Đời sống Nhân dân khu vực biên giới (KVBG) nhìn chung vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Trên vùng biển, tàu thuyền nước ngoài, chủ yếu là của Trung Quốc gia tăng hoạt động xâm phạm vùng biển của ta để đánh bắt trộm hải sản. Các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển, sử dụng chất nổ, xung điện đánh bắt thủy sản, tai nạn trên biển vẫn còn xảy ra. Hoạt động tôn giáo còn tiềm ẩn nhiều phức tạp về an ninh trật tự.  

Trước tình hình đó Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã tổ chức tốt việc học tập, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc: Chỉ thị 05 của Bộ chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Nghị quyết số 25-NQ/TW của Trung ương Đảng (Khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác Dân vận trong tình hình mới”; Nghị quyết số 152-NQ/ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) về “Tiếp tục đổi mới và tăng cường công tác Dân vận của lực lượng vũ trang trong tình hình mới”; Nghị quyết số 702-NQ/ĐU của Đảng ủy BĐBP về “Tăng cường và đổi mới công tác vận động quần chúng của Bộ đội Biên phòng trong tình hình mới”; Nghị quyết số 11-NQ/TU của Tỉnh ủy Nghệ An về “Tăng cường công tác Vận động quần chúng trước yêu cầu mới”; Nghị quyết số 28-NQ/ĐU của Đảng ủy BĐBP tỉnh về “Đổi mới và tăng cường công tác Vận động quần chúng của BĐBP Nghệ An trong tình hình mới”; Đề án “Nâng cao chất lượng công tác Vận động quần chúng, góp phần phát triển KT - XH, đảm bảo QP - AN tuyến biên giới phía Tây tỉnh Nghệ An giai đoạn 2012 - 2015 và những năm tiếp theo”;Đề án “Nâng cao hiệu quả giúp đỡ các hộ gia đình ở KVBG, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, gắn với bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2020 - 2025 và những năm tiếp theo”;... Ban hành các kế hoạch, hướng dẫn, chỉ đạo các đơn vị triển khai, thực hiện có hiệu quả các mặt công tác dân vận chính quyền; định kỳ kiểm tra việc thực hiện theo quy định.

Triển khai có hiệu quả việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị và Chỉ thị 87 của Thường vụ Quân ủy Trung ương, gắn với Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; Quy định 08 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; cán bộ chủ chốt các cấp, không ngừng nâng cao nhận thức và trách nhiệm về công tác dân vận. Quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả các văn bản của cấp trên về quy chế dân chủ cơ sở. Cấp ủy, cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai nghiêm túc, đồng bộ, đạt chất lượng, hiệu quả cao quy chế dân chủ ở cơ sở. Góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đảng viên; quyền và nghĩa vụ của quân nhân, công nhân, viên chức quốc phòng được đề cao, tôn trọng, ngày càng được phát huy tốt hơn; sự đồng thuận, mối đoàn kết, kỷ luật trong nội bộ cơ quan, đơn vị được tăng cường; niềm tin của cán bộ, chiến sĩ vào cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp được củng cố vững chắc, tạo không khí phấn khởi thi đua thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện.

Tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các huyện, thị xã, sở, ngành tổ chức sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” đảm bảo thời gian, chất lượng; ban hành và triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao hiệu quả giúp đỡ hộ gia đình ở KVBG, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, gắn với bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2020 - 2025 và những năm tiếp theo”. Phối hợp với cấp uỷ, chính quyền địa phương và các lực lượng liên quan tuyên truyền được 947 buổi/86.016 lượt người nghe về các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các văn bản liên quan đến nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, tập trung là: Luật Biên giới quốc gia; Luật Thủy sản năm 2017; Quy định IUU về khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định; Hiệp định quy chế biên giới quốc gia giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; Nghị định 34/2014/NĐ-CP của Chính Phủ về quy chế KVBG đất liền; Nghị định số 71/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động của người, phương tiện trong KVBG biển nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Tham gia củng cố hệ thống chính trị cơ sở, giúp dân phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo. Tiếp tục triển khai 27 cán bộ tăng cường xã, 76 đảng viên chuyển sinh hoạt đảng tạm thời về các thôn, bản yếu kém, địa bàn xung yếu, trong đó 15 đảng viên chuyển sinh hoạt đảng về vùng giáo; đội ngũ cán bộ tăng cường xã và đảng viên chuyển sinh hoạt tạm thời đã tích cực chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, nâng cao năng lực lãnh đạo, điều hành của các cấp ủy đảng, duy trì nền nếp sinh hoạt và củng cố kiện toàn các tổ chức quần chúng vững mạnh; bổ sung, hoàn thiện các quy ước, hương ước, các thiết chế văn hoá ở địa phương. Tham mưu củng cố, kiện toàn 133 chi bộ, 199 tổ chức chính trị, xã hội khác và tham mưu địa phương kết nạp 39 đảng viên mới (đến nay 100% các thôn, bản ở KVBG, ven biển đều có chi bộ lãnh đạo). Tham mưu cho các xã, phường; khối, xóm, bản biên giới, ven biển thực hiện tốt công tác chuẩn bị văn kiện, nhân sự, tổ chức thành công đại hội đảng cấp cơ sở; kiện toàn cấp ủy cấp xã, xóm đảm bảo số lượng, chất lượng. Thực hiện Chỉ thị 681-CT/ĐU, ngày 08/01/2018 của Ban Thường vụ Đảng ủy BĐBP về việc phân công đảng viên đồn Biên phòng phụ trách các hộ gia đình ở KVBG, các đơn vị đã phân công 593 đảng viên các đồn Biên phòng phụ trách 2.846 hộ gia đình ở KVBG và ven biển giúp dân xây dựng 34 mô hình phát triển kinh tế xóa đói giảm nghèo có hiệu quả.

Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả việc giúp đỡ 03 xã nghèo (xã Môn Sơn, Tam Hợp và Bắc Lý) phát triển KT - XH, xóa đói, giảm nghèo theo phân công của UBND tỉnh Nghệ An. Kết quả: Trong năm 2020, đã hỗ trợ 329 triệu đồng (trong đó tặng quà tết 224 triệu; sửa nhà, mua bò giống 60 triệu và tặng 03 tấn gạo cho các hộ nghèo do tác động COVID-19). Phối hợp với Hội Nông dân tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng cơ sở chăn nuôi lợn nái địa phương sinh sản cung cấp con giống cho nhân dân KVBG phía Tây tỉnh Nghệ An giai đoạn 2015 - 2018” tại 20 đơn vị cơ sở BĐBP. Trong năm, đã trao 174 con lợn giống cho 87 hộ nghèo trên địa bàn biên giới. Chỉ đạo các đồn Biên phòng xây dựng và nhân rộng các mô hình giúp dân phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo (hiện nay, có 34/43 mô hình giúp dân phát triển kinh tế đang phát huy có hiệu quả); giúp dân 3.498 ngày công lao động; thu hoạch và chăm sóc 68,9 ha hoa màu; trồng rừng, khai hoang, phục hóa 15 ha; sửa chữa và xây mới 117 ngôi nhà, 08 cầu gỗ bê tông; hỗ trợ vốn sản xuất cho nhân dân 75 triệu đồng; giúp 334 hộ xóa đói, giảm nghèo. Thực hiện có hiệu quả Chương trình “Bộ đội Biên phòng chung sức xây dựng nông thôn mới” các đơn vị đã tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ tham gia giúp dân làm mới và sửa chữa 48,35km đường giao thông, 13,7km kênh mương thủy lợi.   Phối hợp mở 01 lớp/17 học viên xóa mù chữ; vận động 233 cháu có ý định bỏ học trở lại trường; tham gia tu sửa 31 lớp học. Duy trì, nhân rộng các mô hình “Dân vận khéo”và điểm sáng “Dân vận chính quyền” như: Cán bộ Biên phòng tăng cường xã, đảng viên chuyển sinh hoạt tạm thời tại chi bộ các khối (xóm), thôn (bản) yếu kém, địa bàn xung yếu, phức tạp; giúp dân xây dựng mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình xóa đói, giảm nghèo bền vững; các chương trình “Nâng bước em đến trường”, đỡ đầu 108 cháu học sinh có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn (trong đó, có 19 cháu ở các bản đối diện nước Bạn/Lào) học tập đạt kết quả tốt;“Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”; Mô hình“Con nuôi đồn Biên phòng”, các đơn vị đã nhận nuôi 19 cháu có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mồ côi, không nơi nương tựa; phân công đảng viên đồn Biên phòng phụ trách hộ gia đình; giúp dân các cụm bản đối diện của Bạn (Lào) phát triển kinh tế - xã hội... đạt được nhiều kết quả, góp phần xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở các xã (phường) biên giới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân trên địa bàn. Tổng kết phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với thực hiện quy chế dân chủ cơ sở giai đoạn 2016 - 2020, có 01 tập thể và 01 cá nhân được Tỉnh ủy Nghệ An khen thưởng.

Tích cực tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, giúp đỡ hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đối tượng chính sách, quyên góp ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo” được 190 triệu đồng; thăm hỏi động viên, tặng quà các đối tượng chính sách trị giá 681,2 triệu đồng; tổ chức khám, chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí cho 14.426 lượt người, trị giá 148,75 triệu đồng. Thực hiện Chương trình“Tết vì người nghèo - Xuân Canh Tý 2020”, đã vận động, quyên góp từ cán bộ, chiến sỹ trong BĐBP tỉnh trao tặng 772 suất quà trị giá 386 triệu đồng cho các hộ đặc biệt nghèo, hộ nghèo, gia đình chính sách trong khu vực viên giới (trong đó, trao 495 suất, trị giá 224 triệu đồng cho các hộ nghèo tại xã Môn Sơn, huyện Con Cuông; xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn và xã Tam Hợp, huyện Tương Dương). Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã trích 283 triệu đồng thăm hỏi tặng quà gia đình chính sách, 02 Mẹ Việt Nam Anh hùng, 45 đồng chí nguyên Thủ trưởng Bộ Chỉ huy qua các thời kỳ… Vận động các cơ quan, đơn vị, nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh tặng quà tết cho người nghèo ở KVBG với 124 đoàn, tổng trị giá 7,8 tỉ đồng, đảm bảo 100% hộ nghèo được nhận quà Tết.

Phối hợp với lực lượng Quân sự, Công an và các lực lượng có liên quan tích cực giúp dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn. Đã huy động 1.487 lượt CBCS với 1.670 ngày công, 60 lượt phương tiện tham gia giúp nhân dân khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra; kịp thời tham gia chữa cháy 101,9ha rừng. Phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và Tỉnh đoàn Nghệ An tổ chức thành công Chương trình “Thắp sáng ước mơ - 2020”; tổ chức cho 123 cháu học sinh được BĐBP tỉnh, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và Tỉnh đoàn nhận đỡ đầu được tham quan, giao lưu, vui chơi, gặp gỡ lãnh đạo tỉnh tại Thành phố Vinh. Qua đó, kịp thời động viên, khích lệ các cháu vươn lên trong học tập và lan tỏa trong cộng đồng đối với việc quan tâm giúp đỡ, hỗ trợ học sinh nghèo ở KVBG. Phối hợp Ban Dân tộc tỉnh tổ chức tập huấn cho 700 người có uy tín trong các dân tộc trên địa bàn tỉnh Nghệ An và tổ chức gặp mặt, tặng quà cho 133 đại biểu người có uy tín ở KVBG tỉnh Nghệ An năm 2020, trị giá 50 triệu đồng; thăm hỏi chúc mừng các linh mục giáo xứ được thuyên chuyển bổ nhiệm trên địa bàn biên phòng. Phối hợp triển khai thực hiện tốt Chỉ thị 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Duy trì hoạt động có hiệu quả 84 tổ/498 người tự quản đường biên, mốc giới; 716 tổ/3.959 người tự quản ANTT thôn, bản; 58 tổ tàu thuyền an toàn/423 phương tiện/4.029 thành viên; 18 bến bãi an toàn. Phát động quần chúng nhân dân tố giác tội phạm, nhất là tội phạm ma túy đạt được kết quả tốt; nhân dân đã tố giác 67 vụ/104 đối tượng và cung cấp cho các đơn vị BĐBP nhiều nguồn tin có giá trị, phục vụ tốt cho công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm.  Đã phối hợp với các sở, ban, ngành cấp tỉnh tổ chức đánh giá kết quả thực hiện Chương trình phối hợp năm 2019, đề ra các nội dung, giải pháp thực hiện Chương trình phối hợp năm 2020 với Ban Dân tộc, Hội LHPN, Sở GD&ĐT, Sở Tư pháp, Hội Nông dân, Liên đoàn Lao động, Hội Chữ thập đỏ, Hội Người cao tuổi tỉnh Nghệ An. Hiện nay các đồn Biên phòng đã xây dựng kế hoạch, tổ chức ký kết và phối hợp triển khai thực hiện với các ban, ngành, đoàn thể địa phương. Phối hợp với Tổ chức di cư quốc tế (IOM) tại Việt Nam tổ chức 02 sự kiện truyền thông về di cư an toàn; phòng, chống đưa người di cư trái phép bằng tàu thuyền từ Việt Nam sang Úc bằng tàu thuyền, giai đoạn VI tại phường Quỳnh Phương và xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai với hơn 1000 người dân tham gia; tổ chức tập huấn nâng cao kiến thức và hỗ trợ vật chất phòng chống dịch COVID-19 tại cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn.

          Quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới trong thực hiện chế độ sinh hoạt, hội họp, báo cáo, hạn chế tối đa các thủ tục không cần thiết. Nâng cao hiệu quả các mặt công tác, đảm bảo nguyên tắc theo đúng quy định. Khắc phục được sự chồng chéo trong công tác chỉ đạo và triển khai thực hiện, phân rõ trách nhiệm cho từng đồng chí trong Thường vụ, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy. Quan tâm chỉ đạo công tác cải cách hành chính, nhất là ở các đơn vị, bộ phận trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính cho người, phương tiện qua lại khu vực biên giới, nhất là tại các đồn Biên phòng cửa khẩu, các trạm kiểm soát Biên phòng. Thời gian làm thủ tục xuất, nhập cảnh đã được rút ngắn hơn, đảm bảo nhanh, gọn, kịp thời, thông thoáng, đảm bảo thông suốt cho người, phương tiện, hàng hóa lưu thông qua lại biên giới.

Công tác dân vận trong phòng, chống dịch COVID-19 được quan tâm chỉ đạo quyết liệt. Tuyên truyền 472 buổi/30.733 lượt người ở KVBG, hành khách qua lại biên giới, cửa khẩu, cảng biển (nhất là khu vực Cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn và Cửa khẩu cảng Cửa Lò) về các kiến thức và cách phòng, chống dịch COVID-19. Treo 288 áp phích, phát 12.492 tờ rơi hướng dẫn phòng, chống dịch tại các điểm sinh hoạt cộng đồng, kết hợp cấp phát 20.290 khẩu trang, 434 chai cồn sát khuẩn cho nhân dân KVBG. Triển khai 67 tổ chốt/572 lượt cán bộ, chiến sĩ phòng, chống dịch trên biên giới, kết quả: Phát hiện, xử lý 01 vụ/06 đối tượng (người Trung Quốc) xuất cảnh trái phép; 01 vụ/01 đối tượng có hành vi vận chuyển trái phép 64.500 khẩu trang, 1.466 lọ nước rửa tay sát khuẩn qua biên giới (tổng trị giá gần 100 triệu đồng); phát hiện 65 vụ/140 người Việt Nam ở Lào nhập cảnh trái phép qua biên giới, tiến hành xử phạt vi phạm hành chính 36 vụ/55 người với số tiền 180 triệu đồng, bàn giao cho địa phương đưa đi cách ly theo quy định. Phát hiện, xử lý 4 vụ/7 đối tượng về hành vi xuất cảnh trái phép; trong đó, khởi tố 2 vụ/2 đối tượng về hành vi tổ chức đưa người vượt biên trái phép qua biên giới, xử lý hành chính 2 vụ/5 đối tượng, phạt tiền 20 triệu đồng. Phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân trong toàn tỉnh chung tay phòng, chống dịch. Các hoạt động phòng, chống dịch của BĐBP trên biên giới đã có sức lan tỏa rộng rãi, góp phần huy động các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhà hảo tâm có các hoạt động hướng về biên giới góp sức cùng BĐBP phòng, chống dịch. Đã có hơn 130 tổ chức, cá nhân ủng hộ gần 1 tỷ đồng tiền mặt và lượng vật chất, trang thiết bị với tổng trị giá trên 2 tỷ đồng (trong đó, ủng hộ qua Bộ Chỉ huy 700 triệu tiền mặt, vật chất trị giá 1,3 tỷ đồng; ủng hộ trực tiếp các đồn Biên phòng gần 300 triệu đồng tiền mặt, vật chất trị giá trên 700 triệu đồng). Phối hợp với Ủy ban MTTQ tỉnh Nghệ An tổ chức tặng quà lực lượng thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch COVID-19 trên biên giới; tặng 27 ngôi nhà “Đại đoàn kết” cho hộ nghèo và tổ chức Trung thu cho thiếu nhi KVBG./.

                      Phan Thanh Đoài 

Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy