Ngày 08/12/2017 Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TU về về tăng cường công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2025 (viết tắt là Nghị quyết số 08-NQ/TU). Thời gian qua, cả nước nói chung, tỉnh Nghệ An nói riêng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 xảy ra, thời tiết diễn biến phức tạp, nắng nóng gay gắt, khô hạn kéo dài, bão và áp thấp nhiệt đới gây mưa lớn và lụt ở nhiều địa phương ảnh hưởng đến sản xuất, lao động và đời sống của người dân, doanh nghiệp và nhất là công tác bảo vệ môi trường. Trong điều kiện đó việc thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TU đạt được những kết quả quan trọng.

Hội thi "Tuyên truyền viên giỏi về công tác bảo vệ môi trường" năm 2020 Hội phụ nữ Huyện Nghi Lộc

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường được cấp ủy, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở quan tâm hơn. Nhiều giải pháp bảo vệ môi trường, nhiều cách làm hiệu quả được đề xuất và triển khai, đem lại kết quả tích cực. Phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường được phát động rộng rãi từ tất cả các xã, phường, thị trấn, trong đó, công tác thu gom rác thải sinh hoạt và vệ sinh đường làng, ngõ xóm được tập trung thực hiện khá nề nếp, hiệu quả. Các huyện, thành, thị xây dựng và triển khai phương án, kế hoạch, đề án bảo vệ môi trường, trong đó, tập trung nội dung về thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt; quy hoạch hệ thống rác thải sinh hoạt trong khu dân cư. Nhiều thôn, bản, khối, xóm đưa tiêu chí môi trường thành nội dung quan trọng khi đánh giá chất lượng tổ chức đảng, bình xét danh hiệu cơ quan, gia đình, làng văn hóa. Công tác thanh tra, kiểm tra về nội dung bảo vệ môi trường được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm và đạt được nhiều kết quả quan trọng, qua đó, kịp thời phát hiện và xử lý nhiều vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường đem lại hiệu quả tốt với nhiều hình thức đa dạng, nội dung phong phú, nhận thức người dân trong bảo vệ môi trường được nâng lên, góp phần tích cực trong giữ gìn môi trường xanh sạch đẹp ở nhiều địa phương, đơn vị. Vai trò giám sát của cộng đồng dân cư trong bảo vệ môi trường được phát huy tốt, phát hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật, gây ô nhiễm môi trường để kịp thời khắc phục và xử lý.

Nghị quyết 08-NQ/TU đã đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh theo hướng phát triển bền vững. Chất lượng môi trường sống của người dân nhìn chung được cải thiện, hạ tầng cấp nước sạch và nước sinh hoạt được đảm bảo, nhất là hệ thống nước sạch cho cư dân đô thị. Hệ thống thu gom, xử lý nước thải khu công nghiệp, khu vực đô thị loại IV trở lên và các cơ sở y tế được quan tâm đầu tư xây dựng. Công tác thu gom, xử lý chất thải nguy hại được quan tâm hơn. Đã tập trung khoanh vùng, lập dự án xử lý để khắc phục ô nhiễm tại các khu vực đất bị tồn lưu hóa chất BVTV; giảm dần số cơ sở ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; không phát sinh cơ sở ô nhiễm môi trường mới.

Tuy vậy, qua 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TU còn một số tồn tại, hạn chế như:

Đến cuối năm 2020, vẫn còn 11/19 chỉ tiêu chưa đạt mục tiêu bảo vệ môi trường đề ra trong Nghị quyết, trong đó, có những chỉ tiêu quan trọng như: Tỷ lệ dự án đầu tư được xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường; tỷ lệ các cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải; tỷ lệ điểm ô nhiễm tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật được điều tra, khoanh vùng, lập dự án xử lý; tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn khu vực nông thôn...

Việc thực hiện các nhiệm vụ đề ra tại Nghị quyết số 08-NQ/TU ở một số địa phương còn chậm, hiệu quả chưa cao, công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách về môi trường ở một số nơi chưa thường xuyên, sâu rộng nên việc chấp hành quy định bảo vệ môi trường của người dân và cơ sở sản xuất kinh doanh chưa tốt; công tác phòng ngừa ô nhiễm chưa chủ động, chưa bố trí và công khai các điểm tập kết rác thải xây dựng, rác thải sinh hoạt, phân loại rác thải chưa triển khai ở diện rộng, mới dừng lại ở mô hình; vấn đề xả rác thải không đúng nơi quy định còn xảy ra. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý ô nhiễm có lúc chưa kịp thời, tính răn đe chưa cao.

Việc đầu tư công trình hạ tầng kỹ thuật môi trường tại cơ sở còn hạn chế, nguồn lực để đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường tại các cơ sở do nhà nước quản lý còn thiếu và yếu, nhiều cơ sở công ích đã được đầu tư hệ thống xử lý chất thải, nhưng hoạt động không hiệu quả hoặc không có kinh phí để hoạt động, điển hình là một số bệnh viện, cụm công nghiệp; công tác xã hội hóa trong xử lý chất thải mới kết quả đạt được chưa cao. Công tác thi đua, khen thưởng, động viên đối với các tập thể, cá nhân làm tốt công tác bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, khó khăn trong thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TU, cần tập trung các nhóm nhiệm vụ, giải pháp sau:

- Trên cơ sở thực tiễn và căn cứ những quy định mới tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, căn cứ Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIX Đảng bộ tỉnh, sẽ ban hành Nghị quyết mới của Ban Thường vụ Tỉnh ủy để tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác bảo vệ môi trường.

- Tăng cường tuyên tuyền phổ biến đến các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn những quy định mới của pháp luật về bảo vệ môi trường; đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ môi trường thông qua các phong trào đã phát huy hiệu quả. Tăng cường sự giám sát của cộng đồng dân cư và khuyến khích, động viên các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.

- Sớm xử lý tình trạng gây ô nhiễm môi trường tại các bãi rác thải, khu xử lý rác thải trên đại bàn tỉnh. Thực hiện nghiêm túc và đúng các quy định, quy chuẩn của các khu công nghiệp, cụm công nghiêp, làng nghề để khuyến khích phát triển và hạn chế làm ảnh hưởng đến môi trường.

- Xây dựng quy hoạch, và kêu gọi các nhà đầu tư triển khai các dự án có công nghệ sạch, thân thiện với môi trường, Ưu tiên và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp các nhà đầu tư vào địa bàn nhưng phải đảm bảo đúng quy định, đúng luật, những dự án, công trình có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường thì kiên quyết không cho triển khai.

- Chỉ đạo các ngành chức năng thực hiện trách nhiệm theo phân cấp, phân nhiệm tại Quyết định số 32/2016/QĐ-UBND ngày 07/4/2016 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quy định về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Nếu để xảy ra ô nhiễm môi trường trên địa bàn, trước hết quy trách nhiệm đối với người đứng đầu địa phương. Các ban, sở, ngành phải đưa kết quả thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu về môi trường vào đánh giá tổng kết thi đua khen thưởng cuối năm.

- Tiếp tục chỉ đạo việc hoàn thiện mạng lưới thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt; chất thải nguy hại phát sinh trong nông nghiệp, sinh hoạt của người dân trên địa bàn toàn tỉnh. Đầu tư trang thiết bị, nhân lực cho hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải sinh hoạt đảm bảo vệ sinh môi trường. Bố trí đầy đủ kinh phí cấp huyện, xã để đảm bảo đủ bù đắp chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn.

- Tăng cường công tác xã hội hóa, thu hút đầu tư trong xây dựng hạ tầng cấp nước, xử lý rác thải tại các địa phương. Xây dựng lộ trình thực hiện và nguồn lực tài chính để triển khai thực hiện các công trình bảo vệ môi trường tại làng nghề, cụm công nghiệp, xử lý ô nhiễm triệt để tại các bãi rác.

- Tăng cường công tác thẩm định khi cấp phép các dự án; chỉ cấp phép cho cơ sở hoạt động chính thức khi đã hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường, vận hành thử nghiệm đạt quy chuẩn môi trường được xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường của các cơ quan chức năng. Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất kinh doanh. Tăng cường phối hợp tổ chức kiểm tra, thanh tra các cơ sở, hộ gia đình, cá nhân việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường và chấn chỉnh, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Đồng thời, thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực trong bảo vệ môi trường.                                      

                                             Phạm Công Tứ 

Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy