huyện đã ban hành 11 Kế hoạch, 1 Chỉ thị, 5 Công văn, 14 Quyết định, 6 Báo cáo, 2 Thông báo để cụ thể hóa Kết luận 120 -KL/TW. Các phương tiện thông tin đại chúng đã lồng ghép tuyên truyền triển khai thực hiện tốt Kết luận số 120-KL/TW, Chỉ thị 10-CT/TW, Thông báo 159-TB/TW của Ban Bí thư Trung ương, Thông tri số 06-TT/UBMTTQ và Nghị định 04/2015/NĐ-CP, Nghị định 149/2018/NĐ-CP của Chính phủ, Pháp lệnh số 34-PL/UBTVQH11 về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Cấp ủy, chính quyền các cấp đã thành lập 241 đoàn kiểm tra, giám sát định kỳ liên quan đến nội dung thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, lấy kết quả kiểm tra, giám sát làm cơ sở để đánh giá, xếp loại cuối năm đối với các đảng bộ, chi bộ. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã làm tốt chức năng của mình trong việc thực hiện Quyết định 217-QĐ/TW, Quyết định 218-QĐ/TW, đồng thời tuyên truyền, hướng dẫn đoàn viên, hội viên và nhân dân tổ chức thực hiện QCDC cơ sở. Từ năm 2016- 2020 MTTQ và các đoàn thể đã phối hợp với chính quyền, các cơ quan tổ chức được 33 cuộc giám sát liên quan đến việc thực hiện các chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước, các chương trình, dự án như: xoá đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư, các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chương trình 134, 135/CP…trên địa bàn.

Ban Chỉ đạo QCDC huyện thường xuyên được củng cố, kiện toàn khi có thay đổi về nhân sự. Từ năm 2016- 2020 Ban Chỉ đạo QCDC cơ sở huyện đã tham mưu cho UBND huyện ban hành 5 Quyết định kiện toàn BCĐ, đến nay BCĐ QCDC cơ sở huyện được kiện toàn theo Quyết định số 2104/QĐ-UBND ngày 28/10/2020 cuả UBND huyện; Quyết định số 2105/QĐ-UBND ngày 28/10/2020 của UBND huyện về việc kiện toàn các tiểu ban; Thông báo số 04/TB-BCĐ ngày 28/10/2020 về phân công nhiệm vụ từng thành viên phụ trách cơ sở, thường xuyên quan tâm rà soát, sửa đổi, bổ sung các nội quy, quy chế, quy định của Ban Chỉ đạo cho phù hợp với quy định của pháp luật; thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt mỗi quý họp một lần. Ban Chỉ đạo QCDC cơ sở ở 21/21 xã, thị trấn; 31/31 cơ quan, đơn vị được kiện toàn; có 49  BCĐ đạt chất lượng hoạt động tốt, 3 BCĐ đạt chất lượng hoạt động khá. Từ năm 2016 - 2020 Ban Chỉ đạo QCDC cơ sở huyện đã lựa chon xây dựng được 10 điểm sáng, chủ yếu tập trung vào các nội dung:  "Xây dựng nông thôn mới", "Xây dựng đời sống văn hóa, cải cách hành chính, đổi mới tác phong làm việc", “Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân”, “Thực hiện QCDC trong doanh nghiệp”, đến nay 10 điểm sáng đã phát huy được hiệu quả rõ rệt và đang được nhân rộng trên địa bàn toàn huyện.

Việc thực hiện QCDC ở xã, thị trấn trong những năm qua có nhiều chuyển biến tích cực. Các xã, thị trấn đã triển khai thực hiện hiệu quả 11 nội dung phải công khai cho nhân dân biết như: các chương trình, dự án đầu tư tại địa phương; phương án đền bù, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất; nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ, công chức cấp xã; các loại thủ tục hành chính; phí, lệ phí và các nghĩa vụ khác của công dân; các quy định về chế độ chính sách đối với các đối tượng được thụ hưởng trên từng địa bàn cơ sở, khu dân cư. Điển hình có Minh Hợp, Đồng Hợp, Châu Hồng, Thọ Hợp, Châu Quang, Thị trấn. Trong 5 năm Ủy ban MTTQ các xã, thị trấn đã phối hợp tổ chức được 210 Hội nghị đối thoại giữa Chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND với nhân dân, với tổng số hơn 25.198 số lượt người đối thoại và có 1.346 ý kiến đối thoại, trong đó có 1.294 ý kiến được giải trình tại hội nghị, các ý kiến còn lại được các cấp có thẩm quyền giải trình bằng văn bản và đa số được giải đáp thỏa đáng tại hội nghị.

Có 214/214 xóm, khối, bản thông qua bản hương ước sửa đổi. Thực hiện tốt các chế độ chính sách xã hội cho các đối tượng người có công, hộ nghèo đầy đủ, kịp thời, đúng quy định (từ năm 20216-2020 chi tra kip thời cho 10.351 lượt người có công với số tiền 203.700.000.000 đồng; 24.613 lượt hộ nghèo với số tiền 13.231.600.000 đồng). Bên cạnh đó đã huy động được sự ủng hộ, đóng góp để hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng dịch Covid -19 gây ra với số tiền 1.806.727.800 đồng.

  Công tác hòa giải ở cơ sở luôn được quan tâm, trong 5 năm qua có 1007 vụ, đã hòa giải thành công 777 vụ, chiếm 77,2 % các vụ việc chủ yếu liên quan đến tranh chấp đất đai, quan hệ gia đình và các tranh chấp phát sinh từ quan hệ dân sự, từ đó hạn chế được đơn thư khiếu nại, tố cáo tại các địa phương.Từ năm 2016-2020 Ban thanh tra nhân dân đã thực hiện giám sát được 78 cuộc, Ban GSĐTCCĐ đã tổ chức giám sát được 589 cuộc. Trong đó: giám sát được 120 công trình, dự án đầu tư xây dựng do nhân dân đóng góp; 483 công trình có 100% vốn nhà nước; 64 công trình do nhà nước và nhân dân cùng làm; phát hiện 22 trường hợp vi phạm, đã gửi kiến nghị đến các chủ đầu tư, nhà thầu, Ban quản lý các dự án yêu cầu tháo dỡ, thay đổi hoặc kiểm tra, xử lý, khắc phục những sai phạm, thiếu sót góp phần nâng cao chất lượng các công trình, dự án được triển khai xây dựng trên địa bàn.

Hàng năm, có 100% các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp tổ chức Hội nghị cán bộ công chức, viên chức. Nhờ thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở và tổ chức tốt Hội nghị cán bộ công chức, viên chức, lao động hàng năm nên đã nâng cao được nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, tiêu biểu như Cơ quan UBND huyện; Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện Quỳ Hợp.

Việc tổ chức thực hiện Nghị định 145/CP của Chính phủ về thực hiện QCDC cơ sở ở các doanh nghiệp thực hiện khá tốt. Tổng số doanh nghiệp hiện nay là 331 doanh nghiệp; trong đó đang hoạt động là 311 doanh nghiệp; trong đó 28 doanh nghiệp có tổ chức công đoàn. Các doanh nghiệp thực hiện tốt QCDC cơ sở như: Công ty Nông nghiệp Xuân Thành, Công ty Cổ phần Thọ Hợp, Công ty Cổ phần khoáng sản và thương mại Trung Hải. Đời sống cán bộ CNVC-LĐ được nâng cao, được hưởng quyền lợi theo quy định của luật lao động, đến nay có 85% lao động trong doanh nghiệp có việc làm ổn định; thu nhập bình quân đạt trên 5 triệu/người/tháng.

Qua 5 năm thực hiện Kết luận số 120-KL/TW, huyện Quỳ hợp rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Một là, sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp thường xuyên sâu sát của các cấp uỷ Đảng, chính quyền và Ban chỉ đạo là yếu tố quan trọng quyết định bảo đảm thắng lợi cho việc thực hiện QCDC. Thực tế qua 5 năm thực hiện Kết luận 120-KL/TW cho thấy nơi nào cấp uỷ, chính quyền quan tâm chỉ đạo, cán bộ gương mẫu thì kết quả thu được toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - chính trị - xã hội, an ninh - quốc phòng; ngược lại nơi nào cấp uỷ, chính quyền chưa quan tâm thì kết quả thu được không cao, thậm chí còn tiềm ẩn những vấn đề phức tạp.

Hai là, việc tiếp tục tổ chức quán triệt sâu rộng, đầy đủ Kết luận 120-KL/TW của Bộ chính trị, Pháp lệnh 34 UBTV Quốc hội, các nghị định của Chính phủ và thông tư hướng dẫn của các ngành phải được thực hiện đến với tất cả đội ngũ cán bộ các cấp nhằm tạo ra thống nhất trong nhận thức của hệ thống cán bộ từ huyện đến cơ sở. Trong đó cần chú ý đến đội ngũ cán bộ xã, thị trấn, vì đây là nơi vừa gần dân, vừa là người trực tiếp triển khai và tổ chức thực hiện, cho nên nếu nắm vững, hiểu đầy đủ và có quyết tâm thì kết quả đạt được sẽ cao. Trong quá trình tổ chức thực hiện cần thường xuyên kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở, giải quyết những khó khăn, vướng mắc và kịp thời phát hiện những vấn đề cần đề nghị điều chỉnh, bổ sung trong quá trình thực hiện.

Ba là, những vấn đề căn bản nhất của QCDC yêu cầu mọi người đều phải biết được, do đó tổ chức cho nhân dân và cán bộ công chức học tập, quán triệt cần đảm bảo về nội dung, song phải có hình thức phong phú, cụ thể về thực hiện QCDC. MTTQ, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức xã hội có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền vận động nhân dân tham gia thực hiện và kết hợp các chương trình, phong trào do các đoàn thể tổ chức phát động.

Bốn là, cần quan tâm đến công tác sơ, tổng kết, đánh giá nghiêm túc, rút kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình mới, đồng thời động viên khen thưởng kịp thời những tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác thực hiện quy chế dân chủ cơ sở./.

                                                                     Nguyễn Mạnh Khôi 

                                                        Phó trưởng ban TT Ban Dân vận Tỉnh ủy